Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Europarrak, Henry James / Irene Aldasoro (Ibaizabal, 1997
)
eu
"Zer esan zenezakeen gera nadin?" errepikatu zuen baronesak. "Joateko irrikaz nagoenez, ez zait esatea komeni.
es
-?Qu? puede usted decir para retenerme? -repiti? Eugenia-.
fr
" r?p?ta-t-elle.
en
"What you can say to keep me?" she repeated.
eu
Eta, gainera, ez zait ezer bururatzen."
es
No tengo intenci?n de dec?rselo porque tengo muchas ganas de irme.
fr
" Comme je d?sire partir, il ne serait pas dans mon int?r?t de vous le souffler.
en
"As I want very much to go it is not in my interest to tell you.
eu
Actonek baronesarekin jarraitu zuen isilik.
es
Y adem?s no se me ocurre qu? podr?a ser.
fr
D'ailleurs, je n'en ai pas la moindre id?e.
en
Besides, I can't imagine."
eu
Ematen zuen baino gehiago erasan zion andreak esan zionak.
es
Acton sigui? andando a su lado en silencio.
fr
Il marchait pr?s d'elle en silence ;
en
He went on with her in silence;
eu
Newportetik itzuli zen arrats hartaz geroztik, baronesaren irudiak ez zion bakerik eman.
es
Estaba mucho m?s afectado por las palabras de la baronesa de lo que parec?a.
fr
il ?tait beaucoup plus sensible qu'il n'en avait l'air ? ce qu'elle lui avait dit.
en
he was much more affected by what she had told him than appeared.
eu
Clifford Wentworthek esandakoak ere eragin zion, kontrako zentzuan; baina hark ere ez zuen askatu adimena urduritzen zion lilura gogaikarri hartatik.
es
Desde la noche de su regreso de Newport la imagen de Madame M?nster hab?a tenido una terrible fuerza perturbadora.
fr
Depuis le soir de son retour de Newport, l'image d'Eug?nie exer?ait sur lui un terrible et troublant pouvoir.
en
Ever since that evening of his return from Newport her image had had a terrible power to trouble him.
eu
"Ez da emakume egiatia, ez da emakume egiatia," murmurikatzen zuen etengabe Actonek bere artean.
es
Lo que le hab?a dicho Clifford Wentworth tambi?n le hab?a afectado, aunque en sentido contrario, pero no le hab?a librado del malestar producido por una atracci?n que su inteligencia rechazaba.
fr
Ce que Clifford Wentworth lui avait racont? l'avait ?galement affect?, en sens contraire ;
en
What Clifford Wentworth had told him-that had affected him, too, in an adverse sense; but it had not liberated him from the discomfort of a charm of which his intelligence was impatient.
eu
Hori aritu zitzaion esaten udako zeruari, hamar minutu lehenago.
es
"No es sincera, no es sincera", se repet?a constantemente.
fr
mais cela ne l'avait pas lib?r? du malaise d'un charme dont sa raison s'irritait.
en
"She is not honest, she is not honest," he kept murmuring to himself.
eu
Zoritxarrez, ezin zuen ziurtasun osoz eta erabatekoz esan;
es
Eso era lo que le estaba diciendo al cielo del verano diez minutos antes.
fr
" Elle n'est pas sinc?re, elle n'est pas sinc?re ", se r?p?tait-il.
en
That is what he had been saying to the summer sky, ten minutes before.
eu
eta, orain, baronesa ondoan zeukala, harriagarria bazen ere, gutxi axola zion.
es
Por desgracia, era incapaz de decirlo definitiva, categ?ricamente.
fr
C'?tait cela qu'il disait, dix minutes auparavant, au ciel d'?t?.
en
Unfortunately, he was unable to say it finally, definitively;
eu
"Gezurra esaten duen emakume bat da," esan izan zion Actonek bere buruari.
es
Y ahora que la ten?a a su lado todo aquello parec?a carecer de importancia.
fr
Malheureusement, il ?tait incapable de le dire de fa?on d?finitive, et, maintenant qu'il ?tait pr?s d'elle, cela semblait ?tonnamment n?gligeable.
en
and now that he was near her it seemed to matter wonderfully little.
eu
Orain, ibiltzen zihoala, horretaz oroitu zen;
es
"Es una mujer que mentir?", se hab?a dicho.
fr
" C'est une femme qui doit mentir ", s'?tait-il dit un jour.
en
"She is a woman who will lie," he had said to himself.
eu
baina orain ez zion ematen lehen hainbesteko beldurrik.
es
Ahora, mientras caminaba, se repet?a aquella afirmaci?n, pero no consegu?a que le asustara como antes.
fr
Tout en marchant, il se rappela cette remarque, mais elle ne l'effrayait plus comme auparavant.
en
Now, as he went along, he reminded himself of this observation; but it failed to frighten him as it had done before.
eu
Nahiago zukeen baronesari gezur bat esanarazi eta, gero, gezur hura aitorrarazi ahal balio, bere buruak nola erantzuten zuen ikusteko.
es
Casi deseaba incitarla a mentir para hac?rselo confesar despu?s y ver si era capaz de aceptarlo de buen grado.
fr
Il souhaitait presque la pousser ? mentir puis la confondre pour voir s'il y prendrait plaisir.
en
He almost wished he could make her lie and then convict her of it, so that he might see how he should like that.
eu
Horretan pentsatzen joan zen baronesaren ondoan, baronesak duintasun airos dotorez aurrera egiten zuen bitartean.
es
Pensaba en ello caminando a su lado, mientras Eugenia avanzaba con su encanto caracter?stico, lleno de elegancia.
fr
Il continuait d'y penser, tandis qu'elle avan?ait ? c?t? de lui avec sa gr?ce l?g?re et pleine d'?l?gance.
en
He kept thinking of this as he walked by her side, while she moved forward with her light, graceful dignity. He had sat with her before;
eu
Baronesarekin eserita egon izan zen lehenago; harekin zalgurdian ibili ere bai; baina harekin oinez ez zen inoiz paseatu.
es
Acton hab?a estado otras veces sentado con ella y hab?a conducido a su lado un coche de caballos, pero no hab?a caminado nunca con ella.
fr
Il s'?tait assis en face d'elle, il l'avait eue ? son c?t? en voiture, il n'avait jamais march? aupr?s d'elle.
en
he had driven with her; but he had never walked with her.
eu
"Bai comme il faut dela emakume hau!" pentsatu zuen Actonek, aldamenetik aztertzen zuela.
es
"?Esta mujer es realmente comme il faut!", pensaba, vi?ndola andar a su lado.
fr
" Mon Dieu, qu'elle est comme il faut!
en
"By Jove, how comme il faut she is!" he said, as he observed her sidewise.
eu
Sagastiko landetxera heldu zirenean, baronesak Actoni sartzeko esan gabe igaro zuen sarratea;
es
Cuando llegaron a la casita blanca, Eugenia cruz? la puerta del jard?n sin pedirle que la acompa?ara.
fr
" pensat-il, en fran?ais lui aussi, en l'observant.
en
When they reached the cottage in the orchard she passed into the gate without asking him to follow;
eu
baina Acton gelditu zenean, baronesa jiratu egin zen hari gabonak emateko.
es
Pero se dio la vuelta, al detenerse ?l, para despedirse.
fr
Arriv? ? la maisonnette du verger, elle passa la barri?re sans l'inviter ? le suivre, mais elle se retourna pour lui dire au revoir.
en
but she turned round, as he stood there, to bid him good-night.
eu
"Lehengo gauean galdera bat egin nizun eta oraindik ez didazu erantzun," esan zion Actonek.
es
-La otra noche le hice una pregunta que no lleg? usted a contestar-dijo-.
fr
" L'autre soir, je vous ai pos? une question ? laquelle vous n'avez jamais r?pondu ", dit-il.
en
"I asked you a question the other night which you never answered," he said.
eu
"Bidali al duzu... aske utziko zaituen dokumentu hori?"
es
?Ha mandado usted ese documento..., ha recuperado su libertad?
fr
" Avezvous envoy? ce document qui doit vous lib?rer? "
en
"Have you sent off that document-liberating yourself?"
eu
Baronesak duda egin zuen unetxo batean, naturaltasun handiz.
es
Eugenia dud? s?lo un momento, con mucha naturalidad.
fr
Elle h?sita un bref instant, ce qui ?tait bien naturel, puis :
en
She hesitated for a single moment-very naturally.
eu
Gero, "Bai" esan zuen soil-soilik.
es
Luego dijo "s?" simplemente.
fr
" Oui ", dit-elle simplement.
en
Then, "Yes," she said, simply.
eu
Acton itzuli egin zen; bila zebilen gezurra hura izan ote zitekeen pentsatu zuen.
es
Acton se dio la vuelta pregunt?ndose si ser?a aqu?lla la mentira que hab?a deseado.
fr
Il s'?loigna ; il se demandait si c'?tait l? le mensonge qu'il avait souhait?.
en
He turned away; he wondered whether that would do for his lie.
eu
Nolanahi ere, arrats hartan bertan ikusi zuen berriro baronesa, baronesa osabarenean agertu baitzen.
es
Pero a?n tuvo ocasi?n de verla otra vez aquella noche, porque la baronesa volvi? a presentarse en casa de su t?o.
fr
Il la revit quelques heures plus tard car la Baronne reparut ce soir-l? chez son oncle.
en
But he saw her again that evening, for the Baroness reappeared at her uncle's.
eu
Hitz gutxi egin zuten, ordea.
es
Robert Acton habl? poco con ella, sin embargo.
fr
Toutefois, il lui parla peu ;
en
He had little talk with her, however;
eu
Bi jaun ziren Bostondik etorriak, zaldi bakarreko gurdi arin batean, Wentworth jaunari eta alabei ikustaldi bat egitera, eta bi bisitariek Madame M?nsterrengan jarririk zuten arreta guztia.
es
Hab?an llegado dos caballeros de Boston para visitar al se?or Wentworth y a sus hijas, y Madame M?nster era un objeto de fascinante inter?s para los dos visitantes, aunque uno de ellos no le dijera, en realidad, una sola palabra:
fr
deux messieurs ?taient venus de Boston en tilbury rendre visite ? Mr. Wentworth et ? ses filles, et Madame Munster ?tait l'objet d'un int?r?t tr?s marqu? de leur part. L'un d'eux, il est vrai, ne lui adressa pas la parole ;
en
two gentlemen had driven out from Boston, in a buggy, to call upon Mr. Wentworth and his daughters, and Madame Munster was an object of absorbing interest to both of the visitors. One of them, indeed, said nothing to her;
eu
Bietako batek, egia esan, ez zion hitzik egiten;
es
se limit? a contemplarla fijamente y con gran seriedad, inclin?ndose con solemnidad y escuchando con gran atenci?n, como si fuera sordo, cada vez que Eugenia formulaba una observaci?n.
fr
il se contentait de la regarder avec une gravit? intense, c?r?monieusement pench? vers elle, l'oreille tendue (une tr?s grande oreille), aux moindres propos qu'elle laissait tomber.
en
he only sat and watched with intense gravity, and leaned forward solemnly, presenting his ear (a very large one), as if he were deaf, whenever she dropped an observation.
eu
seriotasun handiz begiratu besterik ez zuen egiten, eta, baronesak adierazpen bat egiten zuen bakoitzean, solemneki aurrerantz makurtu eta belarria (oso belarri handia) luzatzen zuen, gorra balego bezala.
es
A aquel caballero le hab?an impresionado mucho, sin duda, los infortunios y dificultades de Eugenia, y no sonre?a nunca.
fr
Il avait d? ?tre tr?s impressionn? par ses malheurs et ses revers car, pas une fois, il ne sourit.
en
He had evidently been impressed with the idea of her misfortunes and reverses: he never smiled.
eu
Bistan zen hunkiturik zeukatela baronesaren zorigaizto eta ezbeharrek; ez zuen irribarrerik ere egiten.
es
 
fr
 
en
 
eu
Haren lagunak, berriz, jarrera alaiago eta lasaiago bat zuen hartua; Madame M?nsterrengandik ahalik eta hurbilen eseririk, hari hizpidea ematen saiatzen zen, eta gai berri bat ateratzen zuen uneoro.
es
Su acompa?ante adopt? un tono m?s ligero, m?s flexible. Se sent? lo m?s cerca que pudo de Madame M?nster y se propuso distraerla iniciando a cada momento un tema nuevo de conversaci?n.
fr
Son compagnon affectait un ton plus l?ger, et assis aussi pr?s que possible de Madame Munster, il s'effor?ait d'attirer son attention en introduisant ? tout instant de nouveaux sujets de conversation.
en
His companion adopted a lighter, easier style; sat as near as possible to Madame Munster; attempted to draw her out, and proposed every few moments a new topic of conversation.
eu
Eugeniak ohi baino bizitasun gutxiago erakusten zuen, eta solaskideak haren entzute handiagatik espero zuen baino zer esan gutxiago zeukan nola Europako hala Amerikako erakundeen merezimenduen gainean.
es
Eugenia respond?a con menos viveza que de costumbre y ten?a menos cosas interesantes que decir sobre los m?ritos respectivos de las instituciones norteamericanas y europeas de lo que, dada su brillante reputaci?n, esperaba su interlocutor.
fr
Eug?nie r?pondait ? ces avances avec moins de vivacit? que d'habitude et en disait moins que son interlocuteur, sur la foi de sa brillante r?putation, n'en attendait d'elle, au sujet des m?rites compar?s des institutions europ?ennes et am?ricaines ;
en
Eugenia was less vividly responsive than usual and had less to say than, from her brilliant reputation, her interlocutor expected, upon the relative merits of European and American institutions;
eu
Edozein moduz, heldugaitz jarraitu zuen Robert Actonentzat, eta Acton lorioan hara-hona ibili zen eskuak sakelean sartuta, Bostondik etorritako zalgurdiaren karraska-hotsa alboko atean noiz entzungo.
es
Pero permaneci? inaccesible para Robert Acton, que estuvo pase?ndose por el parque, las manos en los bolsillos, esperando el chirriar de las ruedas del carruaje de Boston cuando lo situaran en la puerta lateral.
fr
mais elle ?tait inaccessible ? Robert Acton qui errait dans la v?randa, les mains dans ses poches, guettant le grincement des rouies du tilbury.
en
but she was inaccessible to Robert Acton, who roamed about the piazza with his hands in his pockets, listening for the grating sound of the buggy from Boston, as it should be brought round to the side-door.
eu
Baina alferrik itxaron zuen, eta azkenerako pazientzia galdu zuen.
es
Sin embargo, estuvo escuchando en vano y al final se le acab? la paciencia.
fr
Mais il guettait en vain et perdit patience.
en
But he listened in vain, and at last he lost patience.
eu
Arreba hurbildu zitzaion eta etxera eraman zezala eskatu zion, eta, orduan, harekin alde egin zuen.
es
Su hermana se le acerc? y le pidi? que la llevara a casa, de manera que se march? con ella.
fr
Sa s?ur vint le prier de la reconduire et il partit avec elle.
en
His sister came to him and begged him to take her home, and he presently went off with her.
eu
Eugeniak Lizzierekin etxetik joaten ikusi zuen; eta horrek indartu egin bide zion Eugeniari, zegoen aldartean egonda, Actonek dohain baliotsu bat baino gehiago zuelako uste sumingarria.
es
Eugenia le vio cuando dejaba la casa en compa??a de Lizzie y, dado su estado de ?nimo, aquello le pareci? apoyar el convencimiento malhumorado de que Acton ten?a varias cualidades inapreciables.
fr
Eug?nie le regarda s'?loigner au c?t? de Lizzie. Dans l'humeur o? elle se trouvait, ce fait lui parut confirmer de fa?on irritante qu'il poss?dait de pr?cieuses qualit?s.
en
Eugenia observed him leaving the house with Lizzie; in her present mood the fact seemed a contribution to her irritated conviction that he had several precious qualities.
eu
"Neskatila mal-?lev?e horrek ere," pentsatu zuen, "nahi duena eginarazten dio."
es
"Hasta esa ni?ita mal-?lev?-pens?-le obliga a hacer lo que se le antoja."
fr
" M?me cette petite fille mal ?lev?e ", se dit-elle, " fait de lui ce qu'elle veut ".
en
"Even that mal-elevee little girl," she reflected, "makes him do what she wishes."
eu
Loriora ematen zuten beirate luzeetako baten ondo-ondoan eserita zegoen Eugenia; baina, Actonek alde egin eta berehalaxe, ustekabean zutitu zen, Bostongo jaun hiztuna hiri hartako "tonu morala" nolakoa iruditzen zitzaion galdetzen ari zitzaion une berean.
es
Eugenia hab?a estado sentada junto a una de las amplias ventanas que daban al porche, pero poco despu?s de la marcha de Acton se levant? con brusquedad, precisamente en el momento en que el bostoniano hablador le ped?a su opini?n sobre el "tono moral" de aquella ciudad.
fr
Elle ?tait assise tout pr?s d'une des hautes fen?tres qui ouvraient sur la v?randa mais, peu apr?s le d?part d'Acton, elle se leva brusquement alors que le bavard de Boston lui demandait ce qu'elle pensait du " ton moral " de cette ville.
en
She had been sitting just within one of the long windows that opened upon the piazza; but very soon after Acton had gone away she got up abruptly, just when the talkative gentleman from Boston was asking her what she thought of the "moral tone" of that city.
eu
Lorioan Clifford Wentworthekin egin zuen topo, hura etxearen beste aldetik zetorrela.
es
En el porche se encontr? con Clifford Wentworth, que ven?a del otro lado de la casa.
fr
Dans la v?randa, elle rencontra Clifford Wentworth venant de l'autre c?t? de la maison.
en
On the piazza she encountered Clifford Wentworth, coming round from the other side of the house.
eu
Gelditu egin zuen; berarekin hitz egin nahi zuela esan zion.
es
Lo detuvo dici?ndole que quer?a hablar con ?l. -?Por qu? no has llevado a casa a tu prima?
fr
Elle l'arr?ta et lui dit qu'elle d?sirait lui parler.
en
She stopped him; she told him she wished to speak to him.
eu
"Zergatik ez duzu etxera eraman lehengusua?" galdetu zion.
es
-le pregunt?.
fr
" Pourquoi n'avez-vous pas raccompagn? votre cousine?
en
"Why did n't you go home with your cousin?" she asked.
eu
Clifford begira geratu zitzaion.
es
Clifford pareci? sorprendido.
fr
" demanda-t-elle.
en
Clifford stared.
eu
"Robertek eraman du," esan zion mutilak.
es
-Ya se ha encargado Robert de hacerlo-dijo.
fr
Clifford la regarda.
en
"Why, Robert has taken her," he said.
eu
"Horrexegatik.
es
-Por eso lo digo.
fr
" Mais Robert l'a emmen?e ", dit-il.
en
"Exactly so.
eu
Gehienetan ez diozu ardura hori hari uzten."
es
Otras veces no le das la oportunidad de hacerlo.
fr
" Pr?cis?ment, c'est un soin que vous ne lui laissez pas, d'habitude.
en
But you don't usually leave that to him."
eu
"A!" esan zuen Cliffordek. "Horrako horiek zalgurdian nola abiatzen diren ikusi nahi dut.
es
-Ah-dijo Clifford-. Quiero estar delante cuando salgan esos amigos.
fr
" " Oh ", dit Clifford, " je veux assister au d?part de ces gens.
en
"Oh," said Clifford, "I want to see those fellows start off.
eu
Ez dakite gidatzen."
es
No saben conducir.
fr
Ils ne savent pas conduire ".
en
They don't know how to drive."
eu
"Ez da, hortaz, lehengusuarekin haserre-edo zaudelako?"
es
-?Entonces no es que te hayas peleado con tu prima?
fr
" Vous ne vous seriez pas querell? avec votre cousine, par hasard ?
en
"It is not, then, that you have quarreled with your cousin?"
eu
Clifford pentsatzen egon zen une batean, eta, gero, baronesari harrigarria iruditzen zitzaion xalotasunez, "Ez, ez, adiskidetu gara!" esan zuen.
es
Clifford reflexion? un momento y luego replic?, con una sencillez que result? muy desconcertante para la baronesa:-No, no;
fr
" Clifford r?fl?chit un moment, puis, avec une simplicit? qui abasourdit un peu la Baronne :
en
Clifford reflected a moment, and then with a simplicity which had, for the Baroness, a singularly baffling quality, "Oh, no;
