Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Törless ikaslearen nahasmenduak, Robert Musil / Koldo Morales Belda (Ibaizabal, 1996
)
eu
"Zer nolako baldintzak?" galdetu zian.
es
"?Qu? condiciones?", quiso saber.
fr
-Quelles conditions ? demanda-t-il.
en
"What kind of conditions?" he asked.
eu
Entzun beharko zenuketen.
es
?Habr?ais tenido que verlo!
fr
" J'aurais voulu que vous l'entendiez :
en
You should have heard him!
eu
Arima saltzeko prest balego bezala.
es
Parec?a que estaba dispuesto a vender el alma.
fr
pr?t ? vendre son ?me !
en
As though he was prepared to sell his soul.
eu
"Zer nolako baldintzak?
es
"?Qu? condiciones?
fr
"-Quelles conditions ?
en
"What kind of conditions?
eu
Oho!
es
 
fr
Oh ! oh !
en
 
eu
nire esanetara egon beharko duk egitasmo guztietan".
es
Oh, oh, tendr?s que seguirme en todo lo que yo pretenda.
fr
Que tu me serves de second dans toutes mes entreprises.
en
Oho! You have to obey me in whatever I do."
eu
"Besterik ez bada, egin egingo diat, jakina, gogo onez gainera".
es
"Si no es m?s que eso, lo har?, seguro, y me gustar? hacerlo.
fr
Bien s?r que je le ferai, de toute fa?on, je serai heureux d'?tre de ton c?t?.
en
Of course I'll do that, I'm happy to stick with you of my own accord."
eu
"O, ez soilik gogoko duanean;
es
"Oh, tendr?s que hacerlo aunque no te guste, tendr?s que prestarte a lo que se me ocurra..., con ciega obediencia".
fr
pas seulement si ?a te pla?t ? toi :
en
"Oh, not just when it pleases you;
eu
agintzen diadan guztia bete beharko duk, obedientzia itsuaz!" Zeiharka begiratu zidaan, erdi irribarrez, erdi herabeti.
es
Entonces me mir? de soslayo, a medias sonriente, a medias cortado.
fr
tu devras faire tout ce que je veux, dans une ob?issance aveugle ! " Alors il m'a regard? de travers, dr?lement, dans un m?lange de ricanement et de g?ne.
en
you have to do whatever I want-in blind obedience!" Now he squinted at me, half grinning and half embarrassed.
eu
Ez zekian norainoko lotura ezarriko nion, noraino hitz egiten nuen serio.
es
No sab?a hasta qu? punto se podr?a comprometer, hasta qu? punto yo hablaba en serio.
fr
Il se demandait jusqu'o? il pouvait aller, jusqu'? quel point je parlais s?rieusement.
en
He didn't know how far he could take it, how serious I was.
eu
Edozer egingo zuelako hitza emango bide zidakeen, baina beldur zuan proban ezarri nahi izango ez ote nukeen.
es
Probablemente le habr?a gustado prometerme cualquier cosa, pero temblaba s?lo imaginando el momento en que lo pondr?a a prueba.
fr
Sans doute m'aurait-il promis volontiers n'importe quoi, mais il devait craindre que je n'aille aussit?t le mettre ? l'?preuve.
en
He would probably have liked to promise me anything, but he was afraid that I was just putting him to the test.
eu
Azkenik, gorritu eta esan zian: "dirua ekarriko diat".
es
Por fin dijo, sonroj?ndose: "Te devolver? el dinero".
fr
Finalement, il est devenu tout rouge et il m'a dit :
en
So finally he said with a blush, "I'll bring you the money."
eu
Barregarria iruditu zitzaidaan gizakia;
es
Me divert?a verlo.
fr
" Je t'apporterai l'argent.
en
 
eu
beste berrogeita hamarren artean ez nioan ordura arte inoiz erreparatu.
es
Era un individuo en el que entonces no hab?a reparado, se me confund?a con los otros cincuenta.
fr
" Moi il m'amusait, c'?tait un type que je n'avais pas remarqu? jusqu'alors parmi les cinquante autres.
en
I was having fun with him, he was a person I had never really paid any attention to among fifty others.
eu
Ez zian inongo garrantzirik, ezta?
es
Y lo cierto es que nunca cont? para nada, ?no?
fr
Il n'avait jamais compt?, non ?
en
He never really counted, did he?
eu
Eta supituki, hain hurbil nuela, haren xehetasun guztiak ikustea neukaan.
es
Y ahora, de pronto, estaba tan cerca de m? que lo ve?a en sus particularidades m?s intimas.
fr
Et tout ? coup, je le voyais de si pr?s que pas un d?tail de sa personne ne m'?chappait.
en
And now, all of a sudden, he had come so close to me that I could see inside him, down to the tiniest detail.
eu
Banekian bere burua saltzeko prest zegoela; besterik gabe, gainerakoak konturatzeke.
es
Yo sab?a de seguro que ?l estaba dispuesto a venderse, sin protestar demasiado, con tal de que nadie lo supiese. Era realmente una sorpresa;
fr
Je ne doutai pas qu'il f?t pr?t ? se vendre : sans m?me faire beaucoup d'histoires, ? condition que personne n'en s?t rien.
en
I knew for certain that he was prepared to sell himself; without a great deal of fuss, so long as no one knew about it.
eu
Benetako ezustea izan zuan, eta gizaki bat modu horretan supituki kanporatzea baino ederragorik ez zegok, ordura arteko haren bizimodu oharkabea gure aurrean zetzak bat-batean, kardamuaren jardunak egurra hausten duenean bezala...
es
y no hay nada m?s hermoso que cuando, de pronto, una persona se nos revela de esa manera, cuando nos muestra su modo de ser hasta entonces no sospechado, cuando se nos exhibe s?bitamente ante la vista, como los movimientos de una carcoma al deshacerse la madera...
fr
Pour une surprise, c'?tait une surprise, et il n'est rien de plus merveilleux que de voir un ?tre se r?v?ler de la sorte, et ses fa?ons, jusqu'alors pass?es inaper?ues, appara?tre au grand jour comme les couloirs creus?s par les cirons quand on a fendu une b?che.
en
It was really a surprise, and it's the nicest thing in the world when someone suddenly reveals himself to you like that, and his way of life, to which you've never paid any attention before, is suddenly laid out before you like the worm tunnels when a piece of wood cracks in two...
eu
Izan ere, biharamunean dirua ekarri zidaan.
es
Al d?a siguiente me devolvi?, en efecto, el dinero;
fr
Le lendemain, naturellement, il m'apporta l'argent.
en
'The next day he actually did bring me the money.
eu
Eta, horrez gain, kasinora joan eta zerbait edatera gonbidatu nindian.
es
es m?s, a?n me invit? a tomar algo en el casino.
fr
Mieux que cela : il m'invita ? prendre quelque chose avec lui en ville.
en
More than that, in fact, he invited me to go for a drink with him in the Casino.
eu
Ardoa, opilak eta zigarroak eskatuta, nahi beste hartzeko agindu zidaan, eskerronez, erakutsitako egonarria saritzearren.
es
Pidi? vino, tortas, cigarrillos y me manifest? que quer?a obsequiarme por "agradecimiento", por haber tenido yo tanta paciencia.
fr
Il commanda du vin, des g?teaux, des cigarettes, et me pria d'accepter ce t?moignage de gratitude pour la patience dont j'avais fait preuve ? son ?gard.
en
He ordered wine, cake, cigarettes, and asked me if he could wait on me-out of "gratitude" for all my patience.
eu
Haren jokaera apala ez zitzaidaan gustatu, bazirudian gu bion artean ez zela inoiz hitz zaurigarririk izan.
es
S?lo que a m? me desagradaba que obrara con tanta mansedumbre, como si entre nosotros nunca hubiera mediado una palabra hiriente.
fr
La seule chose qui me d?plut ?tait qu'il m?t tant d'innocente amabilit? dans son attitude, comme s'il n'y avait jamais eu entre nous la moindre parole blessante. Je le lui dis :
en
The only thing I didn't like was that he seemed so terribly innocuous. As if never a hurtful word had ever passed between us.
eu
Esan egin nioan, eta orduan are atseginago bihurtu zuan.
es
Se lo hice notar y ?l se puso a?n m?s amable.
fr
il redoubla de cordialit?.
en
he only became all the heartier.
eu
Bazirudian nire eskuetatik urrundu eta berriro nire parean jarri nahi zuela.
es
Era como si quisiera liberarse de m?, volver a ser igual.
fr
On aurait cru qu'il voulait me refuser toute prise sur lui et se retrouver avec moi sur un pied d'?galit?.
en
It was as though he was trying to get out of my clutches, to put himself on an equal footing with me again.
eu
Ez zian bestelako asmorik; hitz bakoitzak gure adiskidetasuna berretsi nahi zuen bigarren zentzua zeukaan.
es
No quer?a saber nada de lo pasado y volvi? a hacerme protestas de su amistad;
fr
Il feignait que tout f?t oubli?, et ? chaque tournant de phrase m'assurait de son amiti? ;
en
He told me nothing more about himself, with every second word he reassured me of our friendship;
eu
Baina begiak nigan finkatzeko moduan bazuan zerbait artifizialki lortutako hurbiltasun-sentimendua galtzearen beldurra adierazten zuena.
es
s?lo que en sus ojos hab?a algo que se aferraba a m? como si temiera que desapareciese la atm?sfera de proximidad, artificialmente creada.
fr
mais il y avait dans ses yeux quelque chose qui s'agrippait ? moi comme s'il craignait que ce sentiment artificiel d'intimit? ne dur?t point.
en
only something in his eyes clung on to me, as though he was afraid he might be in danger of losing that artificially created sense of intimacy.
eu
Azkenean higuingarri bihurtu zitzaidaan.
es
Termin? por detestarle.
fr
Il finit par me d?go?ter.
en
In the end I found him repellent.
eu
Pentsatu nian: "uste al du hori jasango dudala?", eta bestea txundituko zuen zerbait asmatzen saiatu ninduan.
es
Yo me dec?a: ?Creer? que puede convencerme todo esto?" Y me puse a pensar en c?mo podr?a humillarlo.
fr
" Croit-il par hasard que je vais me laisser faire ? " et je cherchais quelle le?on je pourrais bien lui donner.
en
I thought, "Does he think I have to put up with this?" and reflected on how I might take the wind out of his sails.
eu
Minduko zuen zerbait bilatzen nian.
es
Buscaba algo que fuera bien hiriente.
fr
Je voulais une le?on qui le bless?t vraiment.
en
I was trying to come up with something really hurtful.
eu
Orduan gogoratu zitzaidaan Beinebergek goizean kontatutakoa, norbaitek dirua lapurtu ziola, alegia.
es
Le hab?an robado dinero. Se me ocurri? muy de paso.
fr
Je me souvins alors que Beineberg, le matin m?me, m'avait dit qu'on lui avait, vol? de l'argent.
en
I remembered that Beineberg had told me just that morning that he had had some money stolen.
eu
Une bateko gogorapena izan zuan, albotik pasatu zitzaidana.
es
Pero el pensamiento volv?a y volv?a una y otra vez.
fr
Cela me revint ? l'esprit tout ? fait par hasard ;
en
It only occurred to me in passing. But it kept coming back.
eu
Baina itzuli egin zuan, ia sama iratotzerainoko indarrez.
es
Hasta me estrangulaba la garganta.
fr
" ?a tomberait vraiment ? pic ", me dis-je ;
en
And it really seized me by the throat.
eu
"Hori bai lukek egokia", pentsatu nian eta galdetu nioan, bestela bezala, zenbat diru zeukan artean.
es
"Ser?a verdaderamente una maravilla", pens? mientras le preguntaba, como al acaso, cu?nto dinero a?n pose?a.
fr
je lui demandai ? tout hasard combien il lui restait d'argent.
en
"It would be just the right moment," I thought, and casually asked him how much money he had left.
eu
Kontuak atera eta espero nuen emaitza erdietsi nian.
es
La cifra que me dio sumada a lo que me hab?a devuelto coincid?a.
fr
Il me le dit, et le rapide calcul que je fis concordait.
en
I did a quick sum and it added up.
eu
"Nor izan da ba hain ergela, guztiarekin ere hiri dirua uzteko?", galdetu nioan barrezka.
es
"Pero, ?qui?n habr? sido tan tonto para prestarle dinero?", le pregunt? riendo.
fr
" Qui donc a ?t? assez stupide pour te pr?ter encore ? lui demandai-je en riant.
en
"So who was stupid enough to lend you money in spite of everything?" I asked with a laugh.
eu
"Hofmeier".
es
"Hofmeier", me dijo.
fr
-Hofmeier ", r?pondit-il.
en
"Hofmeier."
eu
Uste diat bozkarioz dardarka hasi nintzela.
es
Creo que me estremec? de alegr?a.
fr
Je crois que j'ai fr?mi de joie :
en
'I must have trembled with joy.
eu
Hofmeier bera nirekin egona zuan ordu bi lehenago, eta mailegu bat eskatua zidaan.
es
Precisamente Hofmeier hab?a estado dos horas antes en mi cuarto para pedirme prestado dinero.
fr
Hofmeier ?tait venu me voir deux heures avant pour m'emprunter ? son tour de l'argent.
en
Hofmeier had come to me two hours previously to borrow some money for himself.
eu
Beraz, minutu pare bat lehentxeago burutik pasatu zitzaidan hori egia bihurtu zuan supituki.
es
De manera que aquello que me hab?a pasado por la cabeza un par de minutos antes, se convert?a de pronto en realidad.
fr
L'id?e qui m'?tait pass?e par la t?te quelques minutes plus t?t se v?rifiait.
en
So the idea that had just passed through my head a few minutes before suddenly became a reality.
eu
Beste burutapen batzuekin ere gerta daitekeen bezala, adibidez:
es
Exactamente como si uno, bromeando, pensara "esta casa deber?a incendiarse ahora", y al instante siguiente las llamas se levantaran a varios metros de alto...
fr
Tout comme si tu te disais, par pure plaisanterie : " Voil? une maison qui va br?ler sous peu ", et que l'instant d'apr?s tu en voies fuser des flammes hautes de plusieurs m?tres...
en
Like when you think to yourself, as a joke: I'd like that house to go on fire right this minute, and a moment later flames shoot yards into the air...
eu
suak etxe bat hartuko duela pentsatzen diagu, txantxetan eta arrazoirik gabe, eta berehala sugarrak egundoko indarrez barreiatzen dituk goraka.
es
Calcul? r?pidamente, una vez m?s, todas las posibilidades.
fr
Une fois de plus, rapidement, je passai en revue toutes les possibilit?s ;
en
'I quickly ran through all the possibilities again;
eu
Ahalbide guztiak hartu nitian kontutan;
es
 
fr
 
en
 
eu
egia zuan ziurtasun osoa ez neukala, baina sentsazioa nahikoa zuan niretzat.
es
Desde luego que no ten?a la seguridad absoluta pero mi presentimiento me bastaba.
fr
sans doute la certitude ?tait-elle exclue pour le moment, mais mon sentiment me suffit.
en
of course I couldn't be sure, but my feeling was enough for me.
eu
Hurbildu nintzaioan eta, ziri mehe eta zorrotz bat burmuinean sartu nahi banio bezala, modu benetan atseginean esan nioan: "Esadak, Basini maitea, zergatik habil gezurretan?" Hori esandakoan begiak noraezean mugitu zitzaizkioan buruan, beldurrak airean; hala ere segitu nian:
es
Me inclin?, pues hacia ?l y le dije del modo m?s afable que pudiera darse, como si pretendiera meterle en el cerebro una aguda, delgada varilla de hierro. "Pero vamos, querido Basini, ?por qu? me mientes?" Cuando oy? esto los temerosos ojos parec?an flotarle en la cara. Pero yo continu?:
fr
Je me penchai vers Basini et je lui dis, avec toute la suavit? imaginable, comme si je lui enfon?ais tout doucement un b?tonnet pointu dans le cerveau : " Voyons, mon cher Basini, pourquoi cherches-tu ? m'avoir ? " ? ces mots, je vis ses yeux qui avaient l'air tout ? coup de flotter dans leurs orbites, mais je poursuivis :
en
So I leaned towards him and said in the kindliest way you can imagine, as though I was gently driving a slender, pointed skewer into this brain, "Look here, my dear Basini, why are you lying to me?" As I said that, his eyes seemed to swim in his head with fear, but I went on:
eu
"Balitekek hik beste inor engainatu ahal izatea, baina ni ez nauk egokiena.
es
"Tal vez puedas enga?ar a otro; en todo caso, a m? no.
fr
" Il y a s?rement des quantit?s de types que tu peux faire marcher, mais pas moi.
en
"Perhaps you'll be able to pull the wool over somebody's eyes, but not mine.
