Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Eskaintza ekaitzari, Dolores Redondo / Fernando Rey / Mikel Vilches (Erein, 2014
)
eu
Bera kostaldekoa da, itsasokoa, eta han, euri asko egiten badu ere, beste argi bat daukate. Eskualde ilun honek, azkenean, ondorioak uzten dizkizu.
es
Ella es de la costa, del mar, y all?, aunque llueva, hay otra luz, y este lugar tan oscuro termina por pasar nota, llevamos un a?o muy lluvioso y los suicidios alcanzan aqu? cotas extraordinarias.
fr
Ta femme vient de la c?te, de la mer. L?-bas, m?me s'il pleut, il y a une autre lumi?re, ici c'est si sombre qu'on finit par le payer, on a eu une ann?e tr?s pluvieuse et les suicides atteignent des taux records.
en
Rosario is from the coast, from the seaside, where the light is different even when it rains. The greyness here eventually takes its toll, we've had a lot of rain this year, and the suicide rate has reached alarming levels.
eu
Oso urte euritsua izan dugu, eta suizidioen tasa izugarri altua da hemen.
es
Creo que est? un poco depresiva.
fr
Je pense que Rosario est d?pressive.
en
I suspect that Rosario is slightly depressed.
eu
Uste dut aski deprimitua dagoela.
es
Que no haya tenido esos s?ntomas en los anteriores embarazos no quita para que los pueda tener ahora.
fr
Ce n'est pas parce qu'elle n'a pas eu ces sympt?mes pour les grossesses pr?c?dentes qu'elle ne peut pas les avoir maintenant.
en
The fact that she showed no symptoms during her previous pregnancies means nothing.
eu
Aurreko haurdunaldietan ez du horrelako sintomarik izan, baina horrek ez du esan nahi oraingoan ezin dituela izan.
es
Rosario es una mujer muy exigente, pero que tambi?n se exige mucho.
fr
Rosario est une femme tr?s exigeante, aussi avec elle-m?me.
en
Rosario is a very demanding woman, but she makes great demands on herself too;
eu
Rosario oso emakume zorrotza da, baina bere buruari ere asko eskatzen dio.
es
Seguramente es la mejor madre y esposa que conozco, trabaja en casa, en el obrador, y su aspecto es siempre impecable, pero ahora ya no es tan joven y este embarazo le est? resultando m?s duro.
fr
C'est s?rement la meilleure m?re et ?pouse que je connaisse, elle travaille chez elle et ? la fabrique, est toujours impeccable, mais elle n'est plus si jeune et cette troisi?me grossesse s'av?re plus dure pour elle.
en
I'm sure she's a wonderful wife and mother, she looks after both the house and the bakery, is always impeccably turned out, but this pregnancy is more difficult for her because she's no longer young.
eu
Ezagutzen ditudan ama eta emazteetan hoberena da noski, etxean lan egiten du, gozotegian, eta itxura zoragarria du beti, baina orain ez da hain gaztea, eta haurdunaldi hau pisuagoa egiten ari zaio.
es
A este tipo de mujeres tan estrictas la maternidad les supone una carga m?s, un aumento de las obligaciones que ellas mismas se imponen.
fr
Chez ce genre de femmes si strictes, la maternit? repr?sente un poids suppl?mentaire, une augmentation des obligations qu'elles s'imposent elles-m?mes.
en
Hardy women like her see motherhood as another chore, another self-imposed responsibility.
eu
Horrelako emakume zorrotzentzat, haurdunaldia beste karga bat da, beste eginkizun bat bere buruari jartzen dizkionei gehitu beharrekoa, eta, horregatik, poztu bazen ere haurdun gelditu izanaz, halako talka bat gertatzen da, alde batetik, perfektua izan nahi duelako, eta bestetik, perfektua izanen ote den zalantza duelako.
es
Por eso, aunque el embarazo sea deseado, se produce un desencuentro entre su necesidad de ser perfecta en todo y la duda de quiz? no poder serlo.
fr
Pour cette raison, m?me si c'est une grossesse d?sir?e, il se produit un d?calage entre le besoin d'?tre parfaite et le doute de ne pas pouvoir l'?tre.
en
So, although she wants this baby, it has created a conflict between her need to be perfect in everything she does, and her fear of falling short.
eu
Oker ez banago, erditu ondotik okerragoa izanen da.
es
Si estoy en lo cierto despu?s del parto ser? a?n peor.
fr
Si je ne me trompe pas, ce sera encore pire apr?s l'accouchement.
en
If I'm not mistaken, this will only get worse after the birth.
eu
Pazientzia handia izan behar duzu harekin, eta asko lagundu eta maitatu.
es
Deber?s tener paciencia y colmarla de cari?o y ayuda.
fr
Il faudra que tu fasses preuve de patience, que tu la soutiennes et sois tendre avec elle.
en
You must be patient with her, shower her with affection and try to ease her burden.
eu
Kenduiozu pixka batean alaben ardura, hartu laguntzaile bat gozotegirako edo neskame bat etxean laguntzeko.
es
Desc?rgale un poco de las ni?as mayores, coge a alguien para el obrador o busca a una mujer que la ayude en casa.
fr
Occupe-toi un peu des filles, trouve quelqu'un pour la fabrique ou cherche une femme pour aider Rosario ? la maison.
en
Take the older girls off her hands, hire an extra hand at the bakery, or find a home help.'
eu
Emazteari gaia azaldu, eta hark ez zuen ezertxo ere jakin nahi izan.
es
Ella no hab?a querido ni hablar del tema.
fr
Elle n'avait pas voulu en entendre parler.
en
Rosario refused even to discuss the matter.
eu
-Hori falta genuen! Herriko begiluze horietako bat nire etxean usnaka, gero hortik kontatzeko zer daukadan edo zer ez.
es
-Lo que me faltaba, una de esas chismosas del pueblo mangoneando mi casa para luego ir contando por ah? lo que tengo o dejo de tener.
fr
-Il ne manquerait plus que ?a, une comm?re du village qui viendrait fouiner chez moi et irait ensuite raconter ? droite et ? gauche ce que je fais ou ne fais pas !
en
'That's all I need, one of those village gossips snooping around my house so she can tell people what I have and don't have.
eu
Ez dakit zergatik ekarri duzun kontu hau.
es
No s? a qu? viene esto.
fr
Je ne comprends pas.
en
What's this all about?
eu
Akaso ez ditut alabak edo etxeko lanak behar bezala atenditzen?
es
?Acaso he descuidado la casa o a las ni?as?
fr
Je ne m'occupe pas bien de la maison ou des filles ?
en
Have I been neglecting the house or the girls?
eu
Ez naiz goizero-goizero gozotegira joaten?
es
?Acaso no he ido cada ma?ana al obrador?
fr
Je ne vais pas tous les matins ? la fabrique ?
en
Have I stopped going to the bakery every morning?'
eu
Gizona gainditua sentitu zen, eta ia ez zion aurre egin.
es
?l se hab?a sentido sobrepasado y a duras penas le hab?a replicado.
fr
Il s'?tait senti d?pass?. Il avait eu un mal fou ? lui r?pondre.
en
He had felt overwhelmed, scarcely able to reply.
eu
-Ez, Rosario, badakit ez zarela deskuidatu, baina orain, haurdun egonik, karga handiegia izaten ahal da zuretzat, eta mesede eginen lizuke laguntza pixka batek.
es
-Ya s? que no, Rosario, no digo que no lo hagas, s?lo que quiz?s ahora, con el embarazo, sea demasiada carga para ti y a lo mejor te vendr?a bien un poco de ayuda.
fr
-Bien s?r que si, Rosario, je ne te reproche absolument rien, juste que maintenant, avec la grossesse, c'est beaucoup de travail pour toi et que ce serait peut-?tre bien que quelqu'un t'aide.
en
'Of course not, Rosario, I'm not saying that, I just thought that while you are pregnant, you could do with some help.'
eu
-Ongi baino hobeki moldatzen naiz, ez dut inolako laguntzarik behar, eta, atea ireki eta Donostiara itzultzea nahi ez baduzu, hobe duzu komentariorik ez egin etxea gobernatzeko dudan moduaz.
es
-Me valgo de sobra, no necesito ninguna ayuda, y ser? mejor que no te metas en el modo en que llevo mi casa si no quieres que coja la puerta y me vuelva a San Sebasti?n.
fr
-Je me d?brouille tr?s bien toute seule, je n'ai besoin de personne, et il vaudrait mieux que tu ne te m?les pas de la fa?on dont je tiens ma maison si tu ne veux pas que je claque la porte et retourne ? Saint-S?bastien.
en
'I'm more than capable of running my house without any help, so stop interfering unless you want me to go back to San Sebasti?n.
eu
Ez dut gai honi buruz gehiago hitz egin nahi, aipatze hutsarekin iraindu egiten nauzu.
es
No quiero volver a hablar de este tema, me ofendes con s?lo insinuarlo.
fr
Je ne veux plus reparler de ?a, tu m'offenses rien qu'avec tes insinuations.
en
I refuse to discuss the matter again, you've insulted me simply by mentioning it.'
eu
Egun batzuk eman zituen haserre, eta bitartean ez zion ia hitzik egin. Poliki-poliki, gauzak bere onera etorri ziren.
es
El enfado le hab?a durado d?as en los que apenas le hab?a dirigido la palabra, hasta que poco a poco las cosas hab?an vuelto a la normalidad, ella saliendo casi cada noche y ?l esperando despierto hasta que la o?a llegar, fr?a y silenciosa, jur?ndose que al d?a siguiente hablar?an y sabiendo de antemano que, despu?s de todo, lo aplazar?a un d?a m?s para no tener que enfrentarse con ella.
fr
Puis la vie reprit son cours normal. Elle sortait quasiment toutes les nuits et il attendait, r?veill?, jusqu'au moment o? il l'entendait revenir, froide et silencieuse, se jurant que le lendemain il lui parlerait et sachant d?j? qu'il reporterait cette confrontation au jour suivant.
en
She had sulked for days, barely speaking to him, until gradually things returned to normal; she would slip out virtually every night while he lay awake until she came back cold and silent, vowing he would speak to her in the morning, even though he knew full well he would put it off to avoid confronting her.
eu
Emakumeak ia gauero ateratzen jarraitu zuen, eta gizonak erne itxoiten, andrea hotzez eta isilik itzuli arte.
es
Se sent?a secretamente cobarde.
fr
Il se sentait secr?tement l?che.
en
Deep down, he felt like a coward.
eu
Bere baitan, koldarra sentitzen zen, amaren aurrean izuturik dagoen haur bat bezala.
es
Temeroso como un ni?o ante una madre superiora.
fr
Craintif comme un enfant face ? une m?re sup?rieure.
en
A fearful child before a mother superior.
eu
Gehien ikaratzen zuena emaztearen erreakzioa zela jakinda, okerrago sentitzen zen.
es
Y ser consciente de que m?s que nada en el mundo tem?a su reacci?n le hac?a sentir a?n peor.
fr
Il redoutait sa r?action plus que tout au monde : il en avait conscience et ?a le rendait encore plus malade.
en
And realising that what he feared most was her reaction made him feel still worse.
eu
Ateko sarrailan giltza entzun, eta inoiz iritsiko ez zen solasaldia berriz atzeratzen zuenean, hasperen egin, eta lasai hartzen zuen arnasa.
es
Suspiraba aliviado cuando o?a la llave en la cerradura y aplazaba de nuevo aquella charla que nunca se producir?a.
fr
Il soupirait de soulagement quand il entendait la cl? dans la serrure et diff?rait une nouvelle fois cette discussion qui n'aurait jamais lieu.
en
Each time he heard her key in the latch, he would heave a sigh of relief, postponing once more the discussion that would never take place.
eu
es
fr
en
eu
4
es
4
fr
4
en
4
eu
Eliza baten profanazioa ez zen hain gertakari larria, ez behintzat gauaren erdian ohetik jaiki, autoa hartu eta iparralderantz berrogeita hamar kilometro egiteko modukoa, baina, Iriarte inspektorearen ahots hertsagarria adituta, ez zuen beste erremediorik izan.
es
La profanaci?n a una iglesia no era la clase de suceso por el que sol?a abandonar su cama de madrugada para conducir cincuenta kil?metros hacia el norte, pero la voz apremiante del inspector Iriarte no le hab?a dejado opci?n.
fr
La profanation d'une ?glise n'?tait pas le genre d'?v?nement pour lequel elle avait l'habitude d'abandonner son lit en pleine nuit et de rouler cinquante kilom?tres vers le nord, mais l'insistance de l'inspecteur Iriarte ne lui avait pas laiss? le choix.
en
The desecration of a church wasn't the sort of incident that usually got her out of bed in the early hours to drive fifty kilometres north, but the urgency in Inspector Iriarte's voice had left her no choice.
eu
-Salazar inspektorea, barkatu iratzarri izana, baina uste dut hemengo hau ikusi beharko zenukeela.
es
-Inspectora Salazar, siento despertarla, pero creo que deber?a ver lo que tenemos aqu?.
fr
-D?sol? de vous r?veiller, inspectrice Salazar, mais je crois que vous devriez venir voir ce qu'on a trouv?.
en
'Inspector Salazar, forgive me for waking you, but I think you need to see this.'
eu
-Hilotz bat?
es
-?Un cad?ver?
fr
-Un cadavre ?
en
'Is it a body?'
eu
-Ez preseski.
es
-No exactamente.
fr
-Pas exactement.
en
'Not exactly.
eu
Eliza bat profanatu dute, eta... tira, uste dut hobe dela hona etorri eta zerorrek ikustea.
es
Se ha producido una profanaci?n en una iglesia, pero..., bueno, creo que es mejor que venga y lo vea usted misma.
fr
Il y a eu une profanation dans une ?glise mais... je pense qu'il vaudrait mieux que le voyiez par vous-m?me.
en
Someone has desecrated a church, but ... well, I think you should come and see for yourself.'
eu
-Elizondon?
es
-?Elizondo?
fr
-? Elizondo ?
en
'In Elizondo?'
eu
-Ez, handik bost kilometrora, Arizkunen.
es
-No, a cinco kil?metros, en Arizkun.
fr
-Non, ? cinq kilom?tres, ? Arizkun.
en
'No, a few kilometres away, in Arizkun.'
eu
Telefonoa eskegi, eta ordua begiratu zuen.
es
Colg? el tel?fono y consult? la hora.
fr
Elle raccrocha et regarda l'heure.
en
She hung up and checked the time.
eu
Laurak eta minutu bat.
es
Las cuatro y un minuto.
fr
Quatre heures et une minute.
en
One minute past four.
eu
Hatsari helduz itxoin zuen, eta, handik segundo batzuetara, bere semearen mugimendu geldia nabaritu zuen, haren ukitu leuna, bular-emate bakoitza egiteko orduan puntual-puntual esnatutakoan ateratzen zuen hasperen txiki maitagarria.
es
Esper? conteniendo el aliento y unos segundos despu?s percibi? el suave movimiento, el imperceptible roce y el suspiro peque?o y tan amado ya con que su hijo despertaba, puntual, para cada toma.
fr
Elle attendit, retenant son souffle, et, quelques secondes plus tard, per?ut le fr?le mouvement, l'imperceptible frottement et le petit soupir tant aim? d?j? avec lequel son fils se r?veillait, ponctuel, pour chaque t?t?e.
en
She waited, holding her breath for a few seconds until she heard the slight movement, the imperceptible rustle, followed by a sweet, tiny sigh that announced her son was waking up, punctually, for his next feed.
eu
Gau-mahaiko argia piztu zuen. Zapi batekin partez estalia zegoen, dirdira apaltzeko. Sehaskara hurbilduta, besoetan hartu zuen karga txiki epela, eta haurraren buruari zerion usain goxoa usnatu. Bularrera eraman, eta jauzi txiki bat egin zuen haurraren zurruparen indarra sentitzean.
es
Encendi? la luz de la mesilla parcialmente cubierta con un pa?uelo que tamizaba su brillo, y se inclin? sobre la cuna tomando la peque?a y tibia carga entre sus brazos y aspirando el suave olor que emanaba de la cabeza del ni?o. Se lo acerc? al pecho y dio un respingo al sentir la fuerza con que el beb? succionaba.
fr
Elle alluma la lampe de chevet, partiellement recouverte d'un foulard pour en tamiser l'?clat, et se pencha sur le berceau pour prendre le poids plume dans ses bras, respirant la douce odeur qui ?manait de la t?te de son b?b?.
en
She switched on the bedside lamp, draped with a scarf to diffuse the light, and leant over the cot. She picked up the warm bundle in her arms and inhaled the soft smell of his scalp.
eu
James alde batera etzan zen, hari begira, eta Amaiak irribarre bat eskaini zion.
es
Sonri? a James, que la miraba incorpor?ndose sobre un costado.
fr
Elle l'approcha de son sein et sursauta quand elle sentit avec quelle force le petit t?tait.
en
Placing him on her breast, she gave a start as she felt the force of his suction.
eu
-Lan kontuak?
es
-?Trabajo?
fr
Elle sourit ? James, qui la regardait, couch? sur un c?t?. -Boulot ?
en
She smiled at James, who was propped up on his elbow, watching her.
eu
-galdetu zuen.
es
-pregunt?.
fr
interrogea-t-il.
en
'Work?' he asked.
eu
-Bai, joan beharra dut, baina hurrengo bular-ematea baino lehen itzuliko naiz.
es
-S?, tengo que irme, pero estar? de vuelta antes de la siguiente toma.
fr
-Oui, je dois y aller, mais je serai de retour avant la prochaine t?t?e.
en
'Yes, I have to go, but I'll be back before his next feed.'
eu
-Ez izan kezkarik, Amaia, ongi egonen da, eta, bestela, biberoia emanen diot.
es
-No te preocupes, Amaia, estar? bien, y si no, le dar? un biber?n.
fr
-Ne t'en fais pas, Amaia, tout ira bien, et sinon je lui donnerai un biberon.
en
'Don't worry, Amaia, he'll be fine.
eu
-Garaiz itzuliko naiz-esan zuen semearen burutxoa laztanduz eta muxu emanez oraindik irekita zuen fontanelan.
es
-Regresar? a tiempo-dijo acariciando la cabeza de su hijo y depositando un beso en el lugar en que su cabecita a?n estaba abierta en las fontanelas.
fr
-Je reviendrai ? temps, dit-elle, caressant la t?te de son fils, o? elle d?posa un baiser, sur la fontanelle.
en
If for any reason you're late, I'll make up a bottle.' 'I'll be back in time,' she said, stroking her son's head and planting a kiss on the soft spot on his crown.
eu
Arizkungo San Joan Bataiatzailearen elizari dirdira zerion neguko gau hartan, barrenetik argiztatua baitzegoen. Ondoko kanpandorre liraina, berriz, ilun ageri zen, zut-zutik, zaindari mutu baten gisa.
es
La iglesia de San Juan Bautista de Arizkun resplandec?a iluminada desde el interior en mitad de la noche invernal, en contraste con la esbelta torre campanario que permanec?a oscura y erguida, como un mudo guardi?n.
fr
L'?glise de Saint-Jean-Baptiste d'Arizkun resplendissait, illumin?e de l'int?rieur au beau milieu de cette nuit d'hiver, contrastant avec son clocher ?lanc? qui restait dans l'ombre, dress?, comme un gardien silencieux.
en
In the early hours of that winter morning, lights were shining inside the church of San Juan Bautista in Arizkun, contrasting sharply with the gloomy bell tower that stood narrow and erect, like a silent sentinel.
eu
Hegoaldeko arkupean, hantxe baitzegoen elizako sarrera, polizia uniformedun batzuk ikusi zituen, linternekin sarrailari argi ematen ari zirenak.
es
En el p?rtico, adosado al lado meridional, en donde se localizaba la entrada al interior del templo, se ve?an varios agentes de uniforme que alumbraban la cerradura con sus linternas.
fr
Sous le portail, c?t? sud, o? se trouvait l'entr?e du temple, plusieurs agents en uniforme examinaient la serrure ? la lumi?re de leurs lampes torches.
en
Several uniformed police officers were busy examining the lock on the door to the south entrance to the chapel with their torches.
eu
Amaiak kanpoan aparkatu zuen, eta Etxaide inspektoreordeari astindu bat eman zion, erdi lo baitzegoen ondoko eserlekuan. Gero, autoa itxi, eta elizaren inguruko murru txikiaren bestaldera egin zuen salto.
es
Amaia aparc? en la calle y espabil? al subinspector Etxaide, que dormitaba en el asiento contiguo, cerr? el coche y pas? al otro lado saltando por encima del bajo murete que circundaba la iglesia.
fr
Amaia se gara dans la rue et secoua le sous-inspecteur Etxaide qui sommeillait sur le si?ge passager, avant de fermer la voiture et de passer de l'autre c?t? en sautant par-dessus le muret qui entourait l'?glise.
en
Amaia parked in the street and woke up Deputy Inspector Etxaide, who was dozing on the passenger seat beside her. Locking the car, she walked around it, stepping over the low wall that surrounded the churchyard.
eu
Polizia batzuk agurtu eta gero, elizaren barrenera sartu zen.
es
Salud? a algunos polic?as y entr? en el interior del templo.
fr
Elle salua les policiers et entra.
en
She greeted a few of the officers and entered the chapel.
eu
Esku bat luzatu zuen bataiarrirantz, baina atzera egin zuen berehala, giroan zegoen erre usaina sumatzean. Arropa lisatuaren eta oihal errearen oroitzapenak etorri zitzaizkion burura.
es
Estir? una mano hacia la pila de agua bendita e inmediatamente reprimi? el gesto al percibir el olor a quemado que flotaba en el aire, tray?ndole reminiscencias de ropa planchada y tela quemada.
fr
Elle allait tremper ses doigts dans l'eau b?nite mais retint son geste d?s qu'elle sentit l'odeur de br?l? qui flottait dans l'air, une odeur qui lui rappela le linge repass? et le tissu br?l?.
en
She stretched her hand towards the font but pulled up short when she became aware of a smell of burning in the air that reminded her of freshly ironed clothes and singed fabric.
eu
Bi apez asaldatu ikusi zituen Iriarte inspektorearekin solasean, ahoa eskuez estalita aldareari begirik kendu gabe.
es
Distingui? al inspector Iriarte, que charlaba con dos azorados sacerdotes que se cubr?an la boca con las manos sin dejar de mirar hacia el altar.
fr
Elle reconnut l'inspecteur Iriarte, en pleine conversation avec deux pr?tres effray?s qui se couvraient la bouche avec les mains sans cesser de jeter des coups d'?il vers l'autel.
en
She recognised Inspector Iriarte, who was speaking with two priests, who stood aghast, hands clasped to their mouths, eyes fixed on the altar.
eu
Zain egon zen, San Martin doktorea eta idazkari judiziala iristean sortutako nahasmenduari erreparatuz, eta hara zertara joan ote ziren galdetu zion bere buruari.
es
Esper?, observando el revuelo que se produc?a con la llegada del doctor San Mart?n y el secretario judicial, mientras Amaia se preguntaba con qu? objeto estaban all?.
fr
Elle attendit, observant le remue-m?nage que produisait l'arriv?e du docteur San Mart?n et du greffier. Que faisaient-ils l? ? se demanda-t-elle.
en
Amaia held back, observing the commotion caused by the arrival of the pathologist, Dr San Mart?n, and the legal secretary, as she wondered what they were doing there.
eu
Iriarte hurbildu zitzaien.
es
Iriarte se les acerc?.
fr
Iriarte vint ? leur rencontre.
en
Iriarte hurried across to them.
