Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Pragmatismoa, William James / Alberto Gabikagojeaskoa (Klasikoak, 2002
)
eu
Jainkoak juxtu emaitza hori lortzeko asmoa ukan baldin bazuen, mendeek euren eragina ezbehar horretara bideratzeko erabili zituzten bitartekoek adimen bikaina erakutsi zuten.
es
SfDios se propuso exactamente aquel resultado, los medios a trav?s de los cuales los siglos encaminaron sus influencias hacia ese siniestro, mostraron una exquisita inteligencia.
fr
Si Dieu avait vis? ce r?sultat pr?cis?ment, la fa?on dont les si?cles ont ?uvr? afin qu'il se produise t?moigne d'une extr?me intelligence.
en
IF God aimed at just that result, the means by which the centuries bent their influences towards it, showed exquisite intelligence.
eu
Eta gauza bera esan daiteke naturan edo historian gauzatuta aurkitzen ditugun gauzen egoera oroz.
es
Y lo mismo cabe decir de cualquier estado de cosas, en la naturaleza o en la historia, que nos encontremos realizados de hecho.
fr
Et il en va de m?me pour n'importe quel ?tat de choses qui se r?alisent dans la nature ou dans l'histoire.
en
And so of any state of things whatever, either in nature or in history, which we find actually realized.
eu
Zeren gauzen atalek beti eragin behar dute emaitza zehatzen bat, dela kaotikoa dela harmoniatsua.
es
Porque las partes de las cosas siempre deben producir alg?n resultado definido, sea ca?tico o armonioso.
fr
Car des ?l?ments donn?s produisent toujours un quelconque r?sultat d?fini, qu'il soit difforme ou harmonieux.
en
For the parts of things must always make SOME definite resultant, be it chaotic or harmonious.
eu
Benetan gertatu dena kontuan hartzen dugunean, baldintzek gertatua segurtatzeko ezin hobeto diseinaturik agertu behar dute.
es
Cuando consideramos lo que realmente ha sucedido, las condiciones siempre deben aparecer perfectamente dise?adas para asegurarlo.
fr
Lorsque nous consid?rons ce qui s'est effectivement produit, les conditions nous apparaissent toujours parfaitement con?ues pour produire ce r?sultat.
en
When we look at what has actually come, the conditions must always appear perfectly designed to ensure it.
eu
Horregatik, beti esan ahal dugu, burura daitekeen zeinahi mundutan, burura daitekeen zeinahi izaerakoan, makineria kosmiko guztia berau sortzeko proiektatua izan zitekeela.
es
Por tanto, siempre podemos decir, en cualquier mundo concebible, y de cualquier car?cter concebible, que el mecanismo c?smico entero puede haber sido concebido y planeado para producirlo.
fr
De sorte qu'on peut toujours dire de n'importe quel ?tre concevable, dans n'importe quel monde concevable, qu'il est possible que le m?canisme cosmique tout entier ?tait con?u pour l'engendrer.
en
We can always say, therefore, in any conceivable world, of any conceivable character, that the whole cosmic machinery MAY have been designed to produce it.
eu
Pragmatikoki, orduan, "plan" hitz abstraktua balarik gabeko kartutxoa da.
es
Pragm?ticamente, pues, la palabra abstracta "plan" es un cartucho de fogueo.
fr
Ainsi pour le pragmatisme, le terme abstrait " dessein " est une cartouche ? blanc.
en
Pragmatically, then, the abstract word 'design' is a blank cartridge.
eu
Ez dakar ondoriorik, ez du ezer gauzatzen.
es
No acarrea consecuencias, no lleva a efecto nada.
fr
Il n'implique aucune cons?quence ni aucune r?alisation effective.
en
It carries no consequences, it does no execution.
eu
Zein plan eta zein plangile?:
es
?qu? clase de plan?, ?y qu? tipo de dise?ador?
fr
Quelle sorte de dessein ?
en
What sort of design?
eu
horiexek dira galdera serio bakarrak;
es
?stas son las ?nicas preguntas serias;
fr
Quelle sorte de cr?ateur ?
en
and what sort of a designer?
eu
eta gertakarien ikerketa da erantzunak, hurbilduak bederen, jasotzeko bide bakarra.
es
y el estudio de los hechos es el ?nico medio de obtener respuestas, siquiera aproximadas.
fr
Voil? les seules questions qui nous importent, et seule l'?tude des faits peut nous donner ne serait-ce que des r?ponses approximatives.
en
are the only serious questions, and the study of facts is the only way of getting even approximate answers.
eu
Bitartean, gertakariak astiro emandako erantzunaren mende daudenez, plangile bat dagoela eta plangile hori Jainkoa dela ziur dagoenak onura pragmatiko bat aterako du termino horretatik, hain zuzen ere Jainkoa, Espiritua eta Absolutua hitzek, arestian ikusi dugun modura, ematen diguten bera. "Plana", nahiz eta baliorik ez izan gure mirespenerako gauzen gainetik edo atzetik jarritako printzipio razionalista gisa, baldin gure fedeak teistikoa den zerbaitetan zehazten badu, agintzarizko termino bihurtzen da. Esperientziara berarekin itzultzean, etorkizunera begiratzeko konfiantza handiagoko ikuspegia lortzen dugu.
es
Entretanto, como los hechos dependen de una lenta respuesta, quienquiera que insista en que hay un dise?ador y que est? seguro de que tiene una naturaleza divina, obtendr? cierto beneficio pragm?tico del uso de ese t?rmino; el mismo, en efecto, que vemos que nos rinden los t?rminos "Dios", "Esp?ritu", o "Absoluto". El "plan", a pesar de no tener valor como mero principio racionalista colocado por encima o por detr?s de las cosas para nuestra admiraci?n, se convierte en un t?rmino de promesa si nuestra fe lo concreta en algo te?stico. Al reincorporarnos con ?l a la experiencia, ganamos una perspectiva de futuro m?s alentadora.
fr
En attendant la r?ponse donn?e par les faits, qui se fera attendre, pour celui qui est convaincu de l'existence d'un cr?ateur, divin de surcro?t, le terme offre un certain avantage pragmatique-le m?me en fait que celui que nous procurent les termes Dieu, Esprit ou Absolu. M?me s'il n'a aucune valeur en tant que pur principe rationnel pos? au-dessus et derri?re les choses et offert ? notre admiration, le " dessein " devient, pourvu que notre foi en fasse quelque chose de th?iste, synonyme de promesse. Lorsque nous replongeons ensuite dans l'exp?rience, il nous dorme une confiance accrue en l'avenir.
en
Meanwhile, pending the slow answer from facts, anyone who insists that there is a designer and who is sure he is a divine one, gets a certain pragmatic benefit from the term-the same, in fact which we saw that the terms God, Spirit, or the Absolute, yield us 'Design,' worthless tho it be as a mere rationalistic principle set above or behind things for our admiration, becomes, if our faith concretes it into something theistic, a term of PROMISE. Returning with it into experience, we gain a more confiding outlook on the future.
eu
Baldin gauzak indar itsu batek barik ikusten duen indar batek badarabiltza, emaitza hobeak espero genitzake arrazoiz.
es
Si lo que anima a las cosas no es una fuerza ci?ga sino una fuerza visionaria y prometedora, entonces podremos razonablemente esperar mejores resultados.
fr
Si la force qui gouverne le monde est clairvoyante et non aveugle, on peut raisonnablement en attendre de meilleurs r?sultats.
en
If not a blind force but a seeing force runs things, we may reasonably expect better issues.
eu
Etorkizunari begirako konfiantza hauxe da plan eta plangile hitzetan atzeman daitekeen esangura pragmatiko bakarra.
es
Esta vaga confianza en el porvenir es el ?nico significado pragm?tico hasta ahora discernible en las palabras "plan" y "dise?ador".
fr
Cette vague confiance en l'avenir est la seule signification pragmatique que l'on puisse attribuer pour le moment aux termes dessein et cr?ateur.
en
This vague confidence in the future is the sole pragmatic meaning at present discernible in the terms design and designer.
eu
Baina konfiantza kosmikoa oker barik zuzen dagoen kontua bada, txarragoa barik hobea, horrek esangura garrantzitsua du.
es
Por supuesto, la cuesti?n de si la confianza c?smica es correcta y no equivocada, mejor y no peor, reviste un enorme significado.
fr
Mais son importance est immense si la confiance ? l'?gard de l'univers est fond?e plut?t qu'injustifi?e et bonne plut?t que mauvaise.
en
But if cosmic confidence is right not wrong, better not worse, that is a most important meaning.
eu
Termino horiek daitekeen "egiatik" horrexenbeste bederen izanen dute beren baitan.
es
Pero esos t?rminos contendr?n, por lo menos, ese tanto de posible "verdad".
fr
Cela conf?re ? ces termes au moins cette part de " v?rit? " possible.
en
That much at least of possible 'truth' the terms will then have in them.
eu
Utz iezadazue orain beste eztabaida mila bider erabili bati hel diezaiodan, nahimen librearen edo hautamenaren arazoari alegia. Hautamena deritzonean sinesten duten ia pertsona guztiek modu razionalistara sinesten dute.
es
Perm?tanme que me ocupe ahora de otra controversia muy manida: el problema del libre albedr?o. La mayor?a de las personas que creen en el llamado libre albedr?o lo hacen a la manera racionalista.
fr
Consid?rons maintenant un autre d?bat s?culaire : le probl?me du libre arbitre. La plupart des gens qui croient en ce que l'on appelle le libre arbitre y croient ? la mani?re des rationalistes.
en
Let me take up another well-worn controversy, THE FREE-WILL PROBLEM. Most persons who believe in what is called their free-will do so after the rationalistic fashion.
eu
Gizakiari eransten zaion printzipio bat, ahalmen edo bertute positibo bat da, misterioski duintasuna areagotzen diona.
es
Es un principio, una facultad o virtud positiva agregada al hombre, mediante la cual su dignidad se ve misteriosamente acrecentada.
fr
C'est un principe, une facult? ou une vertu r?elles que l'homme re?oit et par laquelle sa dignit? se trouve myst?rieusement accrue.
en
It is a principle, a positive faculty or virtue added to man, by which his dignity is enigmatically augmented.
eu
Arrazoi horrexegatik sinetsi behar du beronetan.
es
Quien cree en ?l lo debe hacer por esta raz?n.
fr
C'est d'ailleurs la raison pour laquelle il devrait y croire.
en
He ought to believe it for this reason.
eu
Deterministek, ahalmen hau ukatzen dutenek, gizabanakoek ezer ez dutela sortzen eta iragandako kosmosaren-zeinaren adierazpen txiki bat baino ez diren eurak-bultzada etorkizunari transmititu besterik ez dutela egiten diotenek, deterministek, diot, beheratu egiten dute gizakia.
es
Los deterministas, que lo niegan, y que afirman que los hombres individuales no originan nada, sino que meramente transmiten al futuro todo el impulso del cosmos pasado del que s?lo son una peque?a expresi?n, los deterministas-digo-rebajan as? al hombre.
fr
Les d?terministes, qui nient son existence et disent que les individus ne sont jamais au commencement, mais ne font que transmettre ? la post?rit? toute la pouss?e du cosmos qui les a pr?c?d?s et dont ils ne sont qu'une expression insignifiante, rabaissent l'homme.
en
Determinists, who deny it, who say that individual men originate nothing, but merely transmit to the future the whole push of the past cosmos of which they are so small an expression, diminish man.
eu
Gizakia ez da hain miresgarria, printzipio sortzaile hau kenduz gero.
es
El hombre resulta menos admirable cuando se le despoja de este principio creador.
fr
D?pouill? de ce principe cr?ateur, il perd de sa dignit?.
en
He is less admirable, stripped of this creative principle.
eu
Iruditzen zait zuetariko erdiek baino gehiagok hautamenean dugun instintuzko sineste hori duzuela, eta duintasun printzipio denez sortzen duen mirespenak zerikusi handia duela berari diozuen leialtasunarekin.
es
Imagino que m?s de la mitad de ustedes comparten esa creencia instintiva que tenemos en ellibre albedr?o, y que la admiraci?n que despierta como un principio de dignidad, tiene mucho que ver con la lealtad que ustedes le profesan.
fr
Je suppose que plus de la moiti? d'entre vous croient instinctivement au libre arbitre, et que votre attachement ? cette croyance est d? essentiellement au fait qu'on l'admire en vertu de la dignit? qu'elle conf?re ? l'homme.
en
I imagine that more than half of you share our instinctive belief in free-will, and that admiration of it as a principle of dignity has much to do with your fidelity.
eu
Baina hautamena pragmatikoki ere eztabaidatu izan da; eta harrigarria dirudien arren, interpretazio pragmatikoaz baliatu izan dira eztabaidako alde biak.
es
Pero el libre albedr?o tambi?n ha sido discutido pragm?ticamente y, por extra?o que parezca, la misma interpretaci?n pragm?tica ha sido explotada por ambos bandos de la disputa.
fr
On a ?galement d?battu la question du libre arbitre de mani?re pragmatique et, curieusement, ses partisans comme ses d?tracteurs lui ont donn? la m?me interpr?tation pragmatique.
en
But free-will has also been discussed pragmatically, and, strangely enough, the same pragmatic interpretation has been put upon it by both disputants.
eu
Badakizue nolako garrantzia izan duen erantzukizunaren auziak eztabaida etikoan.
es
Ya saben ustedes el peso que ha tenido en el debate de la ?tica el tema de la responsabilidad.
fr
Vous savez quelle importance ont eu les questions de responsabilit? dans les controverses ?thiques.
en
You know how large a part questions of ACCOUNTABILITY have played in ethical controversy.
eu
Norbaitzuei entzunez, batek atera lezake etikak merezimendu eta desmerezimenduen kode bat izatea beste helbururik ez duela.
es
Oyendo a algunas personas, uno podr?a suponer que la ?tica s?lo aspira a ser un c?digo de m?ritos y dem?ritos.
fr
A entendre certains, on pourrait penser que tout ce que vise la morale, c'est un code pour juger si les conduites m?ritent l'?loge ou le bl?me.
en
To hear some persons, one would suppose that all that ethics aims at is a code of merits and demerits.
eu
Horretara antzinako legamia legal eta teologikoak, krimenarekiko, bekatuarekiko eta zigorrarekiko interesak, bizirik dirau gure baitan.
es
As? vivir?a en nosotros el antiguo fermento legal y teol?gico, el inter?s en el crimen, en el pecado y en el castigo.
fr
C'est ainsi qu'agit l'antique levain l?gal et th?ologique, nous continuons ? montrer de l'int?r?t pour le crime, le p?ch? et le ch?timent.
en
Thus does the old legal and theological leaven, the interest in crime and sin and punishment abide with us.
eu
"Nori egotzi behar zaio errua? nor zigor dezakegu?
es
"?A qui?n hay que culpar?, ?a qui?n podemos castigar?, ?a qui?n castigar? Dios?..."
fr
" ? qui la faute ? Qui devons-nous ch?tier?
en
'Who's to blame? whom can we punish?
eu
nor zigortuko du Jainkoak?" Arrangura hauek amesgaizto bat bezala daude gizakiaren historia erlijiosotik zintzilik.
es
Estas preocupaciones penden como un mal sue?o sobre la historia religiosa del hombre.
fr
Qui recevra le ch?timent de Dieu ? " Ces pr?occupations hantent l'histoire religieuse des hommes comme un cauchemar.
en
whom will God punish?'-these preoccupations hang like a bad dream over man's religious history.
eu
Hartara, hautamena eta determinismoa biak izan dira laidoztatuak eta absurdutzat joak, batak zein besteak, beren etsaien begietarako, ukatzen dietelako, itxura denez, egintza onen edo txarren "egozgarritasuna" euron egileei.
es
As? que, tanto el libre albedr?o como el determinismo se han impugnado y calificado de absurdos, porque cada uno, a los ojos de sus enemigos, parec?a evitar la "imputabilidad" de las acciones buenas o malas a sus autores.
fr
C'est pourquoi on a attaqu? le libre arbitre tout comme le d?terminisme et on les a qualifi?s d'absurdes, car aux yeux de leurs adversaires, chacun semble exclure qu'on puisse " imputer " leurs bonnes comme leurs mauvaises actions aux individus.
en
So both free-will and determinism have been inveighed against and called absurd, because each, in the eyes of its enemies, has seemed to prevent the 'imputability' of good or bad deeds to their authors.
eu
Antinomia arraroagorik!
es
?Qu? extra?a antinomia!
fr
?trange paradoxe !
en
Queer antinomy this!
eu
Hautamenak gauza berria esan nahi du, iraganean lehen bertan ez zegoen zerbait txertatzea.
es
El libre albedr?o implica novedad, el injerto en el pasado de algo que no estaba contenido en ?l.
fr
Le libre arbitre implique de la nouveaut?, une chose qu'on greffe sur le pass? et qu'il ne portait pas en lui.
en
Free-will means novelty, the grafting on to the past of something not involved therein.
eu
Gure egintzak predeterminatuak balira, iragan guztiaren bultzada transmititu besterik eginen ez bagenu, hautamenaren aldekoek diote, nola izan gaitezke zerbaitengatik goraipatuak edo gaitzetsiak?
es
Si nuestros actos estuvieran predeterminados, si meramente transmiti?ramos el impulso de todo el pasado-dicen los defensores del libre albedr?o-?de qu? podr?amos alabarnos o culparnos?
fr
Si nos actions ?taient pr?d?termin?es, si nous ne faisions que transmettre la pouss?e de tout le pass?, comment pourrait-on nous louer ou nous bl?mer pour quoi que ce soit ?
en
If our acts were predetermined, if we merely transmitted the push of the whole past, the free-willists say, how could we be praised or blamed for anything?
eu
"Agente delegatuak" besterik ez ginateke, eta ez "zuzendariak", eta non leudeke orduan gure egozgarritasun eta erantzukizun preziatuak?
es
Solo ser?amos "agentes delegados" y no "directores". ?D?nde estar?a, en tal caso, nuestra preciosa imputabilidad y responsabilidad?
fr
Nous ne serions alors que les " agents " et non les " auteurs responsables " de nos actes. Qu'adviendrait-il alors de la pr?cieuse imputabilit?, de la responsabilit? ?
en
We should be 'agents' only, not 'principals,' and where then would be our precious imputability and responsibility?
eu
Baina non leudeke, hautamena bageneuka?, ihardesten dute deterministek.
es
?Pero d?nde estar?a si tuvi?semos libre albedr?o?-replican los deterministas-.
fr
Mais o? serait-elle donc si nous poss?dions r?ellement le libre arbitre ?
en
But where would it be if we HAD free-will? rejoin the determinists.
eu
Egintza "askea" niregandik, aldez aurretiko niregandik barik, ex nihilo datorren egiazko gauza berria bada, niri erantsi baino egiten ez zaidana, nola demontre izan naiteke ni, aldez aurretiko ni, egintza horren erantzulea?
es
Si un acto "libre" fuera una pura novedad, que no procede de m?, de mi yo previo, sino ex nihilo, y que simplemente se a?ade a m? ?c?mo podr?a ser responsable yo, el yo previo?
fr
r?pliquent les d?terministes. Si un acte " libre " est une pure nouveaut?, qui ne vient pas de moi, de mon moi ant?rieur, mais surgit ex nihilo et vient s'arrimer ? moi, comment moi, mon moi ant?rieur, pourrait-il ?tre tenu pour responsable ?
en
If a 'free' act be a sheer novelty, that comes not FROM me, the previous me, but ex nihilo, and simply tacks itself on to me, how can I, the previous I, be responsible?
eu
Nola eduki dezaket nik goraipamena edo gaitzespena jasotzeko behar bezain luzaro irauteko gauza den izaera iraunkorrik?
es
?C?mo puedo poseer un car?cter permanente que persista lo suficiente como para poder ser recompensado con la alabanza o la culpa?
fr
Comment pourrais-je avoir une identit? stable qui dure assez longtemps pour ?tre objet de louange ou de bl?me ?
en
How can I have any permanent CHARACTER that will stand still long enough for praise or blame to be awarded?
eu
Doktrina indeterminista zentzugabeak barne beharrezkotasunaren haria kendu bezain laster, nire egunen idunekoa garau solteen andana barreiatuan deseginen litzateke.
es
Tan pronto como el hilo de la necesidad interna fuera suprimido polla absurda doctrina indeterminista, el abalorio de mis d?as se deshar?a en una serie desperdigada de cuentas sueltas.
fr
Le chapelet de mes jours se brise et les graines s'?parpillent d?s que cette grotesque doctrine ind?terministe lui ?te le fil de la n?cessit? int?rieure.
en
The chaplet of my days tumbles into a cast of disconnected beads as soon as the thread of inner necessity is drawn out by the preposterous indeterminist doctrine.
eu
Fullerton eta McTaggart jaunek liskarrean jardun dute jo eta su gai honen inguruan oraintsu.
es
Recientemente, los se?ores Fullerton y McTaggart se han enzarzado valientemente, a diestro y siniestro, con este argumento s.
fr
R?cemment, Fullerton et McTaggart ont employ? cet argument pour l'attaquer avec vigueur.
en
Messrs. Fullerton and McTaggart have recently laid about them doughtily with this argument.
eu
Argudio hau ad hominem ona izan liteke, baina, beste alde batetik, penagarria da.
es
Quiz? podr?a ser un buen argumento ad hominen, pero que, de otro modo, resulta penoso.
fr
Cet argument peut valoir ad hominem ; en dehors de cela, il est pitoyable.
en
It may be good ad hominem, but otherwise it is pitiful.
eu
Zeren, beste arrazoi batzuk alde batera utzita, galdetzen dut ea edozein gizon, emakume edo haurrek ez lukeen lotsatu behar duintasunaren edo egozgarritasunaren printzipioetara jotzeaz.
es
Porque, dejando aparte otras razones, me pregunto yo si cualquier hombre, mujer o ni?o, con alg?n sentido de la realidad, no deber?a avergonzarse de alegar principios como el de la dignidad o el de la imputabilidad.
fr
Car je vous demande si, en dehors de toute autre raison, un homme, une femme ou un enfant, ayant le sens des r?alit?s, ne devrait pas avoir honte d'invoquer des principes comme la dignit? ou l'imputabilit?.
en
For I ask you, quite apart from other reasons, whether any man, woman or child, with a sense for realities, ought not to be ashamed to plead such principles as either dignity or imputability.
eu
Instintuari eta baliagarritasunari, besteak beste, eman dakieke segurtasunez zigorra eta goraipamena bideratzeko eginkizun soziala.
es
Entre ellos, cabe confiar con toda seguridad al instinto y la utilidad la misi?n social del castigo y del premio.
fr
On peut compter sur l'instinct et le souci de ce qui est utile pour r?pondre ? cette n?cessit? de la vie en soci?t? : punir et r?compenser.
en
Instinct and utility between them can safely be trusted to carry on the social business of punishment and praise.
eu
Norbaitek egintza onak egiten baditu goraipatu eginen dugu, egintza gaiztoak burutzen baditu zigortu eginen dugu, edozein kasutan ere, teoriak teoria, egintzak norbait horrengan aldez aurretik zegoenetik sortuak edo gauza berriak diren zeharo aparte utzita.
es
Si una persona comete actos buenos, le elogiaremos; y si comete malos, le castigaremos; s?, de la forma que sea, e independientemente de las teor?as que se plantean si los actos resultan de lo que hay previamente en ella, o si son algo nuevo en sentido estricto.
fr
Si un homme fait le bien, on fait son ?loge, s'il fait le mal, il est ch?ti?, ind?pendamment de la question de savoir si ses actes r?sultent de ce qui ?tait d?j? en lui ou s'ils sont absolument nouveaux.
en
If a man does good acts we shall praise him, if he does bad acts we shall punish him-anyhow, and quite apart from theories as to whether the acts result from what was previous in him or are novelties in a strict sense.
eu
Gure giza etika "merezimenduaren" jira-biran jartzea irrealitate deitoragarria da: Jainkoak bakarrik jakin dezake zer merezimendu daukagun, baldin badaukagu.
es
Hacer que nuestra ?tica humana gire alrededor de la cuesti?n del "m?rito" es una lamentable irrealidad: solamente Dios puede conocer nuestros m?ritos, si es que tenemos alguno.
fr
En faisant tourner notre morale humaine autour de la question du " m?rite ", on tombe dans l'illusion la plus path?tique-seul Dieu sait quels sont nos m?rites, si toutefois nous en poss?dons.
en
To make our human ethics revolve about the question of 'merit' is a piteous unreality-God alone can know our merits, if we have any.
eu
Hautamena onartzeko oinarri erreala pragmatikoa da, izan; baina ez du inolako zerikusirik gai honi buruzko eztabaidetan iraganean hainbeste zalaparta atera duen zigortzeko eskubide mespretxagarriarekin.
es
El fundamento real para admitir el libre albedr?o es pragm?tico, pero no tiene nada que ver con ese despreciable derecho a castigar que tanto ruido ha armado en pasadas discusiones sobre el tema.
fr
S'il est une raison de supposer l'existence du libre arbitre, elle est bien pragmatique, et n'a rien ? voir avec ce pitoyable droit de punir qui a fait tant de bruit dans les d?bats sur la question.
en
The real ground for supposing free-will is indeed pragmatic, but it has nothing to do with this contemptible right to punish which had made such a noise in past discussions of the subject.
eu
Hautamenak, pragmatikoki, munduan gauza berriak sortzen direla suposatzen du, hau da, hala bere elementu sakonenetan nola azaleko fenomenoetan etorkizunak ezinen duela iragana berdin-berdin errepikatu eta imitatu espero izateko eskubidea daukagula suposatzen du.
es
Pragm?ticamente, el libre albedr?o significa novedades en el mundo; el derecho a esperar que en sus m?s profundos elementos, as? como en sus fen?menos m?s superficiales, el futuro no tiene por qu? imitar y repetir de forma id?ntica al pasado.
fr
Pragmatiquement, le libre arbitre signifie de la nouveaut? dans le monde, le droit d'attendre que, dans ses ?l?ments les plus profonds ainsi que dans les ph?nom?nes de surface, l'avenir ne r?p?te pas ? l'identique, ne reproduise pas le pass?.
en
Free-will pragmatically means NOVELTIES IN THE WORLD, the right to expect that in its deepest elements as well as in its surface phenomena, the future may not identically repeat and imitate the past.
eu
Naturan imitazioa en masse baldin bada, nork uka dezake?
es
La imitaci?n en masse existe, ?qui?n puede negarlo?
fr
Que les choses globalement se r?p?tent, personne ne peut le nier.
en
That imitation en masse is there, who can deny?
eu
"Naturaren uniformetasun" orokorra legerik txikienean ere aurresuposaturik dago.
es
La "uniformidad de la naturaleza" se da por presupuesta hasta en la menor ley.
fr
"L'uniformit? de la nature " est inscrite dans ses moindres lois.
en
The general 'uniformity of nature' is presupposed by every lesser law.
eu
Baina natura hurbilpenez soilik izan daiteke uniformea, eta munduaren iraganaren ezagutzak ezkortasuna eragin dien pertsonek (edo zalantzak munduaren izaera onaz, ziurtasun bihurtzen diren zalantzak, baldin izaera hori aldaezin eta betiko finkotzat jotzen bada) ongi etorria emanen diote hautamenari "doktrina meliorista" gisa. Doktrina honek aurreramendua posible behintzat badela onartzen du;
es
Pero la naturaleza s?lo puede ser aproximadamente uniforme; y las personas en quienes el conocimiento del pasado del mundo ha engendrado pesimismo (o dudas acerca del car?cter bueno del mundo, dudas que se convierten en certezas si ese car?cter se da por inamovible para siempre), naturalmente que pueden dar la bienvenida al libre albedr?o como una doctrina meliorista.
fr
Mais il se peut que l'uniformit? de la nature ne soit qu'approximative. Et les personnes chez qui la connaissance du pass? a suscit? du pessimisme (ou des doutes quant ? la bont? de l'univers, qui deviennent certitudes d?s lors qu'on suppose qu'il est immuable) appr?cieront le caract?re m?lioriste de la doctrine du libre arbitre.
en
But nature may be only approximately uniform; and persons in whom knowledge of the world's past has bred pessimism (or doubts as to the world's good character, which become certainties if that character be supposed eternally fixed) may naturally welcome free-will as a MELIORISTIC doctrine.
eu
determinismoak, ostera, gure posibilitate nozio guztia giza ezjakintasunetik datorkigula baieztatzen du, eta beharrezkotasunak eta ezintasunak gobernatzen dituztela bien artean munduaren nondik norakoak.
es
Esta doctrina admite, al menos, que el progreso es posible, mientras que el determinismo nos asegura que toda nuestra noci?n de posibilidad procede de la ignorancia humana, y que los destinos del mundo est?n gobernados por la necesidad y la imposibilidad.
fr
Pour elle, la perfectibilit? est au moins possible, tandis que le d?terminisme voudrait nous faire croire que la notion m?me de possibilit? nous vient tout bonnement de notre ignorance, et que seules la n?cessit? et l'impossibilit? pr?sident aux destin?es du monde.
en
It holds up improvement as at least possible; whereas determinism assures us that our whole notion of possibility is born of human ignorance, and that necessity and impossibility between them rule the destinies of the world.
eu
Hautamena, hartara, agintzariaren teoria kosmologiko orokor bat da, Absolutua, Jainkoa, Espiritua edo Plana bezalaxe.
es
El libre albedr?o, pues, es una teor?a cosmol?gica general de la promesa, igual que la de lo Absoluto, la de Dios, la del Esp?ritu o la del Plan.
fr
Le libre arbitre est donc une th?orie cosmologique g?n?rale de la promesse, au m?me titre que l'Absolu, Dieu, l'Esprit ou le Dessein.
en
Free-will is thus a general cosmological theory of PROMISE, just like the Absolute, God, Spirit or Design.
