Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Eskaintza ekaitzari, Dolores Redondo / Fernando Rey / Mikel Vilches (Erein, 2014
)
eu
-Ez-esan zuen, Jonani begiratzeko jiratuz;
es
-No-dijo, volvi?ndose a mirarle;
fr
-Non, dit-elle, se tournant vers lui.
en
'No,' she said, turning to look at him, thinking how well he knew her.
eu
zeinen ongi ezagutzen zuen-.
es
qu? bien la conoc?a-.
fr
Comme il la connaissait bien !
en
'I'll do it, but I need your help.
eu
Nik eginen dut, baina lagundu beharko didazu. Atera dezagun agerira.
es
Lo har? yo, pero tendr?s que ayudarme, vamos a traerlo a la luz.
fr
-Je vais le faire, mais il faut que tu m'aides, on va le porter ? la lumi?re.
en
Let's carry it into the light.'
eu
Alde banatatik eutsi zioten, eta, jasotzean, barrenekoaren pisua sumatu zuten.
es
Lo sujetaron cada uno por un lado, y al alzarlo pudieron percibir el peso de su interior.
fr
Ils le soulev?rent, chacun d'un c?t?, et purent sentir le poids ? l'int?rieur.
en
As they picked up one end each, they could feel the weight of something inside.
eu
Jonanek ozen egin zuen hasperen, eta Amaiak begiratu egin zion, zinez eskertzen baitzion presentzia, bere arnasa.
es
Jonan suspir? sonoramente y Amaia le mir?, agradecida por su presencia, por su aliento.
fr
Jonan soupira bruyamment et Amaia le regarda ; sa pr?sence, son souffle lui faisaient du bien.
en
As Jonan gave a loud sigh, Amaia looked at him once again, grateful for his presence, for his support.
eu
-Pasaidazu palanka-eskatu zion ehorzleari hobira hurbildu bitartean.
es
-P?seme la palanca-pidi? al enterrador, asom?ndose a la fosa.
fr
Elle glissa la main sur le bord du couvercle, pla?a le levier.
en
'Pass me the crowbar,' she said to one of the gravediggers, who was peering into the vault.
eu
Estalkiaren bazterrak esku batekin haztatuz, ertza bilatu zuen.
es
Pas? una mano por el orillo de la tapa buscando el borde, coloc? la palanca, y la tapa se desclav? con el chirrido del metal contra la madera.
fr
Le couvercle se d?cloua avec le grincement du m?tal contre le bois.
en
Running her fingers beneath the lid of the coffin in search of the edge, she positioned the crowbar. The nails slid out with a screech of metal against wood.
eu
Orduan, palanka sartuz, estalkia ireki, eta zurean sartuak egondako iltzeen kirrinka aditu zen.
es
Introdujo un poco m?s el extremo de la barra y con una suave maniobra la tapa qued? suelta.
fr
Elle introduisit un peu plus la barre en acier et, apr?s une douce man?uvre, le couvercle se d?tacha.
en
Easing the end of the crowbar in a little further, she prised the lid off gently.
eu
Barraren muturra gehixeago sartuz eta pixka bat mugituz, estalkia askatua gelditu zen.
es
Jonan la sujet? con ambas manos y mir? a Amaia, que asinti? antes de apartarla.
fr
Jonan le saisit des deux mains et regarda Amaia, qui acquies?a avant de l'?carter.
en
Jonan clutched it with both hands and, before removing it, glanced at Amaia.
eu
Eskuoihal zuri bat zegoen, bilgarri modura jarria.
es
Lo que parec?a una toalla blanca formaba un envoltorio abultado.
fr
Ce qui semblait ?tre une serviette blanche formait un emballage volumineux.
en
What appeared to be a white towel had been wrapped around a bulky mass.
eu
Amaia hari begira egon zen segundo pare batez.
es
Amaia lo mir? durante un par de segundos.
fr
Amaia le contempla quelques secondes.
en
Amaia gazed at it for a few seconds.
eu
Behatzekin eskuoihalaren muturretako bat hartu, ireki, eta plastikozko poltsa urratu eta tarratatu baten hondarrak eta lehen begiratuan legar mukuru ederra zirudiena azaldu ziren.
es
Tom? con los dedos uno de los extremos de la toalla y la destap?, dejando a la vista los restos de una bolsa de pl?stico hecha jirones y una buena cantidad de lo que parec?a ser gravilla.
fr
Elle prit du bout des doigts une des extr?mit?s de la serviette et la d?roula, faisant alors appara?tre les restes d'un sac en plastique en lambeaux et une bonne quantit? de gravillons.
en
Then she took hold of one corner of the towel and lifted it, revealing the tattered remains of a plastic bag and a large amount of what looked like gravel.
eu
Jonanek harri eta zur ahoa ireki, eta bere nagusiari begiratu zion.
es
Jonan abri? la boca, sorprendido, y mir? a su jefa.
fr
Jonan ouvrit la bouche, surpris, et observa sa chef.
en
Jonan stared at Amaia, openmouthed.
eu
Amaiak esku bat sartu zuen hilkutxaren barrenean, eta, begiratzeari utzi gabe, emeki-emeki hartxintxarrak erortzen utzi, ongi jakinda bere esku artean irristatzen zen hautsa izanen zela bilaketa hartan lortuko zuen guztia.
es
Ella introdujo la mano en el interior del ata?d y tom? un pu?ado de piedrecillas que dej? caer lentamente sin dejar de mirarlo, sabiendo que aquel resto de polvo que se escurr?a entre sus dedos era todo lo que obtendr?a de aquella b?squeda.
fr
Elle enfon?a la main ? l'int?rieur du cercueil et prit une poign?e de petits cailloux qu'elle laissa lentement retomber, les fixant en silence.
en
She thrust her hand inside the casket and seized a fistful of tiny stones. As she watched the powdery grit fall slowly from her hand, she knew her search would yield nothing more.
eu
es
fr
en
eu
29
es
29
fr
29
en
29
eu
1980ko ekainaren 24a
es
24 de junio de 1980
fr
24 juin 1980
en
24 June 1980
eu
Ekaineko egun distiratsu baten egunsentia zen. Juan biberoi bat prestatzen ari zen sukaldean.
es
Amanec?a un brillante d?a de verano mientras Juan preparaba un biber?n en su cocina.
fr
C'?tait un tr?s beau matin d'?t?. Juan pr?parait un biberon dans la cuisine.
en
On that bright summer's day dawn was breaking as Juan prepared a baby bottle in the kitchen.
eu
Aurreko gauean, Hidalgo doktorearen arrebak behar zen guztia eman zion, eta nola egin erakutsi.
es
La noche anterior, la hermana del doctor Hidalgo le hab?a proporcionado lo que necesitaba y le hab?a ense?ado c?mo hacerlo.
fr
La veille au soir, la s?ur du docteur Hidalgo lui avait fourni ce dont il avait besoin et lui avait montr? comment faire.
en
The evening before, Dr Hidalgo's sister had brought everything he needed and shown him what to do.
eu
Bere lehenbiziko aldia izanen zuen.
es
Ser?a su primera vez.
fr
Ce serait la premi?re fois.
en
This was his first time:
eu
Rosariok bularra eman zien Florari eta Rosaurari, baina neska hari ezin izanen zion eman, doktoreak titia ematea galaraziko zion tratamendu gogor bat errezetatu ziolako. Amari esana zion, gainera, hobe zela berak neskatoa ukitu beharrik ez izatea.
es
Rosario hab?a amamantado a Flora y Rosaura, pero no podr?a hacerlo con aquella ni?a, ya que el doctor le hab?a recetado un fuerte tratamiento incompatible con la lactancia, y adem?s le hab?a avisado de que lo mejor era que ella no tuviera que tocar a la ni?a.
fr
Rosario avait allait? Flora et Rosaura, mais elle ne pourrait pas nourrir cette petite fille ? cause du puissant traitement que le docteur lui avait prescrit, incompatible avec l'allaitement.
en
Rosario had breastfed Flora and Rosaura, but the doctor had put her on some strong medication that wasn't compatible with breastfeeding.
eu
Juanek sehaskatxoa egongelara eramana zuen, eta argi aditu zuen handik nola ari zitzaion eskatzen bere jana.
es
Hab?a trasladado su cunita al sal?n y desde all? la oy? reclamar su alimento.
fr
De toute fa?on, il valait mieux qu'elle ne touche pas le b?b?, l'avait-il pr?venu.
en
And besides, he had told Juan that it would be best if she didn't have to touch the child.
eu
Besoetan hartu, eta irribarre egin zuen ikusita nolako indarrarekin ari zen tetinatik hurrupaka.
es
La tom? en sus brazos y sonri? un poco al ver la fuerza con que la ni?a succionaba la tetina.
fr
Juan avait transport? son berceau dans le salon, et il entendit la petite r?clamer sa nourriture.
en
So Juan had brought her cradle into the front room; from there he could hear her crying to be fed.
eu
Harengana makurtu, eta musu eman zion kopetan, baina begirada, oharkabean, egongelako txoko batean zegoen beste sehaskatxora lerratu zitzaion, han baitzegoen bere beste alabaren gorputza, geldi-geldi, fardeltxo bat bailitzan.
es
Se inclin? sobre ella y la bes? en la frente mientras su mirada vagaba, inconsciente, hasta la otra cunita, que en un rinc?n del sal?n guardaba el cad?ver de su otra hija, formando un peque?o bulto inm?vil.
fr
Il la prit dans ses bras et eut un l?ger sourire quand il constata avec quelle force sa fille su?ait la t?tine.
en
He cradled her in his arms, smiling tenderly as he saw how vigorously she sucked on the teat.
eu
Rosario logelatik atera zen, eta Juani, andrea hain eder ikusita, are gehiago urratu zitzaion bihotza.
es
Rosario sali? del dormitorio, y al verla tan hermosa, el coraz?n se le rompi? un poco m?s.
fr
Il se pencha et l'embrassa sur le front, tandis que son regard errait, malgr? lui, vers l'autre berceau o?, dans un coin du salon, se trouvait le cadavre de son autre fille, formant un petit paquet immobile.
en
As he leaned over to kiss her brow, his eyes strayed to the other cradle, where her baby sister's body lay, a tiny motionless bundle.
eu
Jaka gurutzatu bat zuen jantzirik, marra diplomatikoduna.
es
Se hab?a vestido con un traje de chaqueta cruzada y raya diplom?tica.
fr
Rosario sortit de la chambre. Lorsqu'il la vit si belle, il sentit son c?ur se briser davantage.
en
Seeing Rosario emerge from the bedroom looking so beautiful, he felt even more grief-stricken.
eu
Makillajearekin eta orraztuta, inork ez zuen esanen hamabi ordu lehenago erditzen ari zela.
es
Maquillada y peinada, nadie dir?a que hac?a menos de doce horas estaba dando a luz.
fr
Maquill?e et coiff?e, elle portait un tailleur crois? ? fines rayures. Personne n'aurait pu dire qu'elle avait accouch? moins de douze heures plus t?t.
en
In her pinstriped suit, with her make-up on and her hair swept back, no one would have believed that less than twelve hours ago she was giving birth.
eu
-Rosario... utzidazu zurekin joaten-erregutu zion berriz ere.
es
-Rosario..., d?jame ir contigo-le rog? una vez m?s.
fr
-Rosario...
en
'Rosario ...
eu
Rosario ez zen hurbildu.
es
Ella no se acerc?.
fr
laisse-moi venir avec toi, l'implora-t-il une nouvelle fois.
en
Let me go with you,' he pleaded once more.
eu
Egongelaren erdian zutik, senarrak besoetan zeukan neskatoari begiratu, eta leiho aldera bihurtu zen.
es
Detenida en mitad del sal?n, dedic? una mirada a la ni?a que ?l sosten?a en los brazos y se volvi? hacia la ventana.
fr
Elle ne s'approcha pas. Elle s'arr?ta au milieu du salon, lan?a un regard ? la petite fille qu'il tenait dans les bras et se tourna vers la fen?tre.
en
She kept her distance from him. Standing in the centre of the room, she glanced at the girl in his arms then turned towards the window.
eu
-Erabakia dago, Juan. Hobe da honela.
es
-Ya est? decidido, Juan, esto es lo mejor.
fr
-C'est d?cid?, Juan, c'est mieux comme ?a.
en
'We decided, Juan.
eu
Zuk hemen gelditu behar duzu alabak zaintzeko eta gozotegiaz arduratzeko. Ni joanen naiz Donostiara, ni arduratuko naiz ehorzketaz.
es
T? tienes que quedarte aqu? para cuidar de las ni?as y atender el obrador; yo ir? a San Sebasti?n, me encargar? del entierro.
fr
Tu dois rester ici pour t'occuper des filles et de la fabrique ; je vais ? Saint-S?bastien, je me charge de l'enterrement.
en
It's best if you stay here to look after the girls and tend the bakery while I go to San Sebasti?n to arrange the funeral.
eu
Deitu diet anai-arrebei, eta nire zain daude.
es
Ya he llamado a mis hermanos y me est?n esperando.
fr
J'ai appel? mon fr?re et mes s?urs, ils m'attendent.
en
I've called my brother and sisters.
eu
Bihar hemen naiz berriz.
es
Ma?ana estar? de vuelta.
fr
Je serai de retour demain.
en
They're expecting me.'
eu
Juanek begiak itxi zituen istant batez, indarrak biltzeko.
es
?l cerr? los ojos un segundo, reuniendo fuerzas.
fr
Il ferma les yeux une seconde, rassemblant ses forces.
en
He closed his eyes, rallying his strength.
eu
-Badakit han lurperatu nahi duzula, eta ez zait gaizki iruditzen, baina...
es
-S? que quieres enterrarla all?, y no me parece mal, pero...
fr
-Je sais que tu veux l'enterrer l?-bas, et je ne suis pas contre, mais...
en
'I have no objection to you burying her there, but do you have to take her like that?'
eu
Horrela eraman behar duzu?
es
?tienes que llev?rtela as??
fr
tu es oblig?e de l'emmener...
en
'We've talked about this.
eu
-Hitz egin dugu, Juan.
es
-Ya lo hemos hablado.
fr
comme ?a ? -On en a d?j? parl?.
en
I don't want anyone to know about this.
eu
Ez dut nahi inork jakiterik, eta hitz eman behar didazu ez diozula inori esanen, ezta zure amari ere.
es
No quiero que nadie lo sepa, y tienes que prometerme que no se lo dir?s a nadie, ni a tu madre.
fr
Je veux que personne ne le sache, et tu dois me promettre de ne jamais en parler, m?me pas ? ta m?re.
en
You must promise not to say a word to anyone, even your mother.
eu
Neska bat jaio da, eta hortxe duzu erakusteko.
es
Ha nacido una ni?a, y ah? la tienes para mostrarla.
fr
On a eu une fille, et tu peux la montrer.
en
We've had a baby girl. This is her.
eu
Inork ateratzen ikusten banau, esanen dugu haurrarekin ospitalera joan nintzela eztul pixka bat egiten zuelako.
es
Si alguien me viera salir, diremos que fui al hospital con el beb? porque tos?a un poco.
fr
Si quelqu'un me voit sortir, on dira que je suis all?e ? l'h?pital parce que le b?b? toussait un peu.
en
If anyone sees me, we can say that I took her to the hospital because she had a slight cough.
eu
Bihar itzultzen naizenean, ongi dagoela esanen dugu, sendatu dela.
es
Ma?ana cuando regrese diremos que ya est? bien.
fr
Demain quand je rentrerai, on dira qu'elle va mieux.
en
And when I get back tomorrow we can say that she's better.'
eu
Rosariok leihotik begiratu zuen.
es
Rosario mir? por la ventana.
fr
Elle regarda par la fen?tre.
en
Rosario glanced out of the window.
eu
-Taxia hemen da.
es
-El taxi ya est? aqu?.
fr
-Le taxi est l?.
en
'The taxi's here.'
eu
Juan leihora atera zen.
es
Juan se asom? a mirar.
fr
Juan jeta un ?il ? son tour.
en
Juan looked out.
eu
Iru?eko taxi bat zain zegoen.
es
Era un taxi de Pamplona.
fr
C'?tait un taxi de Pampelune.
en
It had come from Pamplona.
eu
Beti bezala, Rosariok den-dena zuen antolatua.
es
Como siempre, Rosario hab?a pensado en todo.
fr
Comme toujours, Rosario avait pens? ? tout.
en
As usual, Rosario had thought of everything.
eu
Ondoren, neskato hilaren sehaska aldera makurtu, besotan hartu, eta, aditu baten trebeziaz, gorpu txiki hura artilezko xal zoragarri batean bildu eta gero, bere altzoan kokatu zuen bizirik dagoen nini bat balitz bezala.
es
Se volvi? a tiempo de ver c?mo ella tomaba su bolso y se inclinaba sobre la cuna de la ni?a muerta, la tomaba en brazos y con destreza experta envolv?a el cuerpecillo en una primorosa toquilla coloc?ndola en sus brazos como a un beb? vivo.
fr
Il se retourna, juste ? temps pour la voir attraper son sac et prendre dans le berceau la petite fille morte, dont elle enveloppa d'une main experte le corps dans un ch?le d?licat, la pla?ant entre ses bras comme un nourrisson vivant, presque tendrement.
en
He turned in time to see her pick up her bag, lean over the dead baby's cradle, scoop her up and wrap her expertly in an exquisite shawl, holding her as if she were alive.
eu
-Bihar itzuliko naiz-esan zuen, zamatxoari ia maitasunez eutsiz.
es
-Regresar? ma?ana-dijo ella, sujetando, casi amorosa, la carga.
fr
-Je serai de retour demain, dit-elle.
en
'I'll be back tomorrow,' she said, holding the bundle in her arms with what seemed like tenderness.
eu
Juanek liluraturik begiratu zion segundo batzuez.
es
?l la mir? extasiado durante unos segundos.
fr
Il la contempla, extasi?, pendant quelques secondes.
en
He watched her for a few seconds, entranced.
eu
Bataiatzearren beste neskak elizara eraman zitueneko itxura eta oraingoa ez ziren hain desberdinak.
es
Su aspecto no distaba mucho del que tuvo cuando llev? a sus otras hijas a la iglesia el d?a de su bautismo.
fr
Son allure n'?tait pas si ?loign?e de celle qu'elle avait quand elle avait port? leurs autres filles ? l'?glise le jour de leur bapt?me.
en
She looked no different from the day she took their other two daughters to the church to be baptised.
