Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)

Horrela antzematen baitzion beti sukarra igo ote zitzaion.

Siempre hab?a notado de ese modo la menor subida de la fiebre.

Toujours, elle avait senti ainsi le moindre mouvement de fi?vre.

This was how she had always been able to tell if he had the slightest fever.

Dardaraka ari zen Daniel, hortzak elkar joka eta eskuak izoztuta, baina Clarak bazekien ez zegoela gaixorik.

Daniel temblaba, entrechocaba los dientes y ten?a las manos heladas, pero Clara sab?a que no estaba enfermo.

Il frissonnait, ses dents claquaient, ses mains ?taient glac?es, mais elle savait qu'il n'?tait pas malade.

He was shivering, his teeth were chattering, and his hands were cold, but she knew he wasn't ill.

Hasperen egin zuen.

Suspir?.

Elle soupira.

She sighed.

Horixe zen, funtsean, axola zuen bakarra: osasuna, bizitza...

En el fondo, eso era lo ?nico importante, la salud, la vida...

Au fond, cela seul importait, la sant?, la vie...

In the end, that's what was important: good health, life.

Gainerakoa...-.

Lo dem?s...-.

Le reste !...

As for the rest . .

Konta iezadazu zerk kezkatzen zaituen, laztana-xuxurlatu zion belarrian-.

Cu?ntame lo que te preocupa, cari?o-le susurr? al o?do-.

Elle dit ? son oreille : -Ch?ri, dis-moi ce qui te trouble.

"Darling, tell me what's upsetting you," she whispered in his ear.

Zernahi entzun eta uler dezaket.

Puedo escuchar y comprenderlo todo.

Je peux tout entendre et tout comprendre. Oui !

"I can hear anything and understand everything."

Egia zen, bai.

S?, era verdad.

cela c'?tait la v?rit?.

Yes.

Dena ulertzen zuen, dena onartzen, ezer aurpegiratu gabe.

Comprenderlo todo, aceptarlo todo sin una palabra de reproche.

Tout entendre, tout accepter, sans un mot de bl?me.

That was true. Hear and accept everything, without a word of blame.

Aspaldiko Dario hura etorri zitzaion gogora, nola etortzen zitzaion barrua hustera, eta nola, agian kontzientzia-eskrupulu iheskor baten ondoren agian, barkatu egiten zion, eta, halakoren beharrik izanez gero, laguntza ematen.

Se acord? del Dario de anta?o, acerc?ndose a ella, confi?ndose a ella, que tal vez tras un fugaz escr?pulo de conciencia lo perdonaba y, si necesitaba ayuda, se la brindaba.

Il imaginait Dario, autrefois, venant vers elle, se confiant ? elle et, apr?s un faible sursaut, peut-?tre, de sa conscience, elle pardonnait. Elle l'aidait s'il avait besoin d'aide.

He imagined Dario, in the past, going to her, confiding in her, and, after a slight flinch of her conscience, perhaps, she'd forgive him. She would help him if he needed help.

Ez ikusia egiten zuen.

Hac?a la vista gorda.

Elle fermait les yeux.

She closed her eyes.

-Ai, ama, ama!

-?Oh, mam?, mam?!

-Oh !

"Oh, Mama.

-oihukatu zuen Danielek negar-zotinka.

-exclam? Daniel con un hilo de voz.

maman, maman, dit-il tout bas.

Mama," he said, quietly.

Amak beldurturik begiratu zion.

Su madre lo mir? asustada.

Elle le regarda, effray?e.

She looked at him, frightened.

-Baina, zer gertatzen da?

-Pero ?qu? ocurre?

-Mais qu'y a-t-il ?

"But what is it?

Zer gertatu zaizu?

?Qu? te ha pasado?

Que t'est-il arriv? ?

What's happened?

Dirua galdu duzu?

?Has perdido dinero?

Tu as perdu de l'argent ?

Did you lose some money?

Aferaren bat daukazu emakume batekin?

?Tienes una aventura con una mujer?

Tu as une affaire avec une femme ?

Are you in trouble with a woman?"

-Ez da niregatik, ama.

-No se trata de m?, mam?.

-Il ne s'agit pas de moi, maman.

"It's not about me, Mama."

Ez zen berarengatik!

?No se trataba de ?l!

Il ne s'agissait pas de lui !

It wasn't about him.

Zorioneko hitzak...

Benditas palabras...

Paroles b?nies...

Blessed words.

Bai, hamazazpi urte zituen bere semeak; estu hartzen dira adin horretan besteen zorrak, besteen penak.

S?, su hijo ten?a diecisiete a?os, una edad en que uno se toma a pecho las deudas de los dem?s, las penas de los otros.

Oui, il avait dix-sept ans, l'?ge o? l'on prend ? c?ur les dettes des autres, le chagrin des autres...

Yes, he was seventeen, the age when you take to heart other people's responsibilities and sadness . . .

Eta hain zen ona eta eskuzabala!

?Y ?l era tan bueno y tan generoso!

Et il ?tait si juste et si g?n?reux !

And he was so fair and generous.

Txikitan ez zuen inoiz jasaten ikaskide bat zigortzea ez animalia bat gaizki tratatzen edo haur bat jotzen ikustea ere.

De ni?o nunca hab?a soportado que castigaran a un compa?ero ni ver que maltrataran a un animal o pegaran a un ni?o.

Enfant, il n'avait jamais pu supporter qu'un de ses camarades f?t puni, ni de voir un animal maltrait?, ou un enfant battu... " Ah !

As a child, he couldn't bear to see one of his friends punished, or an animal mistreated, or a child beaten.

"Ez baitu inoiz ere gupidarik izan bere buruarekiko!

"?Ay, eso es porque jam?s ha tenido piedad de s? mismo!

c'est qu'il n'a jamais eu piti? de lui-m?me, pensa-t-elle ;

"Ah, it's because he never pitied himself," she thought.

-pentsatu zuen-. Horregatik dauka hainbestekoa besteekiko.

-pens?-. Por eso le queda tanta para los dem?s.

c'est pourquoi il lui en reste tant pour les autres...

"That's why he has so much to give to others . . .

Nire txikia, hain zoriontsua, hain ondo elikatuta, hain mimatua...".

Mi peque?o, tan feliz, tan bien alimentado, tan mimado...".

mon petit enfant, heureux, nourri, combl?... "

my darling child, happy, well provided for, fulfilled."

-Aitarengatik da, ama.

-Se trata de padre, mam?.

-Il s'agit de mon p?re, maman...

"It's about my father, Mama."

Clara zurbildu eta aldendu egin zen pixka bat.

Clara palideci? y se apart? un poco.

Elle p?lit et s'?carta l?g?rement.

She went pale and pulled away slightly.

Isilik gelditu ziren puska batean

Se produjo un largo silencio.

Un long silence passa entre eux.

A long silence passed between them.

-Zure aitarengatik?

-?De tu padre?

-De ton p?re ?

"Your father?

-esan zuen amak azkenean-.

-dijo la madre al fin-.

Je ne comprends pas.

I don't understand."

-Ama, baduzu Wardesen eromenaren eta itxialdiaren berri?

-Mam?, ?est?s enterada de la locura y la reclusi?n de Wardes?

-Maman, tu es au courant de la folie, de l'internement de Wardes ?

"Mama, you know about Wardes's madness, his confinement?"

Zer-nolako zorigaitza...

Pobre hombre.-Mam?...

oui... Pauvre homme !

"Yes, the poor man."

-Ama, inoiz ez duzu pentsatu eroaldi hura, horren ondotik itxi behar izan baitzuten, zorionekoa izan zela Elinor Wardesentzat?

bien, que ese ataque de locura tras el que hubo que encerrarlo resultaba providencial para Elinor Wardes?

tu n'as jamais pens? que... cette crise de folie, pendant laquelle il a fallu l'enfermer, ?tait providentielle pour Elinor Wardes ?

"Mama, did you ever think that this bout of madness that caused him to be locked up was beneficial to Elinor Wardes?"

-Zer esan nahi duzu?

-?Qu? quieres decir?

-Que veux-tu dire ?

"What do you mean?"

-Clarak hinki-hanka.

-Clara dud?.

Elle h?sitait ? parler.

She was reluctant to speak.

Tentuz esan zuen hitz bakoitza, higuinez, dardaraka.

Pronunci? cada palabra con precauci?n, con repugnancia, temblando.

Elle pronon?ait chaque mot avec pr?caution, avec r?pugnance, en tremblant.

She said each word cautiously, with repugnance, and she was shaking.

-Ama, Wardesek nabarmenkeriak baino ez zituen egiten eta ez zen gauza negozioaz arduratzeko.

-En fin, mam?, Wardes no hac?a m?s que extravagancias y ya no pod?a dirigir el negocio.

-Voyons, maman, il ?tait extravagant.

"Come on, Mama, Wardes was extravagant.

Baina ordura arte inoiz ez zuten erotzat jo.

Pero hasta entonces nunca se hab?a dicho que estuviera loco...

Il ne pouvait plus conduire ses affaires.

He could no longer manage his affairs.

-Baina, laztana, zure aitak aspaldi ezagutzen du Wardes, ez dakit noiztik artatzen duen;

-Pero, cari?o, tu padre conoce a Wardes desde hace muchos a?os, lo trata desde...

Malgr? tout, jusqu'ici, on n'avait jamais dit qu'il ?tait fou... -Mais, mon ch?ri, ton p?re conna?t Wardes depuis des ann?es, le soigne depuis...

"But, my darling, your father has known Wardes for years, he's been treating him since, I don't know . . .

oso txikia zinen zu oraindik etxera aurreneko aldiz etorri zenean.

no s?, t? todav?a eras muy peque?o cuando vino a casa por primera vez.

tu ?tais encore un tout petit enfant quand Wardes est venu pour la premi?re fois chez nous.

you were still very young when Wardes came to our house for the first time.

Ondo dakizunez, zure aitak nerbioetako gaixotasunak artatzen ditu.

Sabes muy bien que tu padre trata las enfermedades nerviosas.

Tu sais bien que ton p?re traite les maladies nerveuses.

You know very well that your father treats nervous conditions.

Beraz, ezin zuen adimenez osasuntsua izan.

As? que no pod?a ser un hombre mentalmente sano.

Il ne pouvait donc pas s'agir d'un homme mentalement sain.

So he couldn't be a mentally healthy person."

-Urduria eta bortitza zen...

-Era nervioso y violento...

-Il ?tait nerveux, violent...

"He was nervous, violent.

baina hori ez da osasun-kontua.

pero no se trata de la salud.

Naturellement, il ne s'agit pas de la sant?.

Naturally, he wasn't well.

Bazituen, bai, fobiak, estutasunak, baina ez dakit zenbat aldiz entzun diodan aitari esaten:

Sin duda ten?a fobias, angustias, pero no s? cu?ntas veces le he o?do decir a padre:

Il avait des phobies, sans doute, des angoisses, mais j'ai entendu je ne sais combien de fois mon p?re dire :

He had phobias, of course, fears, but I don't know how many times I heard my father say, 'He isn't mad.

"Ez dago erotuta, inoiz ez da egongo erotuta".

"No est? loco. Nunca estar? loco".

Il ne sera jamais fou.

He'll never go mad.'"

-Nork hitz egin dizu Wardesi buruz?

-?Qui?n te ha hablado de Wardes?

" -Qui t'a parl? de Wardes ?

"Who spoke to you about Wardes?"

-Ezin dizut esan, ama.

-No puedo dec?rtelo, mam?.

-Je ne peux pas le dire, maman.

"I can't tell you, Mama."

-Zergatik?

-?Por qu??

-Pourquoi ?

"Why?"