Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Frankenstein, Mary Shelley / Iñigo Errasti (Erein/Igela, 2013
)
eu
Ez dut sekula ikusi hura baino gizaki interesgarriagorik:
es
Nunca vi una criatura m?s interesante:
fr
Je n'ai jamais vu d'?tre plus int?ressant que lui.
en
I never saw a more interesting creature:
eu
basa keinu bat izaten du eskuarki begiradan, are keinu zoroa, baina badira une batzuk non, baldin eta baten batek adeitasun egintzaren bat egiten badu haren aldera edo zerbitzurik hutsalena egiten badio, begitarte osoa argitzen baitzaio, nik inori oraindaino ikusi ez diodan ontasunezko eta gozotasunezko distira batez.
es
sus ojos tienen generalmente una expresi?n de locura e incluso de locura; pero hay momentos en los que, si alguien realiza un acto de bondad hacia ?l, o le hace el servicio m?s insignificante , todo su semblante se ilumina, por as? decirlo, con un rayo de benevolencia y dulzura que nunca vi igualado.
fr
Son regard exprime ordinairement la fr?n?sie, voire la folie. Mais ? certains moments, pour peu qu'on lui t?moigne quelque gentillesse ou qu'on lui rende le plus petit service, sa physionomie s'illumine, pour ainsi dire, et rayonne tout enti?re d'une bienveillance et d'une douceur dont je n'ai jamais vu l'?quivalent.
en
his eyes have generally an expression of wildness, and even madness; but there are moments when, if any one performs an act of kindness towards him, or does him any the most trifling service, his whole countenance is lighted up, as it were, with a beam of benevolence and sweetness that I never saw equalled.
eu
Alabaina, malenkoniatua eta etsiak hartua ibiltzen da gehienean, eta hortzak karraskatzen ditu, hertsatzen duen gaitz handiaren zamak ernegarazita bezala.
es
Pero generalmente es melanc?lico y desesperado; y a veces rechina los dientes, como impaciente por el peso de los males que lo oprimen .
fr
Mais il est ? l'ordinaire m?lancolique et d?sesp?r? ; et parfois, il grince des dents, comme s'il ne pouvait souffrir le poids du chagrin qui l'oppresse.
en
But he is generally melancholy and despairing; and sometimes he gnashes his teeth, as if impatient of the weight of woes that oppresses him.
eu
Nire gonbidatua pixka bat suspertu zenean, lanak izan nituen marinelak harengandik urruti edukitzen, mila galdera egin nahi baitzizkioten arrotzari.
es
Cuando mi invitado se recuper? un poco, tuve grandes problemas para alejar a los hombres, que deseaban hacerle mil preguntas;
fr
Lorsque mon h?te eut repris un peu de forces, j'eus fort ? faire pour tenir mes hommes ? l'?cart : ils voulaient lui poser mille questions ;
en
When my guest was a little recovered, I had great trouble to keep off the men, who wished to ask him a thousand questions;
eu
Nik, ordea, ez nuen onartu marinelek jakin-nahikeria hutsez oinaze zezaten, bistan baitzen haren gorputzak eta gogoak atseden osoa behar zutela, erabat sendatuko bazen.
es
pero no permitir?a que lo atormentara su ociosa curiosidad, en un estado de cuerpo y mente cuya restauraci?n evidentemente depend?a de todo el reposo.
fr
mais je ne permis point qu'il f?t en butte aux tourments de leur vaine curiosit?, puisque la gu?rison de son corps comme de son esprit d?pendait ? l'?vidence d'un repos complet.
en
but I would not allow him to be tormented by their idle curiosity, in a state of body and mind whose restoration evidently depended upon entire repose.
eu
Behin, hala ere, nire lotinantak galdetu zion ea nolatan heldu zen hain urruti izotz gainean halako ibilgailu bitxian.
es
Una vez, sin embargo, el teniente pregunt?: ?Por qu? hab?a llegado tan lejos sobre el hielo en un veh?culo tan extra?o?
fr
Une fois, pourtant, le lieutenant demanda comment il ?tait parvenu aussi loin sur les glaces avec un si ?trange v?hicule.
en
Once, however, the lieutenant asked, Why he had come so far upon the ice in so strange a vehicle?
eu
Haren begitarteak itxura ezin goibelagoa hartu zuen berehala, eta erantzun zuen:
es
Su semblante instant?neamente asumi? un aspecto de la m?s profunda tristeza; y ?l respondi?:
fr
Sa physionomie prit incontinent l'air le plus sombre et il r?pondit :
en
His countenance instantly assumed an aspect of the deepest gloom;
eu
-Ihes egin zidan baten bila nabil.
es
"Para buscar a alguien que huy? de m?".
fr
" Pour chercher quelqu'un qui m'a ?chapp?.
en
and he replied, "To seek one who fled from me."
eu
-Eta ihesi dabilkizun horrek ere gisa berean bidaiatzen al du?
es
"?Y el hombre a quien perseguiste viaj? de la misma manera?"
fr
-Et l'homme que vous poursuiviez voyageait-il de la m?me fa?on ?
en
"And did the man whom you pursued travel in the same fashion?"
eu
-Bai.
es
"Si."
fr
-Oui.
en
"Yes."
eu
-Bada, ikusi dugula uste dut, zeren, zu jaso aurreko egunean, txakur batzuk ikusi baikenituen izotzetan lera batetik tiraka, eta lerak gizon bat zeraman barruan.
es
"Entonces me imagino que lo hemos visto; el d?a antes de que te recogi?ramos, vimos a algunos perros dibujando un trineo, con un hombre dentro, a trav?s del hielo ".
fr
en effet, la veille du jour o? nous vous avons recueilli, nous v?mes des chiens tirant un tra?neau sur la glace, avec un homme ? bord. "
en
"Then I fancy we have seen him; for the day before we picked you up, we saw some dogs drawing a sledge, with a man in it, across the ice."
eu
Berri hark arrotzaren arreta piztu zuen, eta hainbat galdera egin zituen beste "deabru hark"-hala deitzen zion-zeraman bideaz.
es
Esto despert? la atenci?n del extra?o; e hizo una multitud de preguntas sobre la ruta que el demonio, como lo llamaba, hab?a seguido.
fr
Cela ?veilla l'attention de l'inconnu ;
en
This aroused the stranger's attention;
eu
Handik gutxira, biok bakarrik geratu ginenean, esan zidan:
es
Poco despu?s, cuando estaba solo conmigo, dijo:
fr
et de poser une foule de questions relatives ? l'itin?raire que le d?mon, ainsi qu'il l'appelait, avait suivi.
en
and he asked a multitude of questions concerning the route which the daemon, i as he called him, had pursued.
eu
-Jakin-mina piztu dizut, dudarik gabe, bai eta gizon zintzo horiei ere;
es
"Sin duda, he despertado tu curiosidad, as? como la de estas buenas personas;
fr
Peu apr?s, se trouvant seul avec moi, il me dit : " Sans doute ai-je excit? votre curiosit?, et celle de ces braves gens ;
en
Soon after, when he was alone with me, he said,-"I have, doubtless, excited your curiosity, as well as that of these good people;
eu
zu, ordea, begirunetsuegia zara galdezka ibiltzeko.
es
pero eres demasiado considerado para hacer consultas ".
fr
mais vous ?tes trop courtois pour poser des questions.
en
but you are too considerate to make inquiries."
eu
-Bai, hala da;
es
"Ciertamente;
fr
-Assur?ment ;
en
"Certainly;
eu
errespetu gutxikoa eta gizagabea litzateke nire jakin-nahikeriaz zu gogaitaraztea.
es
de hecho, ser?a muy impertinente e inhumano para m? molestarte con cualquier curiosidad m?a.
fr
il serait ? coup s?r bien impertinent et bien peu humain de ma part de vous importuner de quelque interrogation que ce f?t.
en
it would indeed be very impertinent and inhuman in me to trouble you with any inquisitiveness of mine."
eu
-Dena dela, zuk egoera bitxi eta arriskutsu batetik salbatu nauzu;
es
"Y aun as? me rescataste de una situaci?n extra?a y peligrosa;
fr
-Il n'emp?che que vous m'avez sauv? alors que j'?tais dans une situation aussi ?trange que p?rilleuse ;
en
"And yet you rescued me from a strange and perilous situation;
eu
eskuzabaltasun osoz itzuli didazu bizia.
es
me has devuelto benevolentemente a la vida.
fr
dans votre bienveillance, vous m'avez rendu ? la vie.
en
you have benevolently restored me to life."
eu
Handik gutxira, galdetu zidan ea nire ustez izotzaren hausturak beste lera hura suntsitu ote zuen.
es
Poco despu?s de esto, pregunt? si pensaba que la ruptura del hielo hab?a destruido el otro trineo.
fr
" Il me demanda peu apr?s si, ? mon avis, la dislocation des glaces avait d?truit l'autre tra?neau.
en
Soon after this he inquired if I thought that the breaking up of the ice had destroyed the other sledge?
eu
Esan nion ezin niola inolako ziurtasunez erantzun: izotza ez zela gauerdi ingurura arte hautsi, eta bazitekeela bidaiaria leku segururen batera heldua izatea ordurako;
es
Le respond? que no pod?a responder con ning?n grado de certeza; porque el hielo no se hab?a roto hasta cerca de la medianoche, y el viajero podr?a haber llegado a un lugar seguro antes de esa hora;
fr
Je r?pliquai que je ne pouvais lui faire une r?ponse un tant soit peu certaine, car les glaces ne s'?taient disloqu?es que peu avant minuit, ce qui pouvait avoir laiss? au voyageur le temps d'arriver en lieu s?r ;
en
I replied that I could not answer with any degree of certainty; for the ice had not broken until near midnight, and the traveller might have arrived at a place of safety before that time;
eu
ezin niola, baina, horretaz iritzi ziurrik eman.
es
pero de esto no pude juzgar.
fr
mais je ne pouvais l'affirmer.
en
but of this I could not judge.
eu
Handik aurrera, kemen berriz indarberritu zen arrotzaren gorputz ahula.
es
A partir de este momento, un nuevo esp?ritu de vida anim? el marco decadente del extra?o.
fr
D?s lors, un nouveau souffle de vie anima le corps d?labr? de l'inconnu.
en
From this time a new spirit of life animated the decaying frame of the stranger.
eu
Gogo ezinago bizia adierazten zuen ontziaren bizkarrean egoteko, lehen ikusia genuen lera noiz agertuko zain.
es
Manifest? el mayor af?n de estar en cubierta, de observar el trineo que hab?a aparecido antes;
fr
Il se montra fort d?sireux d'?tre sur le pont, afin de guetter le tra?neau qui avait d?j? fait son apparition ;
en
He manifested the greatest eagerness to be upon deck, to watch for the sledge which had before appeared;
eu
Nik, hala ere, kabinan egon dadin konbentzitu dut, oraindik ahulegi dagoela-eta kanpoko giro gogorra jasateko.
es
pero lo he persuadido para que permanezca en la caba?a, porque es demasiado d?bil para soportar la crudeza de la atm?sfera.
fr
mais je l'ai persuad? de demeurer dans la cabine, car il est bien trop faible pour supporter une atmosph?re aussi ?pre.
en
but I have persuaded him to remain in the cabin, for he is far too weak to sustain the rawness of the atmosphere.
eu
Zin egin diot norbaitek jardungo duela beraren ordez zelatan, eta berehala jakinaraziko diotela ikusmiran beste edozer objektu agertzen bada.
es
Le promet? que alguien deber?a vigilarlo y avisarle de inmediato si aparec?a alg?n objeto nuevo a la vista.
fr
J'ai promis qu'un homme ferait le guet ? sa place et lui ferait savoir dans l'instant si quelque nouvel objet venait ? appara?tre.
en
I have promised that some one should watch for him, and give him instant notice if any new object should appear in sight.
eu
Horra nire egunerokoa, gertaera bitxi horri orain artean dagokionez.
es
Tal es mi diario de lo que se relaciona con este extra?o hecho hasta el d?a de hoy.
fr
Voici donc le journal, tenu par mes soins jusqu'? ce jour, de ce qui touche ? cet ?trange ?v?nement.
en
Such is my journal of what relates to this strange occurrence up to the present day.
eu
Arrotzaren osasunak hobera egin du gutxika-gutxika, baina oso isila da, eta badirudi deseroso sentitzen dela ni ez besteren bat kabinan sartzen zaionean.
es
El extra?o ha mejorado gradualmente su salud, pero es muy silencioso y parece inc?modo cuando alguien, excepto yo, entra a su caba?a.
fr
La sant? de l'inconnu s'est am?lior?e par degr?s, mais il est tr?s silencieux et semble mal ? l'aise quand tout autre que moi entre dans sa cabine.
en
The stranger has gradually improved in health, but is very silent, and appears uneasy when any one except myself enters his cabin.
eu
Baina, dena dela, hain da manera onekoa eta adeitsua, ezen marinel guztiak interesatzen baitira hartaz, nahiz eta elkarrekin oso tratu gutxi izan.
es
Sin embargo, sus modales son tan conciliadores y gentiles, que todos los marineros est?n interesados ??en ?l, aunque han tenido muy poca comunicaci?n con ?l.
fr
Ses fa?ons sont cependant si conciliantes et si douces que tous les matelots s'int?ressent ? lui, bien qu'ils n'aient gu?re eu commerce avec lui.
en
Yet his manners are so conciliating and gentle that the sailors are all interested in him, although they have had very little communication with him.
eu
Niri dagokidanez, anaia bat bezala maitatzen hasia naiz, eta errukiz eta gupidaz betetzen nau haren nahigabe sakon etengabeak.
es
Por mi parte, empiezo a amarlo como un hermano; y su dolor constante y profundo me llena de simpat?a y compasi?n.
fr
Quant ? moi, je commence ? l'aimer comme un fr?re ;
en
For my own part, I begin to love him as a brother; and his constant and deep grief fills me with sympathy and compassion.
eu
Gizaki noblea izana behar du beste orduz, zeren, hondoa jota egonagatik, guztiz atsegina eta adeitsua baita oraindik ere.
es
Debi? haber sido una criatura noble en sus mejores d?as, siendo a?n ahora tan atractivo y amable.
fr
la constance et la profondeur de son chagrin m'emplissent de sympathie et de compassion.
en
He must have been a noble creature in his better days, being even now in wreck so attractive and amiable.
eu
Nire gutunetariko batean esan nizun, Margaret maitea, ez nuela lagunik aurkituko ozeano zabalean, baina, hala ere, topatu dut gizon bat, zeina, arima oinazez hautsia ez balu, pozik hartuko bainukeen bihotzeko anaia gisa.
es
Dije en una de mis cartas, mi querida Margaret, que no deber?a encontrar ning?n amigo en el ancho oc?ano; Sin embargo, he encontrado a un hombre que, antes de que su miseria rompiera su esp?ritu, deber?a haber estado feliz de haberlo pose?do como el hermano de mi coraz?n.
fr
J'ai dit dans l'une de mes lettres, ma ch?re Margaret, que je ne trouverais point d'ami par le vaste oc?an ; et pourtant j'ai trouv? un homme en qui j'eusse ?t? fort heureux d'avoir un fr?re de c?ur, avant que le malheur n'ait raison de son courage.
en
I said in one of my letters, my dear Margaret, that I should find no friend on the wide ocean; yet I have found a man who, before his spirit had been broken by misery, I should have been happy to have possessed as the brother of my heart.
eu
Etenka jarraituko dut arrotzari buruzkoak kontatzen, baldin eta jasotzeko moduko beste gorabeherarik bada.
es
Continuar? mi diario sobre el extra?o a intervalos, en caso de que tenga alg?n incidente nuevo que registrar.
fr
Je continuerai de temps en temps mon journal, ? propos de l'inconnu, s'il me fallait relater de nouveaux faits.
en
I shall continue my journal concerning the stranger at intervals, should I have any fresh incidents to record.
eu
Abuztuaren 13a, 17**
es
13 de agosto, 17-.?
fr
13 ao?t 17..
en
AUGUST 13TH, 17 -
eu
Egunetik egunera handituz doa gonbidatuari diodan nahitasuna.
es
Mi afecto por mi invitado aumenta cada d?a.
fr
L'affection que je porte ? mon h?te cro?t chaque jour.
en
My affection for my guest increases every day.
eu
Harritzekoa da norainoko mirespena eta errukia pizten dituen aldi berean nigan.
es
Excita de inmediato mi admiraci?n y mi l?stima por una sorprendente sorpresa.
fr
Il ?veille ? la fois au plus haut point et mon admiration et ma piti?.
en
He excites at once my admiration and my pity to an astonishing degree.
eu
Nola nezake nik halako gizaki noble bat miserian suntsitzen ikusi eta bihozminik handiena sentitu ez?
es
?C?mo puedo ver a una criatura tan noble destruida por la miseria, sin sentir el dolor m?s conmovedor?
fr
Comment peut-on voir un ?tre si noble ?tre d?truit par le malheur, sans ressentir le chagrin le plus poignant ?
en
How can I see so noble a creature destroyed by misery, without feeling the most poignant grief?
eu
Hain da adeitsua eta jakintsua, eta hain du gogamen landua;
es
?l es tan gentil, pero tan sabio; su mente es tan cultivada;
fr
Il est si doux et cependant si sage ; il poss?de une telle culture ;
en
He is so gentle, yet so wise; his mind is so cultivated;
eu
hitz egiten duenean ere, nahiz eta bere hitzak antzerik finenaz hautatu, etorri handia du, eta elokuentzia berdingabea.
es
y cuando habla, aunque sus palabras se seleccionan con el arte m?s selecto, fluyen con rabia y elocuencia incomparable.
fr
et, lorsqu'il prend la parole, bien qu'il choisisse ses mots avec l'art le plus d?licat, ils n'en jaillissent pas moins vivement, avec une ?loquence sans pareille.
en
and when he speaks, although his words are culled with the choicest art, yet they flow with rapidity and unparalleled eloquence.
eu
Gure lagunak nabarmen egin du onera, eta, orain, etengabe egoten da ontziaren bizkarrean;
es
Ahora est? muy recuperado de su enfermedad, y est? continuamente en la cubierta, aparentemente vigilando el trineo que precedi? al suyo.
fr
Il s'est maintenant bien remis de sa maladie et se trouve sans cesse sur le pont ; il semble qu'il guette le tra?neau qui pr?c?dait le sien.
en
He is now much recovered from his illness, and is continually on the deck, apparently watching for the sledge that preceded his own.
eu
itxura denez, bera baino lehenago igaro zen lera noiz ikusiko.
es
Sin embargo, aunque es infeliz, no est? tan ocupado por su propia miseria, sino que se interesa profundamente en los proyectos de los dem?s.
fr
Pourtant, bien que malheureux, il n'est pas si enti?rement absorb? par son malheur qu'il ne se puisse int?resser profond?ment aux projets d'autrui.
en
Yet, although unhappy, he is not so utterly occupied by his own misery but that he interests himself deeply in the projects of others.
eu
Goibel egon arren, ez dago, hala ere, miserian guztiz murgildua, eta asko axolatzen da besteen egitasmoez.
es
Con frecuencia ha conversado conmigo sobre la m?a, que le he comunicado sin disimular.
fr
Nous nous sommes fr?quemment entretenus des miens, dont je lui ai parl? sans dissimulation.
en
He has frequently conversed with me on mine, which I have communicated to him without disguise.
eu
Esate baterako, maiz jarduten dugu nire asmoei buruz, nik tolesik gabe adierazten baitizkiot.
es
Entr? con atenci?n en todos mis argumentos a favor de mi eventual ?xito, y en cada detalle de las medidas que hab?a tomado para asegurarlo.
fr
Il examina avec attention tous les arguments que j'avan?ai en faveur de mon succ?s final ainsi que le plus petit d?tail des mesures que j'avais prises pour y parvenir.
en
He entered attentively into all my arguments in favour of my eventual success, and into every minute detail of the measures I had taken to secure it.
eu
Arreta handiarekin aditzen ditu nire arrakastaren aldeko argudio guztiak, bai eta xede hori erdiestea bermatzeko hartu ditudan neurrien xehetasunik xumeenak ere.
es
Fui conducido f?cilmente por la simpat?a que ?l manifestaba, para usar el lenguaje de mi coraz?n; para pronunciar el ardor ardiente de mi alma;
fr
La sympathie qu'il m'a t?moign?e m'a pouss?, sans difficult?, ? user du langage du c?ur ; ? laisser parler l'ardeur qui me consume l'?me ;
en
I was easily led by the sympathy which he evinced to use the language of my heart; to give utterance to the burning ardour of my soul;
eu
Nire bihotzak darabilen hizkuntza bera erabiliz adierazten didan kidetasunak bultzaturik, laster aditzera eman nion zer irrikak kiskaltzen didan arima, eta orobat azaldu nion, barrua berotzen didan gogo guztiaz, ezen, egiteko honi aurrera eragitearren, atsegin handiz sakrifikatuko nituzkeela nire fortuna, izatea bera eta esperantza guztiak.
es
y decir, con todo el fervor que me calent?, con cu?nto gusto sacrificar?a mi melod?a, mi existencia, todas mis esperanzas, para el fomento de mi empresa.
fr
et ? dire, avec toute la ferveur qui r?chauffe mon ?tre, que je sacrifierais joyeusement ma fortune, mon existence et toutes mes esp?rances pour l'accomplissement de ce que j'ai entrepris.
en
and to say, with all the fervour that warmed me, how gladly I would sacrifice my fortune, my existence, my every hope, to the furtherance of my enterprise.
eu
Gizon baten bizia edo heriotza prezio txikia liratekeela nik bilatzen ditudan ezagupenen trukean ordaintzeko;
es
La vida o muerte de un hombre no era m?s que un peque?o precio a pagar por la adquisici?n del conocimiento que buscaba;
fr
La vie ou la mort d'un homme, lui dis-je, n'ont que peu de valeur en comparaison des connaissances que je cherche ? acqu?rir ;
en
One man's life or death were but a small price to pay for the acquirement of the knowledge which I sought;
eu
prezio txikia, bai, gure arrazaren etsai diren naturako indarrak neure menpean hartu eta nagusitasun hori besteri eskualdatzeagatik.
es
por el dominio que deber?a adquirir y transmitir sobre los enemigos elementales de nuestra raza.
fr
ou en comparaison du pouvoir que je pourrais ainsi acqu?rir et transmettre ? d'autres, face aux calamit?s que les ?l?ments opposent ? la race des hommes.
en
for the dominion I should acquire and transmit over the elemental foes of our race.
eu
Nik hitz egin ahala, ordea, guztiz ilundu zen nire entzulearen begitartea.
es
Mientras hablaba, una oscura oscuridad se extendi? sobre el semblante de mi oyente.
fr
Tandis que je m'exprimais, le visage de celui qui m'?coutait se couvrit d'une sombre tristesse.
en
As I spoke, a dark gloom spread over my listener's countenance.
eu
Hasieran, barruko zirrarari eutsi nahian sumatu nuen;
es
Al principio me di cuenta de que intent? reprimir su emoci?n;
fr
J'observai d?s l'abord qu'il s'effor?ait de contenir son ?motion.
en
At first I perceived that he tried to suppress his emotion ;
eu
eskuak begien aurrean ipini zituen, eta, haren hatzen artetik malkoak isurtzen ikusi nituenean, ahotsa hautsi eta mehetu egin zitzaidan.
es
coloc? sus manos ante sus ojos;
fr
 
en
he placed his hands before his eyes;
eu
Intziri bat jaulki zitzaion haren bular arnasestutuari.
es
y mi voz tembl? y me fall?, mientras ve?a l?grimas goteando r?pidamente entre sus dedos, un gemido brot? de su pecho agitado.
fr
Il mit les mains sur ses yeux et j'eus la voix qui tremblait et me faisait d?faut lorsque je vis les larmes couler entre ses doigts ;
en
and my voice quivered and failed me, as I beheld tears trickle fast from between his fingers-a groan burst from his heaving breast.
