Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Eskaintza ekaitzari, Dolores Redondo / Fernando Rey / Mikel Vilches (Erein, 2014
)
eu
Sehaskako mantaren hondarrak ikusteak arras hunkitu zioten bihotza Amaiari.
es
La visi?n de los restos de la mantita de cuna la conmocion?.
fr
Il ?tait difficile de distinguer leur nature, mais sur le troisi?me squelette apparaissait une fibre effiloch?e comme de l'?toupe sale.
en
Poking out of a third were the shreds of what looked like a piece of dirty sacking.
eu
Lur bustian belaunika, lohi geruzak kenduz joan zen, eta ama batek bere niniarentzat egindako fardeltxo amultsua agerrarazi zuen.
es
Arrodill?ndose en la tierra mojada, apart? capas de barro hasta descubrir el hatillo amoroso que una madre hab?a hecho para su beb?.
fr
La vision de ce qui restait d'une couverture de berceau l'?mut.
en
Seeing the remains of the cot blanket made her shudder.
eu
Mihise ezkoztatu batek estaltzen zuen hilobia, baina Amaiari mantatxoak urratzen zion bihotza, bere egiten baitzuen amaren oinazea:
es
Un pa?o encerado cubr?a el enterramiento, pero era la mantita lo que le romp?a el coraz?n, en la que Amaia cifraba el dolor de la madre que hab?a puesto a su ni?o a dormir en la tierra, sin olvidar cubrirlo para protegerlo.
fr
S'agenouillant sur la terre mouill?e, elle ?carta les couches de terre pour d?couvrir le balluchon qu'une m?re avait amoureusement fait pour son b?b?.
en
She knelt on the moist earth, pushing aside layers of soil until she revealed the loving bundle made by a mother for her baby.
eu
bere umea lurrean utzia zuen lo egin zezan, baina babesteko zerbait jartzea ahantzi gabe.
es
Sinti? el fr?o del agua empapando sus vaqueros y los ojos se le nublaron con un llanto que resbal?, cayendo sobre los huesos de aquella criatura amada tal vez en el mismo lugar donde cay?, a?os atr?s, el de una madre;
fr
Un linge cireux recouvrait la s?pulture, mais c'?tait la petite couverture qui lui brisait le c?ur.
en
A piece of oilcloth covered the grave, but it was the blanket that broke Amaia's heart, because it so clearly revealed the pain of a mother laying her baby to rest in the earth, still trying to protect it, to keep it warm.
eu
Bakeroak txipatzen zizkion uraren hoztasuna sentitu zuen Amaiak.
es
?su bisabuela?
fr
Amaia mesurait la douleur de cette m?re qui avait mis son enfant dans la terre, sans oublier de le couvrir pour le prot?ger.
en
She felt the coldness of the rain soaking through her jeans.
eu
Begiak lausotu zitzaizkion, eta negar-malko batzuk isuri zituen ume ttiki maitatu horren hezurren gainera, urte asko lehenago beste ama baten-bere birramonaren, herenamonaren?-malkoak erori ziren toki berean beharbada.
es
?Tatarabuela?
fr
Son arri?re-arri?re-grand-m?re ?
en
Or was it her great-great-grandmother?
eu
Segur aski emakume gazte batek, oinazeak urraturik, iluntzean bere umea lurrean etzan, eta manta batekin estali izanen zuen.
es
Una joven mujer rota de dolor que al anochecer acost? a su hijo en la tierra y lo arrop? con una manta.
fr
Une jeune m?re rompue par la douleur et qui, au cr?puscule, avait couch? dans la terre son enfant apr?s l'avoir envelopp? dans une couverture.
en
A young woman, racked by grief, who, at nightfall, had laid her infant in the ground and covered it with a blanket.
eu
Oihala urratua zegoen aldetik bereizi, eta hezurtxoek, Amaiaren harridurarako, garrasi egin zuten beren hilobi ttikitik, ongi agerian utziz espoliazio baten biktima zirela.
es
Separ? la tela por el lugar donde hab?a sido rasgada, y los peque?os huesos, sorprendentemente enteros, clamaron desde su peque?a tumba, evidenciando el expolio del que hab?an sido v?ctimas.
fr
Elle ?carta le tissu ? l'endroit o? il avait ?t? d?chir?, et les os, ?tonnamment entiers, sembl?rent protester depuis leur petite tombe, d?non?ant la spoliation dont ils avaient ?t? victimes.
en
Amaia peeled the fabric away where it had been torn, and the tiny bones, astonishingly intact, cried out from their miniature tomb, revealing the work of the desecrator.
eu
Eskeletoa mantatxoarekin estali, fardeltxoa itxi, eta lurra bota zion gainera.
es
Cubri? el esqueleto con la mantita y cerr? el hatillo, colocando tierra encima.
fr
Elle couvrit le squelette avec la couverture et referma le balluchon, remettant de la terre dessus.
en
She covered the skeleton with the blanket and closed the bundle, scattering soil on top.
eu
Iriartek-isilik egona zen haren ondoan, alferreko eginahalak eginez euritakoarekin bere nagusia babesteko-eskua eskaini zion, eta Amaia, onartuta, zutitu egin zen.
es
Iriarte, que hab?a permanecido en silencio a su lado haciendo vanos intentos por resguardarla bajo el paraguas, le tendi? una mano que ella acept? para ponerse en pie.
fr
Iriarte, qui ?tait rest? silencieux ? ses c?t?s, s'effor?ant vainement de la prot?ger avec le parapluie, lui tendit une main qu'elle accepta pour se relever.
en
Iriarte, who had remained silently by her side, trying in vain to shelter her with the umbrella, proffered his arm to help her up.
eu
Etxearen albo batera egin zuten atzera, eta Amaiak burua jiratu zuen, begiratu bat eman nahi baitzien euria ordurako berdintzen hasitako hilobi harrotuen aztarna txikiei.
es
Retrocedieron hasta el costado de la casa y Amaia se volvi? a mirar las peque?as huellas de las tumbas removidas, que la lluvia contribuir?a a igualar.
fr
Ils revinrent jusqu'au c?t? de la maison, et Amaia regarda une nouvelle fois les traces des tombes retourn?es, que la pluie contribuerait ? harmoniser.
en
She accepted. They went back to the side of the house, where Amaia looked once more at the traces of the disturbed graves.
eu
Lur mukuru ?imi?oei beha, sorbalden gainean sentitu zuen bere familiako belaunaldi askotako emakumeen mina, arima-korridore izateko erreserbatutako lur zerrenda hartara isuritako malkoak, eta, bere irudimenak traizio eginda, bere burua ere ikusi zuen lohian Ibai etzan behar izateko unean. Une hartan, biriketatik aire guztia aldi berean atera bitartean, Amaiak zurbiltzen eta indarrik gabe gelditzen ari zela sentitu zuen.
es
Mirando los insignificantes montoncitos de tierra, sinti? sobre sus hombros el dolor de generaciones de mujeres de su familia, las l?grimas que hab?an vertido sobre aquel pasillo de tierra reservado para ser corredor de almas, y traicionada por su imaginaci?n, se vio a s? misma teniendo que acostar a Ibai entre el barro, y en ese instante todo el aire de sus pulmones sali? despedido a la vez, mientras palidec?a y sent?a que las fuerzas la abandonaban.
fr
Devant ces petits tas insignifiants de terre, elle sentit sur ses ?paules la douleur de g?n?rations de femmes de sa famille, les larmes qu'elles avaient vers?es sur ce couloir de terre r?serv? aux ?mes, et, trahie par son imagination, elle se vit oblig?e de coucher Ibai dans la terre.
en
The rain would help flatten them out again. As she gazed at those insignificant mounds of earth, she could feel the grief of generations weighing on her shoulders, the tears women in her family had shed over that strip of ground, kept as a corridor of souls. Betrayed by her imagination, she saw herself forced to lay Ibai in the mud, even as the breath left her body.
eu
-Nagusi?
es
-?Jefa?
fr
? cet instant, tout l'air de ses poumons fut expuls? d'un coup, tandis qu'elle p?lissait et sentait ses forces l'abandonner.
en
She turned pale, the strength draining out of her.
eu
Ongi zaude?
es
?Se encuentra bien?
fr
-Chef ? ?a va ?
en
'Are you OK, chief?'
eu
-Bai-esan zuen aurrera eginez bere buruaren gaineko kontrola berreskuratu bitartean-.
es
-S?-dijo, avanzando mientras recuperaba el control-.
fr
-Oui, dit-elle, se ma?trisant ? nouveau.
en
'Yes,' she said, walking on as she composed herself.
eu
Barkatu-gehitu zuen ahapeka.
es
Disc?lpeme-musit?.
fr
Excusez-moi, marmonna-t-elle.
en
'I'm sorry,' she murmured.
eu
Iriartek maletatxoa maletategian sartu, eta kopilotuaren atea ireki zion bere nagusiari.
es
Iriarte coloc? el malet?n en el maletero y abri? para ella la puerta del acompa?ante.
fr
Iriarte rangea la mallette dans le coffre et ouvrit la porte passager pour Amaia.
en
Iriarte put the briefcase in the boot, then opened the passenger door for her.
eu
Istant batez, Amaiak bere izebaren etxera oinez joatea ibili zuen buruan, Braulio Iriarte karrika trinketaz bestaldean baitzegoen, baina galtzak lohituak eta bustiak zituela erreparatuta eta gaixorik balego bezala beso-zangoak minberatuak zituela ikusita, autora igo zen.
es
Por un instante, Amaia pens? en la posibilidad de caminar hasta la casa de su t?a, ya que la calle Braulio Iriarte estaba al otro lado del Trinkete, pero repar? en sus pantalones sucios y mojados y el dolor que se extend?a por sus miembros como si estuviese enferma, y subi? al coche.
fr
Pendant un instant, elle envisagea la possibilit? de marcher jusqu'? la maison de sa tante, puisque la rue Braulio Iriarte se trouvait de l'autre c?t? du Trinkete, mais son pantalon ?tait sale, mouill?, et elle avait mal partout comme si elle ?tait malade. Elle monta dans la voiture.
en
For a moment, Amaia contemplated walking back to her aunt's house as Calle Braulio Iriarte was on the other side of the Trinkete, but her trousers were wet and muddy, her limbs beginning to ache as if she was ill, so she climbed into the car.
eu
Baratzeko parrapean norbait ezkutatu nahian zebilela iruditu zitzaion, eta baratzea zaintzen zuen gizonaren etsai-begiradaz jabetu zen.
es
Le pareci? ver que entre los emparrados un rostro se ocultaba, y pudo reconocer la mirada hostil del hombre que cuidaba del huerto.
fr
Il lui sembla voir, entre les treilles, un visage qui se cachait, et elle put reconna?tre le regard hostile de l'homme qui s'occupait du potager.
en
She thought she glimpsed a face hiding among the trellises, and recognised the hostile gaze of the man who looked after the kitchen garden.
eu
Txokoto ondoko bihurgunea pasatzean, Fermin Montes ikusi zuten: euria ari bazuen ere, ostatuaren kanpoaldean zen, erretzen, teilatu-hegalaren azpian babes hartuta.
es
Al dar la curva junto a Txokoto vieron a Ferm?n Montes, que a pesar de la lluvia permanec?a en el exterior del bar, fumando apenas cobijado por el alero del tejado.
fr
Dans le virage pr?s du Txokoto, ils d?couvrirent Ferm?n Montes qui, malgr? la pluie, fumait ? l'ext?rieur du bar, assez peu prot?g? par l'avant-toit.
en
Turning the corner, they saw Ferm?n Montes standing outside Bar Txokoto smoking, barely sheltered from the rain beneath the eaves.
eu
Iriartek esku bat pixka bat jasoz haren agurrari erantzun, eta kalean gora jarraitu zuen Engraxiren etxeraino.
es
Iriarte respondi? a su saludo, levantando un poco una mano, y continu? calle arriba hasta la casa de Engrasi.
fr
Iriarte leva l?g?rement la main pour r?pondre ? son salut, et continua jusqu'? la maison d'Engrasi.
en
Iriarte raised his hand slightly as Montes waved, then drove on up the street to Engrasi's house.
eu
Autotik jaitsi baino lehenago, Amaia Iriarteri begiratzeko jiratu zen.
es
Antes de bajar del coche, Amaia se volvi? hacia Iriarte.
fr
Avant de sortir de la voiture, Amaia se tourna vers Iriarte.
en
Before getting out of the car, Amaia turned to Iriarte.
eu
-Zure hitza daukat, ezta?
es
-?Tengo su palabra?
fr
-J'ai votre parole ?
en
'Do I have your word?'
eu
-Jakina.
es
-La tiene.
fr
-Oui.
en
'Yes.'
eu
Amaia begira-begira gelditu, eta, irribarre egin gabe, baiezkoa egin zion buruaz.
es
Ella le mir? fijamente, sin sonre?r, y asinti?.
fr
Elle le regarda fixement, sans sourire, et hocha la t?te.
en
She looked straight at him, stony-faced, and nodded.
eu
Ferminek pauso lasterrez jarraitu zien, eta, Amaiak autotik kanpo hanka bat jarri bezain laster, han zen ate irekiaren ondoan, euritakoa eskuan.
es
Apenas hab?a puesto un pie fuera del coche cuando Ferm?n, que les hab?a seguido a buen paso, se acerc? a la puerta abierta, sosteniendo un paraguas.
fr
? peine avait-elle pos? le pied dehors que Ferm?n, qui les avait suivis d'un bon pas, s'approcha de la porti?re ouverte, tenant un parapluie.
en
No sooner had she stepped out of the car than Ferm?n, who had followed them at a trot, approached the open door holding up an umbrella.
eu
-Salazar inspektorea, zurekin hitz egin nahi nuke.
es
-Inspectora Salazar, me gustar?a hablar con usted.
fr
-Inspectrice Salazar, j'aimerais vous parler.
en
'Inspector Salazar, I'd like a word with you.'
eu
Amaiak ia-ia ikusi gabe begiratu zion, denbora pasa ahala gero eta agerikoagoa zen akidurak harturik.
es
Amaia le mir? casi sin verle, presa de un agotamiento que a cada momento se hac?a m?s evidente.
fr
Amaia posa ses yeux sur lui sans le voir, accabl?e par un ?puisement qui devenait de plus en plus visible.
en
Amaia gazed at him, as if he were an apparition, suddenly exhausted.
eu
-Orain ez, Montes.
es
-Ahora no, Montes.
fr
-Pas maintenant, Montes.
en
'Not now, Montes.'
eu
-Baina zergatik ez?
es
-Pero ?por qu? no?
fr
-Mais pourquoi ?
en
'Why not?
eu
Ostatura joan gaitezke, nahi baduzu, eta han pixka bat hitz egin.
es
Podemos ir hasta el bar si quiere y hablar un momento.
fr
On peut aller au bar si vous voulez, et parler un moment.
en
We can talk in the bar if you prefer.'
eu
-esan zion berriz, jarlekutik bere gauzak biltzeko makurtu bidenabar.
es
-repiti?, mientras se inclinaba a recoger sus cosas del asiento.
fr
r?p?ta-t-elle, tandis qu'elle se penchait pour r?cup?rer ses affaires sur le si?ge.
en
'Not now ...' she repeated, stooping to pick her things up off the seat.
eu
-Noiz arte ibiliko zara nirekin luzamendutan?
es
-?Hasta cu?ndo va a darme largas?
fr
-Combien de temps vous allez me faire poireauter ?
en
'How long are you going to keep avoiding me?'
eu
-Eskatu hitzordu bat-esan zion begiratu gabe.
es
-Pida una cita-dijo sin mirarle.
fr
-Prenez rendez-vous, dit-elle sans le regarder.
en
'Make an appointment,' she said, without looking at him.
eu
-Ez dut ulertzen zergatik egiten didazun hau...
es
-No entiendo por qu? me hace esto...
fr
-Je ne comprends pas pourquoi vous me faites ?a...
en
'Why are you doing this to me?' he protested.
eu
-protestatu zuen.
es
-protest?.
fr
protesta-t-il. Iriarte sortit de la voiture et s'interposa entre eux.
en
Iriarte got out of the car, walked around to the other side, stepping between them.
eu
Iriarte autotik jaitsi, buelta guztia emanez harengana joan, eta bien artean jarri zen.
es
Iriarte se baj? del coche y, rode?ndolo, camin? hacia ?l, interponi?ndose entre ambos.
fr
-Pas maintenant, inspecteur Montes, dit-il avec fermet?.
en
'Not now, Inspector Montes,' he said firmly. 'Not ...
eu
-Orain ez, Montes inspektorea-esan zion irmotasunez-. O-rain ez-berritu zion silabaka ahoskatuz ume txiki bati ari balitzaio bezala.
es
-Ahora no, inspector Montes-dijo con firmeza-, a-ho-ra-no-repiti? vocalizando como si hablase a un ni?o peque?o.
fr
Pas-main-te-nant, r?p?ta-t-il, d?tachant les syllabes comme s'il s'adressait ? un petit enfant.
en
now,' he repeated, addressing him slowly, like a child.
eu
Montesek baiezkoa egin zuen buruaz, batere konbentzimendurik gabe.
es
Montes asinti?, nada convencido.
fr
Montes acquies?a, pas du tout convaincu.
en
Montes nodded grudgingly.
eu
Amaia sarrera aldera abiatu, eta euripean utzi zituen bi gizonak, parez pare.
es
Amaia se dirigi? hacia la entrada y dej? a los dos hombres frente a frente bajo la lluvia.
fr
Amaia laissa les deux hommes face ? face sous la pluie et se dirigea vers la maison.
en
Amaia walked towards the front door, leaving the two men face-to-face in the rain.
eu
Hankak arrastaka zeramatzala sartu zen etxean.
es
Entr? en la casa arrastrando los pies.
fr
Elle entra en tra?nant les pieds. Elle se sentait physiquement malade.
en
She dragged herself into the house, feeling physically ill.
eu
Eri sentitzen zen, eta, kanpoko hezetasunaren aldean, beheko suak hedatzen zuen bero idor lurrintsuak sekulako hotzikara eragin zion, gorputz guztia dardarka jarriz.
es
Se sent?a f?sicamente enferma, y en contraste con la humedad exterior, el calor seco y perfumado que se expand?a desde la chimenea le provoc? escalofr?os tan fuertes que su cuerpo tembl? visiblemente.
fr
Le contraste avec l'humidit? ext?rieure, la chaleur s?che et parfum?e qui ?manait de la chemin?e, lui caus?rent de tels frissons que son corps trembla violemment.
en
The change from the damp air outside to the dry, fragrant heat radiating from the hearth, made her shiver uncontrollably.
eu
Jamesek, bere andrearen egoerak izuturik, izebaren besoetan utzi zuen umea.
es
James le dio el ni?o a la t?a, alarmado por su estado.
fr
Inquiet, James donna le b?b? ? Engrasi.
en
Alarmed by her appearance, James handed the baby to Engrasi.
eu
-Nola zatozen!
es
-?C?mo vienes!
fr
-Dans quel ?tat tu es !
en
'Amaia, you look awful!
eu
Gaixorik zaude, Amaia?
es
?Est?s enferma, Amaia?
fr
?a ne va pas, Amaia ?
en
Are you sick?'
eu
-Nekatua nago, hori da dena-ihardetsi zuen, bota lohituak eranztearren eskaileran eseri bitartean.
es
-S?lo cansada-replic?, sent?ndose en la escalera para quitarse las botas manchadas de barro.
fr
-Juste fatigu?e, r?pondit-elle, s'asseyant sur les marches de l'escalier pour retirer ses bottes pleines de boue.
en
'Just tired,' she replied, sitting on the stairs to remove her muddy boots.
eu
James andreari musu emateko makurtu, eta asaldaturik eman zuen pauso bat atzera.
es
James se inclin? para besarla y retrocedi?, alarmado.
fr
James se pencha pour l'embrasser et recula, effray?.
en
James stooped to kiss her brow, then recoiled.
eu
Sukarra duzu-eta.
es
-De eso nada, tienes fiebre.
fr
-Pas du tout, tu as de la fi?vre.
en
'Tired my eye, you're burning up!'
eu
-Segi goiti arropa bustia kentzera, eta dutxatu ur ongi beroarekin-agindu zion izebak, umea silletan etzanez-.
es
-Sube a quitarte esa ropa mojada y date una ducha caliente-orden? la t?a, acostando al ni?o en su carrito-.
fr
-Monte retirer ces v?tements mouill?s et prends une douche chaude, ordonna la t?a, couchant le petit dans son berceau.
en
'Get out of those wet clothes and take a hot shower,' her aunt ordered, laying Ibai in his cradle.
eu
Hemendik hamar minutura iganen naiz zu ikustera.
es
En diez minutos subo a verte.
fr
Je viens te voir dans dix minutes.
en
'I'll be up in ten minutes to see you.'
eu
-Ibai-xuxurlatu zuen Amaiak, esku bat luzatuz umearengana.
es
-Ibai-susurr? Amaia, extendiendo una mano hacia el ni?o.
fr
-Ibai, murmura Amaia, qui tendit la main vers son fils.
en
'Ibai,' whispered Amaia, extending a hand towards the boy.
