Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)

denbora urtu egiten zuten, haren ezagutzarik ez izateraino ia.

disolv?an el tiempo, hasta hacerlo casi irreconocible.

elles diluaient le temps, tu avais presque du mal ? le reconna?tre.

they were losing time, so that you almost couldn't recognise them.

Azkenean zutik jarri zen, hurbildu zen zur argiko mahaitxora, arroz-paperezko zazpi orriak hartu zituen.

Finalmente se levant?, se acerc? a la mesita de madera clara, recogi? las siete hojas de papel de arroz.

Finalement il se leva, s'approcha de la petite table en bois clair, rassembla les sept feuillets de papier de riz.

Finally he rose, went over to the small pale-wood table, and picked up the seven sheets of rice paper.

Gela gurutzatu, atetxo erdizka itxiaren aurretik bueltatu gabe igaro eta alde egin zuen.

Atraves? el cuarto, pas? sin volverse delante de la peque?a puerta entreabierta y se march?.

Il traversa la pi?ce, passa sans se retourner devant la petite porte ? demi ferm?e, et s'en alla. 60

He crossed the room, passed the half-closed door without turning, and went out.

Herv? Joncourrek berarentzat beharrizanik gabeko gizon baten bizi txukuna aukeratzen igaro zituen ondorengo urteak.

60 Herv? Joncour transcurri? los a?os que siguieron escogiendo para s? la vida l?mpida de un hombre ya carente de necesidades.

Herv? Joncour passa les ann?es qui suivirent en choisissant pour lui-m?me l'existence limpide d'un homme n'ayant plus de besoins.

60. HERV? Joncour in the years that followed chose for himself the serene life of a man with no more needs.

Zirrara neurtu baten babespean pasatzen zituen bere egunak.

Pasaba sus d?as bajo la tutela de una mesurada emoci?n.

Ses journ?es s'?coulaient sous la tutelle d'une ?motion mesur?e.

He spent his days in the safety of a guarded emotion.

Lavilledieun jendeak bera miresten jarraitu zuen, iruditzen zitzaielako munduan egoteko era zehatz bat ikusten zutela beragan.

En Lavilledieu la gente volvi? a admirarlo, porque en ?l les parec?a ver un modo exacto de estar el mundo.

? Lavilledieu, les gens recommenc?rent ? l'admirer, parce qu'il leur semblait voir en lui une mani?re exacte d'?tre au monde.

In Lavilledieu the people admired him again, because it seemed to them that they saw in him a precise way of being in the world.

Gaztetan ere, Japoniakoa baino lehen, halakoa zela esaten zuten.

Dec?an que era as? incluso de joven, antes del Jap?n.

Ils disaient qu'il ?tait ainsi m?me dans sa jeunesse, avant le Japon.

They said that he had been like that even as a young man, before Japan.

Urtero bere emazte H?l?nerekin bidaia txiki bat egiteko ohitura hartu zuen.

Con su mujer, H?lene, tom? la costumbre de realizar, cada a?o, un peque?o viaje.

Avec sa femme H?l?ne, il prit l'habitude, chaque ann?e, de faire un petit voyage.

With his wife, H?l?ne, he got into the habit of making, every year, a short journey.

Ikusi zituzten Napoli, Erroma, Madril, Munich, Londres.

Vieron N?poles, Roma, Madrid, M?naco, Londres.

Ils virent Naples, Rome, Madrid, Munich, Londres.

They saw Naples, Rome, Madrid, Munich, London.

Urte batean Pragaraino joan ziren, non denak antzerkia baitzirudien.

Un a?o llegaron hasta Praga, donde todo parec?a: teatro.

Une ann?e, ils pouss?rent jusqu'? Prague, o? tout leur sembla :

One year they went as far as Prague, where everything seemed:

Datarik eta programarik gabe bidaiatzen zuten.

Viajaban sin fechas y sin programas.

th??tre. Ils voyageaient sans dates ni programmes.

They travelled without a schedule and without plans.

Dena harrigarri zitzaien:

Todo los sorprend?a:

Tout les ?tonnait :

Everything amazed them:

sekretuan, baita beren zoriona ere.

incluso su felicidad.

en secret, leur bonheur aussi.

secretly, even their happiness.

Isiltasunaren oroiminak hartzen zituenean, Lavilledieura itzultzen ziren.

Cuando sent?an nostalgia del silencio, volv?an a Lavilledieu.

Quand ils ?prouvaient la nostalgie du silence, ils revenaient ? Lavilledieu.

When they felt homesick for silence, they returned to Lavilledieu.

Galdetu baliote, Herv? Joncourrek erantzungo zuen horrela biziko zirela, betiko.

Si se lo hubieran preguntado, Herv? Joncour habr?a respondido que vivir?an as? para siempre.

Si on le lui avait demand?, Herv? Joncour aurait r?pondu qu'ils allaient continuer de vivre ainsi, toujours.

If anyone had asked, Herv? Joncour would have said that they would live like that forever.

Beren tokian sentitzen diren gizonen lasaitasun erasoezina zeukan bere baitan.

Ten?a la inatacable serenidad de los hombres que se sienten en su lugar.

Il avait en lui la qui?tude inentamable des hommes qui se sentent ? leur place.

He had the unassailable peacefulness of men who feel they are in their place.

Noizean behin, egun haizetsuetan, parketik barrena urmaeleraino jaisten zen, eta hainbat orduz gelditzen, ertzean, ikusten ur azala nola kizkurtzen zen, han-hemen norabide orotan distiratzen zuten irudi igarri ezinezkoak osatuz.

De vez en cuando, en los d?as de viento, descend?a a trav?s del parque hasta el lago se quedaba por horas, en la ribera, mirando la superficie del agua encresparse formando figuras impredecibles que brillaban por casualidad en todas las direcciones.

Parfois, les jours de vent, il descendait ? travers le parc jusqu'au lac, et restait pendant des heures, sur le bord, ? regarder la surface de l'eau se rider en formant des figures impr?visibles qui brillaient au hasard, dans toutes les directions.

Every so often, on a windy day, he went through the park to the lake, and stayed there for hours, on the shore, watching the surface of the water ripple, creating unpredictable shapes that sparkled randomly, in all directions.

Bat bakarra zen, haizea:

Era uno solo, el viento:

De vent, il n'y en avait qu'un seul :

The wind was one alone:

baina ur ispilu hartan, milak jotzen zutela zirudien.

pero, sobre aquel espejo de agua, parec?an miles, soplando.

mais sur ce miroir d'eau on aurait dit qu'ils ?taient mille, ? souffler.

but on that mirror of water it seemed thousands, blowing.

Alde orotatik.

De todas partes.

De partout.

On every side.

Ikusgarria.

Un espect?culo.

Un spectacle.

A spectacle.

Arin eta azaldu ezinezkoa.

Leve e inexplicable.

Inexplicable et l?ger.

Light and inexplicable.

Noizean behin, egun haizetsuetan, Herv? Joncourrek urmaeleraino jaitsi eta orduak ematen zituen hari begira, ezen, uretan marraztuta, bere bizia izan zenaren ikuskizun azaldu ezinezkoa, arina, ikusten zuela iruditzen baitzitzaion.

De vez en cuando, en los d?as de viento, Herv? Joncour descend?a hasta el lago y pasaba horas mir?ndolo, ya que, dise?ado en el agua, le parec?a ver el inexplicable espect?culo, leve, que hab?a sido su vida.

Parfois, les jours de vent, Herv? Joncour descendait jusqu'au lac et passait des heures ? le regarder, parce qu'il lui semblait voir, dessin? sur l'eau, le spectacle l?ger, et inexplicable, qu'avait ?t? sa vie.

Every so often, on a windy day, Herv? Joncour went to the lake and spent hours watching it, because, drawn on the water, he seemed to see the inexplicable spectacle, light, that had been his life.

61

61

61

61.

1871ko ekainaren 16an, Verdun kafetegiaren atzeko aldean, eguerdia baino lehentxeago, besamotzak lau-alboko desarrazoizko bat lortu zuen, atzeranzko efektuaz.

El 16 de junio de 1871, en la parte trasera del caf? de Verdun, poco antes del mediod?a, el manco acert? un cuatro bandas incre?bles, con efecto hacia adentro.

Le 16 juin 1871, dans l'arri?re-salle du caf? de Verdun, peu avant midi, le manchot r?ussit un quatre bandes absurde, avec effet r?tro.

ON June 16, 1871, in the back of Verdun's caf?, before noon, the one-armed player made an irrational four-cushion draw shot.

Baldabiouk mahai gainean makurtuta jarraitu zuen, esku bat bizkar atzean, besteaz makilari helduz, sinestu ezinik.

Baldabiou permaneci? inclinado sobre la mesa, una mano detr?s de la espalda, la otra sosteniendo el taco, incr?dulo.

Baldabiou resta pench? au-dessus de la table, une main derri?re le dos, l'autre tenant sa queue de billard, incr?dule.

Baldabiou remained leaning over the table, one hand behind his back, the other grasping the cue, incredulous.

-Ene.

-No me digas.

-?a alors.

'Come on.'

Altxatu, makila pausatu eta diosalik egin gabe atera zen.

Se levant?, guard? el taco y sali? sin despedirse.

Il se redressa, posa la queue de billard et sortit sans saluer.

He straightened, put down the cue, and went out without saying anything.

Hiru egun geroago, abiatu egin zen.

Tres d?as despu?s parti?.

Trois jours plus tard, il partit.

Three days later he left.

Bere bi ehundegiak Herv? Joncourri eman zizkion opariz.

le regal? sus dos hilander?as a Herv? Joncour.

Il fit cadeau de ses deux filatures ? Herv? Joncour.

He gave his two silk mills to Herv? Joncour.

-Ez dut zetarekin ezer gehiago jakin nahi, Baldabiou.

-No quiero saber nada m?s de seda, Baldabiou.

-Je ne veux plus entendre parler de soie, Baldabiou.

'I don't want anything more to do with silk, Baldabiou.'

-Saldu, ba, txotxolo halakoa.

-V?ndelas, idiota.

-Vends-les, imb?cile.

'Sell them, you fool.'

Inork ezin izan zion atera nora arraio joatea ari zen pentsatzen.

Nadie fue capaz de arrancarle ad?nde diablos pensaba ir.

Personne ne r?ussit ? lui faire cracher o? diable il s'?tait mis en t?te d'aller.

No one could get out of him where the hell he intended to go.

Ezta zertara ere.

Y a hacer qu?, despu?s.

Et pour faire quoi, en plus.

And what he would do there.

Santa Inesi buruz zerbait esan zuen, inork ondo ulertu ez zuena, besterik ez.

Mientras tanto, ?l s?lo dijo algo sobre santa In?s que nadie entendi? bien.

Il dit seulement quelque chose ? propos de sainte Agn?s, que personne ne comprit vraiment.

All he said was something about St Agnes that no one understood very well.

Abiatu zen goizean, Herv? Joncourrek Avignongo tren geltokiraino lagundu zion, H?l?nerekin batera.

La ma?ana en que parti?, Herv? Joncour lo acompa??, junto con H?lene, hasta la estaci?n ferroviaria de Avignon.

Le matin o? il partit, Herv? Joncour l'accompagna, avec H?l?ne, jusqu'? la gare du chemin de fer d'Avignon.

The morning he left, Herv? Joncour, along with H?l?ne, accompanied him to the train station at Avignon.

Maleta bat bakarra zeraman, eta hori ere zuhurki azaldu ezinezkoa zen.

Llevaba una sola maleta, y tambi?n eso era discretamente inexplicable.

Il avait avec lui une seule valise, ce qui ?tait, l? encore, passablement inexplicable.

He had with him a single suitcase, and this, too, was rather inexplicable.

Trena ikusi zuenean, trenbidean geldirik, lurrean utzi zuen maleta.

Cuando vio el tren, detenido en la v?a, puso la maleta en el suelo.

Quand il vit le train, arr?t? le long du quai, il posa sa valise.

When he saw the train, halted on the track, he put the suitcase down.

-Behinola, berarentzat bakarrik zen trenbide bat eginarazi zuen bat ezagutu nuen.

-Una vez conoc? a alguien que se hizo construir toda una ferrov?a para ?l.

-Autrefois j'ai connu un type qui s'?tait fait construire un chemin de fer pour lui tout seul.

'Once I knew someone who had a railroad built all for himself.'

Esan zuen.

Dijo.

Dit-il.

He said.

-Eta politena da zuzen-zuzena eginarazi zuela, ehundaka kilometro errebueltarik bat ere gabe.

-Y lo bueno fue que la hizo construir toda derecha, centenares de kil?metros sin una curva.

-Et le plus beau, c'est qu'il l'avait fait tout droit, des centaines de kilom?tres sans un seul virage.

'And the point of it is that he had it made completely straight, hundreds of miles without a curve.

Zergati bat ere bazegoen, baina ez daukat gogoan.

Hab?a un porqu?, pero ya no lo recuerdo.

Il y avait une raison ? ?a, d'ailleurs, mais je l'ai oubli?e.

There was also a reason, but I don't remember it.

Ez dira inoiz gogoratzen zergatiak.

No se recuerdan nunca los porqu?s.

On oublie toujours les raisons.

One never remembers the reasons.

Nolanahi ere:

Sea como sea:

Quoi qu'il en soit :

Anyway:

agur.

adi?s.

adieu.

goodbye.'

Ez zegoen egina mintzaldi serioetarako.

No le gustaban mucho los asuntos serios;

Les conversations s?rieuses, il n'?tait pas vraiment taill? pour.

He wasn't much cut out for serious conversations.

Eta agur bat mintzaldi serioa da.

y un adi?s es un asunto serio.

Et un adieu, c'est une conversation s?rieuse.

And a goodbye is a serious conversation.

Urruntzen ikusi zuten, bera eta bere maleta, betiko.

Lo vieron alejarse, a ?l y su maleta, para siempre.

Ils les virent s'?loigner, sa valise et lui, pour toujours.

They saw him growing distant, him and his suitcase, forever.

Orduan H?l?nek gauza bitxi bat egin zuen.

Entonces H?lene hizo una cosa extra?a.

Alors H?l?ne fit une dr?le de chose.

Then H?l?ne did something strange.

Herv? Joncourrengandik urrundu eta atzetik korrika jarraitu zitzaion, ondoraino iritsi arte, eta besarkatu egin zuen, indartsu, eta besarkatzen zuen bitartean negarrari eman zion.

Se desprendi? de Herv? Joncour y corri? detr?s de ?l, hasta alcanzarlo, y lo abraz?, fuerte, y mientras lo abrazaba rompi? a llorar.

Elle s'?carta d'Herv? Joncour, et elle courut apr?s Baldabiou, pour le rattraper, et elle le serra dans ses bras, fort et tout en le serrant ?clata en larmes.

She separated from Herv? Joncour and ran after him, until she reached him, and hugged him, hard, and as she embraced him she burst into tears.