Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)

Ziratzen al dituzu oinetakoak?

?Les da bet?n a los zapatos?

Cirez-vous vos chaussures ?

Do you put polish on your shoes?

Filmak ikusi eta berrikusi zituzten, zenbait bidaia egin zituzten, beste jatetxe batzuk ezagutu.

Hab?an visto y vuelto a ver pel?culas, hecho alg?n viaje, descubierto otros restaurantes.

Ils avaient vu et revu des films, fait quelques voyages, d?couvert d'autres restaurants.

They had seen films, and seen films again, they had travelled, and discovered other restaurants.

Alkandorak eta oinetakoak erosi, eta jertseak eta gonak, platerak, izarak, zirtzilkeriak.

Hab?an comprado camisas y zapatos, jers?is y faldas, platos, s?banas, chucher?as.

Ils avaient achet? des chemises et des chaussures, des chandails et des jupes, des assiettes, des draps, des babioles.

They had bought shirts and shoes, jumpers and skirts, plates, sheets and trinkets.

Berria zen guztia amarruz betea zetorren, ikaragarri lanbrotsu zen dena, ikaragarri lotua haien historia bakarrari, haien ametsei.

Lo que hab?a de nuevo era tan insidioso, tan vago, tan ligado a su ?nica historia, a sus sue?os.

Ce qu'il y avait de nouveau ?tait tellement insidieux, tellement flou, tellement li? ? leur unique histoire, ? leurs r?ves.

What was new was terribly insidious, terribly vague, terribly bound up with their own unique story, with their dreams.

Abailduta zeuden.

Estaban all?.

Ils ?taient las.

They were weary.

Zahartuak ziren, bai.

Hab?an envejecido, s?.

Ils avaient vieilli, oui.

yes, they had.

Egun batzuetan, bizitzen hasi gabeak zirela iruditzen zitzaien.

Ciertos d?as ten?an la impresi?n de que a?n no hab?an empezado a vivir.

Ils avaient l'impression, certains jours, qu'ils n'avaient pas encore commenc? ? vivre.

Some days they felt as if they still hadn't begun to live.

Baina, zeramaten bizitza hura gero eta hauskorragoa, gero eta iragankorragoa begitantzen zitzaien, eta makalago sentitzen ziren, itxaronaldiak, diru eskasiak eta urritasunak higatu izan balituzte bezala, hura guztia naturala izan balitz bezala:

Pero la vida que llevaban les parec?a cada vez m?s fr?gil, ef?mera, y se sent?an sin fuerzas, como si la espera, los apuros, las estrecheces los hubieran desgastado, como si todo hubiera sido natural:

Mais, de plus en plus, la vie qu'ils menaient leur semblait fragile, ?ph?m?re, et ils se sentaient sans force, comme si l'attente, la g?ne, l'?troitesse les avaient us?s, comme si tout avait ?t? naturel :

But the life they were leading came more and more to seem to them a precarious and ephemeral thing;

desira asegabeak, poz inperfektuak, denbora galdua.

los deseos insatisfechos, las alegr?as imperfectas, el tiempo perdido.

les d?sirs inassouvis, les joies imparfaites, le temps perdu.

and they felt drained of strength, as if their waiting, their hardships, their pinched budgets had worn them out, as if all of it-unsatisfied desires, imperfect pleasures, wasted time-had been in the natural order of things.

Batzuetan, nahiago izango zuketen gauza guztiek beren hartan jarraitzea, ezer ez aldatzea.

A veces, hubiesen querido que todo durara, que nada cambiara.

Ils auraient voulu, parfois, que tout dure, que rien ne bouge.

On occasions they wished everything would stay the same, not ever move.

Beren burua laxatu eta kito.

No tendr?an m?s que abandonarse.

Ils n'auraient qu'? se laisser aller.

Then they would be able just to drift.

Bizitzak kulunka zitzala.

Su vida los mecer?a.

Leur vie les bercerait.

Their life would keep them warm:

Haien bizitza hura hilabetez hilabete luzatuko zen, urtez urte, aldaketarik ekarri gabe, kasik, haiek ezertara bortxatu gabe.

Se extender?a al hilo de los meses, a lo largo de los a?os, sin cambiar, casi, sin forzarlos nunca.

Elle s'?tendrait au fil des mois, tout au long des ann?es, sans changer, presque, sans jamais les contraindre.

it would stretch ahead through the months and years without-or almost without-altering, without ever hampering them.

Egunen eta gauen segida harmoniatsua baino ez zen izango, abesti berberen modulazio ia hautemanezinak, kantu berberen behin eta berriroko errepikapena, zorion etengabeko bat, zapore betiereko bat inongo nahasmenduk, inongo gertakari latzek, inongo gorabeherak zalantzan jarriko ez zuena.

No ser?a m?s que la sucesi?n arm?nica de los d?as y las noches, una modulaci?n casi imperceptible, la repetici?n incesante de los mismos temas, una dicha continua, un sabor perpetuado que ning?n trastorno, ning?n suceso tr?gico, ninguna peripecia pondr?an ya en tela de juicio.

Elle ne serait que la suite harmonieuse des journ?es et des nuits, une modulation presque imperceptible, la reprise incessante des m?mes th?mes, un bonheur continu, une saveur perp?tu?e que nul bouleversement, nul ?v?nement tragique, nulle p?rip?tie ne remettraient en question.

It would be but the harmonious sequence of their days and nights, the one almost imperceptibly modulating the other, a never-ending reprise of the same themes, a continuous happiness, a perpetuated enjoyment which no upset, no tragic event, no twist or turn of fate would ever bring into question.

Besteetan, pot eginda zeuden.

Otras veces, no pod?an m?s.

D'autres fois, ils n'en pouvaient plus.

At other times they could not stand it a moment longer.

Borrokatu nahi zuten, eta borroka irabazi.

Quer?an pelear y vencer.

Ils voulaient se battre, et vaincre.

They wanted to fight, and to win.

Baina, nola borrokatu?

Pero ?c?mo luchar?

Mais comment lutter ?

But how could they fight?

Noren aurka?

?Contra qui?n?

Contre qui ?

Whom would they fight?

Zeren aurka?

?Contra qu??

Contre quoi ?

What should they fight?

Mundu bitxi eta distirant batean bizi ziren, merkataritzazibilizazioaren unibertso dirdaitsuan, ugaritasunaren presondegietan, zoriontasunaren tranpa liluragarrietan.

Viv?an en un mundo extra?o y tornasolado, el universo espejeante de la civilizaci?n mercantil, las prisiones de la abundancia, las trampas fascinantes de la dicha.

Ils vivaient dans un monde ?trange et chatoyant, l'univers miroitant de la civilisation mercantile, les prisons de l'abondance, les pi?ges fascinants du bonheur.

They lived in a strange and shimmering world, the bedazzling universe of a market culture, in prisons of plenty, in the bewitching traps of comfort and happiness.

Non zeuden arriskuak?

?D?nde estaban los peligros?

O? ?taient les dangers ?

Where were the dangers?

Non mehatxuak?

?D?nde estaban las amenazas?

O? ?taient les menaces ?

Where were the threats?

Milioika gizon-emakume borrokatu izan dira, behinola, eta are borrokan ari dira gaur egun, ogia irabazteko.

Millones de hombres lucharon anta?o, e incluso luchaban a?n, por pan.

Des millions d'hommes, jadis, se sont battus, et m?me se battent encore, pour du pain.

In the past men fought in their millions, and millions still do fight, for their crust of bread.

J?r?mek eta Sylviek ez zuten uste Chester?eld dibanak irabaztearren borroka egiterik dagoenik.

J?r?me y Sylvie no cre?an que se pudiera luchar por divanes Chesterfield.

J?r?me et Sylvie ne croyaient gu?re que l'on p?t se battre pour des divans Chesterfield.

J?r?me and Sylvie did not quite believe you could go into battle for a chesterfield settee.

Baina kontsigna hura zen, halere, borrokara errazen bultzatuko zituzkeen akuilua.

Pero, no obstante, hubiera sido la consigna que los habr?a movilizado m?s f?cilmente.

Mais c'e?t ?t? pourtant le mot d'ordre qui les aurait le plus facilement mobilis?s.

But that was all the same the banner under which they would have enlisted most readily.

Programetan, planetan ez zegoen, hala iruditzen zitzaien, beraiei zegokien ezertxo ere:

Pensaban que nada los concern?a en los programas, en los planes:

Rien ne les concernait, leur semblait-il, dans les programmes, dans les plans :

There was nothing, they thought, that concerned them in party manifestos or in government plans:

trufatzen ziren erretreta aurreratuez, oporraldi luzatuez, eguerdiko doako otorduez, hogeita hamar orduko asteez.

no les importaban las jubilaciones anticipadas, las vacaciones alargadas, los almuerzos gratuitos, las semanas de treinta horas.

ils se moquaient des retraites avanc?es, des vacances allong?es, des repas de midi gratuits, des semaines de trente heures. Ils voulaient ;

they would sneer at early retirement pension schemes, increased holiday entitlements, free lunches, the thirty-hour week.

Oparotasunik handiena nahi zuten-eta: Cl?ment etxeko platinak zituzten amets, inor gabeko hondartzak berentzat bakarrik, munduan barnako itzuliak, luxuzko hotelak.

Quer?an la superabundancia; so?aban con platinas Cl?ment, con playas desiertas para ellos solos, con viajes alrededor del mundo, con grandes hoteles.

la surabondance ; ils r?vaient de platines Cl?ment, de plages d?sertes pour eux seuls, de tours du monde, de palaces.

They wanted superabundance-Garrard turntables, empty beaches for their eyes only, round-the-world trips, grand hotels.

Etsaia ikusezina zen.

El enemigo era invisible.

L'ennemi ?tait invisible.

The enemy was unseen.

Edo, hobeto esanda, beren baitan zeramaten, barrua usteldu zien, gangrenatu, birrindu.

O, mejor dicho, estaba en ellos, los hab?a podrido, gangrenado, destrozado.

Ou, plut?t, il ?tait en eux, il les avait pourris, gangren?s, ravag?s.

Or, rather, the enemy was within them, it had rotted them, infected them, eaten them away.

Pagaburuak izatea suertatu zitzaien.

Eran los que pagan el pato.

Ils ?taient les dindons de la farce.

They were the hollow men, the turkey round the stuffing.

Izaki gaixo eta manaerrazak, isekaz ari zitzaien mundu baten ispilu gardenak.

Criaturas d?ciles, fieles reflejos del mundo que se mofaba de ellas.

De petits ?tres dociles, les fid?les reflets d'un monde qui les narguait.

Tame pets, faithfully reflecting a world which taunted them.

Belarrietaraino sartuak zeuden tarta hartan, baina sekula ez zuten apurrak besterik ahoratuko.

Estaban hundidos hasta el cuello en una tarta de la que s?lo obtendr?an las migajas.

Ils ?taient enfonc?s jusqu'au cou dans un g?teau dont ils n'auraient jamais que les miettes.

They were up to their necks in a cream cake from which they would only ever be able to nibble crumbs.

Denbora luzean, urte haietako krisiek nekez garraztu zieten umore ona.

Durante mucho tiempo las crisis que hab?an sufrido apenas hab?an alterado su buen humor.

Longtemps les crises qu'ils avaient travers?es n'avaient entam? qu'? peine leur bonne humeur.

For years the crises they had encountered had scarcely dented their good humour.

Ez zitzaizkien oso zoritxarrekoak iruditzen;

No les parec?an fatales;

Elles ne leur semblaient pas fatales ;

They hadn't taken them as inevitable or terminal affairs;

ez zuten ezer arriskuan jartzen.

no hac?an peligrar nada.

elles ne remettaient rien en cause.

they were crises in which nothing was at stake.

Maiz esaten zuten beren artean adiskidetasunak babestuko zituela.

Se dec?an a menudo que la amistad los proteg?a.

Ils se disaient souvent que l'amiti? les prot?geait.

They often reflected that friendship was protecting them.

Lagun-taldearen kohesioa berme hutsezina zen, helduleku sendoa, ziurtzat jotzen zuten indarra.

La cohesi?n del grupo constitu?a una garant?a segura, una referencia estable, una fuerza con la que pod?an contar.

La coh?sion du groupe constituait une garantie s?re, un point de rep?re stable, une force sur laquelle ils pouvaient compter.

The group held together, reliably, cohesively, it was a firm guarantee of their stability, a force they could count on.

Arrazoia zutela iruditzen zitzaien, bazekitelako elkartasuna zegoela beren artean, eta ez zutela ezer hain gustuko nola baten etxean edo bestearenean biltzea, hilabete-bukaera bereziki zail batzuetan, patata eta xingar eltzekari baten inguruan, ahalik eta bihotz onenez partekatuz azken zigarretak.

Sent?an que ten?an raz?n porque se sab?an solidarios, y nada les gustaba tanto como estar reunidos en casa de uno u otro, ciertos fines de mes particularmente dif?ciles, sentados a la mesa en torno a una cazuela de patatas con tocino, y compartiendo, lo m?s fraternalmente posible, sus ?ltimos cigarrillos.

Ils sentaient qu'ils avaient raison parce qu'ils se savaient solidaires, et ils n'aimaient rien tant que d'?tre r?unis chez l'un ou chez l'autre, certaines fins de mois particuli?rement difficiles, attabl?s devant une pot?e de pommes de terre au lard, et partageant, le plus fraternellement possible, leurs derni?res cigarettes.

They were sure they were right because they knew they would stick together, and they liked nothing more than to be together at one or another's flat towards the end of an especially awkward month, sitting around a tureen of potatoes and bacon, sharing their last cigarettes as fraternally as it was possible to do.

Baina adiskidetasunak ere zirpiltzen hasi ziren.

Pero las amistades, tambi?n, se deshilachaban.

Mais les amiti?s, aussi, s'effilochaient.

But friendships, too, began to fray.

Gau batzuetan, beren apartamentu eskasen eremu itxietan zeudela, bikoteak elkarri oldartzen zitzaizkion, begiz eta ahotsez.

Ciertas tardes, en el campo cerrado de sus cuartos exiguos, las parejas reunidas se enfrentaban con la mirada y la voz.

Certains soirs, dans le champ clos de leurs pi?ces exigu?s, les couples r?unis s'affrontaient du regard et de la voix.

Some evenings, within the finite fields of their unspacious rooms, the couples that had come together crossed swords by word and eye.

Gau batzuetan, azkenean, ulertzen zuten ezen denon artean landutako adiskidetasun ezin ederrago hura, hiztegi ia iniziaziozko hura, txantxa intimo haiek, guztion mundu hura, guztion mintzaira hura, guztion imintzio haiek, ez zirela inorako:

Ciertas tardes, comprend?an por fin que su hermosa amistad, su vocabulario casi inici?tico, sus gags ?ntimos, aquel mundo com?n, aquel lenguaje com?n, aquellos gestos comunes que hab?an forjado, no remit?an a nada:

Certains soirs, ils comprenaient enfin que leur si belle amiti?, leur vocabulaire presque initiatique, leurs gags intimes, ce monde commun, ce langage commun, ces gestes communs qu'ils avaient forg?s, ne renvoyaient ? rien :

Some evenings, they finally grasped that their fine friendships, their almost hermetic language, their private jokes, this shared world, shared language, the common gestures they had made up, were based on nothing:

unibertso zimeldu bat zela dena, mundu hatsankatu bat, inora eramaten ez zuena.

era un universo encogido, un mundo acabado que no desembocaba en nada.

c'?tait un univers ratatin?, un monde ? bout de souffle qui ne d?bouchait sur rien.

theirs was a shrunken universe, a world running out of steam, opening onto nothing.

Haien bizitza ez zelako inolako konkista, gainbehera bat baizik, barreiamendu hutsa.

Su vida no era conquista, era desmoronamiento, dispersi?n.

Leur vie n'?tait pas conqu?te, elle ?tait effritement, dispersion.

Their lives were not conquests, but slow collapses, dispersions.

Eta, orduan, zinez konturatzen ziren noraino zeuden atxilo ohituraren eta nagikeriaren atzaparretan.

Comprend?an, entonces, hasta qu? punto estaban condenados a la costumbre, a la inercia.

Ils se rendaient compte, alors, ? quel point ils ?taient condamn?s ? l'habitude, ? l'inertie.

That was when they realised how deeply they were condemned to habit, to sluggishness.

Elkarrekin zeudenean aspertu egiten ziren, beren artean betidanik hutsa besterik egon izan ez balitz bezala.

Se aburr?an juntos, como si entre ellos nunca hubiera habido nada m?s que el vac?o.

Ils s'ennuyaient ensemble, comme si, entre eux, il n'y avait jamais eu que le vide.

They were bored in each other's company as if all there had ever been between them was a void.

Denbora luzean, hitz jokoak, parrandak, basoan barnako ibilaldiak, tripafestak, ?lm bati buruzko eztabaida luzeak, proiektuak eta esamesak baliatu zituzten abentura, historia eta egia ordezteko.

Durante mucho tiempo, los juegos de palabras, las borracheras, los paseos por los bosques, las comilonas, las largas discusiones sobre una pel?cula, los proyectos, los cotilleos les hab?an hecho las veces de aventura, de historia, de verdad.

Longtemps, les jeux de mots, les beuveries, les balades en for?ts, les grands repas, les longues discussions autour d'un film, les projets, les racontars leur avaient tenu lieu d'aventure, d'histoire, de v?rit?.

Puns, boozing, walks in the woods, dinner parties, endless discussions about films, plans, gossip had long stood in for adventure, history and truth.

Baina esaldi hutsalak baino ez ziren, keinu barne-hutsak, mamirik gabeak, zabalerarik gabeak, etorkizunik gabeak, mila bider errepikatutako hitzak, mila bider estututako eskuak, aurrerantzean beren burua babesteko erabiltzerik izango ez zuten errituala.

Pero no eran m?s que frases hueras, gestos vac?os, sin densidad, sin abertura, sin futuro, palabras mil veces repetidas, manos mil veces estrechadas, un ritual que no les proteg?a ya.

Mais ce n'?taient que des phrases creuses, des gestes vides, sans densit?, sans ouverture, sans avenir, des mots mille fois r?p?t?s, de mains mille fois serr?es, un rituel qui ne les prot?geait plus.

But the words were hollow, the gestures empty, without substance, without consequence, without a future, words repeated a thousand times, hands shaken a thousand times, ritual actions which no longer afforded them any protection.

Orduan, ordubete ematen zuten ikusiko zuten ?lma adostu nahian.

Entonces se pasaban una hora intentando ponerse de acuerdo sobre la pel?cula que ir?an a ver.

Pendant une heure alors, ils tentaient de se mettre d'accord sur le film qu'ils iraient voir.

At that time they would spend an hour trying to agree about which film they would go to see.

Tutik ere ez esateko hitz egiten zuten, igarkizunetara jolasten ziren, edo banintz-nintzateke jolasetara.

Hablaban para no decir nada, jugaban a las adivinanzas o a los retratos chinos.

Ils parlaient pour ne rien dire, ils jouaient aux devinettes ou aux portraits chinois.

They would talk just for the sake of talking, play at riddles or at guessing games.

Bikote guztiek, bakarka, garrazkeriaz hitz egiten zuten besteez, baita, batzuetan, beren buruaz ere;

Cada pareja, al quedarse sola, hablaba amargamente de las dem?s, y a veces de s? misma;

Chaque couple, rest? seul, parlait am?rement des autres, et parfois d'eux-m?mes ;

Each couple, when alone, would speak harshly of the others and sometimes of themselves;