Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Zalditeria Gorria, Isaac Babel / Olga Mtz. de Marigorta, Roberto Serrano (Elkar/Alberdania, 2006
)
eu
Herrixkatik irten eta segituan desagertzen ziren, txotxongiloak bezala.
es
Surg?an en un punto y desaparec?an inmediatamente, como tenteborrachos.
fr
Ils sortaient, galopant, du bourg et disparaissaient comme des tom-pouce.
en
They came galloping from the shtetl and disappeared again like jack-in-the-boxes.
eu
Maslakek eskuadroia lerrokarazi eta errepidearen bi ertzetan sakabanatu zuen.
es
Maslak apost? su escuadr?n, distribuy?ndolo a ambos lados del camino.
fr
Maslak d?ploya son escadron en bataille, des deux c?t?s de la chauss?e.
en
Maslak gathered together a squadron and divided it on either side of the high road.
eu
Leshniuven gainean zeru distiratsua altxatu zen, garbi-garbia ezin deskribatzeraino, arrisku-orduetan beti gertatu ohi den bezala.
es
El cielo se desplegaba sobre Leschniuf, f?lgido, indeciblemente vac?o, como siempre en las horas de peligro.
fr
Au-dessus de Lechniouv, un ciel ?clatant s'ouvrit, indiciblement vide, comme toujours aux heures de danger.
en
A sparkling sky hung above Leshniov, indescribably void as always in hours of danger.
eu
Judua, burua atzeratuta, metalezko txilibitu bat ari zen jotzen samin eta indar handiz.
es
El jud?o, con la cabeza echada hacia atr?s, silb? recia y estridentemente en un silbato de metal.
fr
Le Juif, levant la t?te, lan?a un appel fort et d?sol? de son sifflet.
en
The Jew threw his head back and blew mournfully and loud on his metallic pipe.
eu
Eta oinezkoak, baserritar jipoitu haiek, beren posizioetara ari ziren itzultzen.
es
Y la infanter?a, aquella rara y vapuleada infanter?a, volvi? a sus posiciones.
fr
Et nos troufions-inimitable infanterie, tout ? l'heure flagell?e,-reprirent position.
en
And the foot soldiers, the battered foot soldiers, returned to their positions.
eu
Balak barra-barra hegaldatzen ziren gure aldera.
es
Las balas nos pasaban rozando.
fr
Les balles tombaient dru dans nos parages.
en
Bullets flew thickly in our direction.
eu
Brigadako estatu nagusia etsaien metrailadoreen tiroketapeko eremuan suertatu zen.
es
El estado mayor de la brigada cay? en la zona de fuego de una pieza de artiller?a.
fr
L'?tat-major de la brigade se trouva dans la zone vis?e par les mitrailleuses.
en
Our brigade staff came under machine gun fire.
eu
Guk basora jo genuen lasterka eta nekez egin genuen aurrera errepidearen eskuinaldeko zuhaixken artean.
es
Nos precipitamos en el bosque e intentamos abrirnos paso a la derecha de la carretera.
fr
Nous nous jet?mes dans un bois, cherchant ? nous frayer passage parmi les ?paisses broussailles qui sont ? droite de la route.
en
We rushed into the forest and fought our way through the bushes on the right side of the high road.
eu
Fusilatutako adarrek intziri egiten zuten gure gainean.
es
Incesantemente chascaban sobre nosotros las ramas atravesadas por las balas.
fr
Les branches fusill?es craquetaient soucieusement sur nos t?tes.
en
Branches, hit, cracked heavily above us.
eu
Zuhaixken artetik irten ginenerako, kosakoak ez zeuden lehengo tokian.
es
Cuando volvimos a salir del bosque, ya no estaban los cosacos en su puesto.
fr
Quand nous sort?mes des fourr?s, les Cosaques avaient quitt? la place.
en
By the time we had managed to cut our way through the bushes, the Cossacks were no longer positioned where they had been.
eu
Dibisio-buruaren aginduari jarraiki, Brodi aldera zihoazen erretiran.
es
Por orden del comandante de la divisi?n hab?an retrocedido hacia Brody.
fr
Par ordre du chefdiv, ils battaient en retraite sur Brody.
en
The division commander had ordered them to retreat toward Brody.
eu
Nekazariek baino ez zituzten hortzak erakusten, lubakietatik noizbehinka fusilez tiro egiten zutelarik; eta Afonka, atzean geratua baitzen, bere sailekoengana iristen ari zen.
es
?nicamente los campesinos disparaban algunos tiros desde sus trincheras, y Afonka, que se hab?a quedado rezagado, cabalgaba detr?s de su escuadr?n.
fr
Il ne restait que les moujiks ? montrer les dents, tiraillant un peu de leurs tranch?es, et Afonka, distanc?, qui cherchait ? rattraper son peloton.
en
Only the muzhiks sent a few snarling shots out of their trenches, and Afonka, trailing behind, went chasing after his platoon.
eu
Bide-bazterretik bertatik zihoan, ezker-eskuin begira eta airea usainka.
es
Iba al borde del camino, mirando alrededor y venteando en el aire.
fr
Il suivait le bord de la route, regardant prudemment autour de lui et flairant le vent.
en
He was riding on the outermost edge of the road, looking around him and sniffing at the air.
eu
Tiroketa baretu zen lipar batez.
es
El fuego cedi? un momento.
fr
La fusillade faiblit un moment.
en
The shooting died down for a few moments.
eu
Orduan kosakoari su-eten hartaz baliatzea bururatu zitzaion, eta tximista bezala irten zen.
es
El cosaco pens? aprovechar aquel descanso y avanz? al galope.
fr
Il crut profiter de l'accalmie et prit le galop.
en
Afonka decided to take advantage of the lapse and began gaUoping at full speed.
eu
Une hartan bala batek haren zaldiaren lepoa zulatu zuen.
es
En esto, una bala atraviesa el cuello del caballo.
fr
Sur l'instant, une balle traversa le cou de son cheval.
en
At that moment a bullet plunged into his horse's neck.
eu
Afonkak aurrera segitu zuen;
es
 
fr
 
en
 
eu
ehun pauso inguru egin eta bertan, gure lerroen artean, zaldiak supituki aurreko hankak okertu eta lurrera erori zen.
es
Avanza todav?a cien pasos, y all?, delante de nosotros, se doblan sus patas delanteras y se desploma silenciosamente.
fr
La b?te courut encore une centaine de pas, et l?, parmi nous, s'agenouilla humblement et roula ? terre.
en
Monka galloped on another hundred paces or so, and then, right in front of our line, his horse abruptly bent its forelegs and sank to the ground.
eu
Afonkak presarik gabe atera zuen zango zanpatua estribotik. Pikotxean jarri eta zaldiaren zauria hasi zen zirikatzen bere brontzezko hatzarekin. Gero Bida tentetu eta hodeiertz leinurutsua inguratu zuen begirakune atsekabetuaz.
es
Afonka sac? lentamente el pie oprimido en el estribo. Se inclin? y meti? en la herida su dedo cobrizo. Levant?se despu?s Bida y escudri?? el horizonte con una mirada anhelante y rara.
fr
Afonka, sans h?te, d?gagea de l'?trier sa jambe froiss?e, Il se mit ? croupetons et, d'un doigt de cuivre, explora la blessure de l'animal, Alors, il se releva et parcourut l'horizon ?tincelant d'un regard lourd d'angoisse.
en
Monka casually pulled his wedged foot out of the stirrup. He sat on his haunches and poked about in the wound with his copper-brown finger. Then he stood up again and ran his agonized eyes over the glittering horizon.
eu
-Agur, Stepan-esan zuen zurezko ahotsez;
es
-Adi?s, Stefan-dijo con voz balbuceante, separ?ndose del animal moribundo e inclin?ndose profundamente ante ?l-.
fr
-Adieu, St?pane-dit-il, et sa voix ?tait comme de bois, et s'?cartant de la b?te qui crevait, il la saluait bien bas.
en
"Farewell, Stepan" he said in a wooden voice, and, taking a step away from the dying horse, bowed deeply to it.
eu
hilzorian zegoen animaliarengandik aldendu eta gur egin zion, gerria makurtuz-.
es
?C?mo voy a volver sin ti a mi tranquila aldea cosaca?
fr
Comment revenir sans toi dans notre tranquille stanitsa??
en
"How will I return to my quiet village without you?
eu
Nola itzuliko naiz hi gabe ene herrixka isilera?...
es
?Qu? voy a hacer con tu silla bordada?...
fr
Que faire maintenant de ta chabraque brod?e??
en
Who am I to throw your embroidered saddle on?
eu
Non sartuko diat hiretzat propio brodaturiko zelatxo hau?
es
?Adi?s, Stefan!
fr
 
en
 
eu
Agur, Stepan-errepikatu zuen indartsuago; arnasestuka egin zuen txilio, harrapatutako sagu baten gisa, eta uluka hasi zen.
es
-repet?a m?s alto. Le faltaba el aliento, chillaba como un rat?n preso y lloraba a gritos.
fr
Adieu, St?pane?!... -redit-il, plus fort?;
en
Farewell, Stepan!' he repeated more loudly, then choked, squeaked like a mouse in a trap, and began wailing.
eu
Uluen borborra gure belarrietara heldu zen, eta Afonka ikusi genuen zaldi tirokatuari gur egiten, erostari histeriko batek elizan bezala-.
es
Sus sollozos llegaban hasta nosotros, y vimos a Afonka, como a una mujer posesa en el templo, haciendo profundas reverencias al caballo-.
fr
il s'?trangla, glapit comme une souris prise, puis beugla.
en
His gurgling howls reached our ears, and we saw Monka frantically bowing like a possessed woman in a church. "But you'll see!
eu
Ez, ez horixe!
es
 
fr
 
en
 
eu
Ez diat etsiko nire patu malapartatuaren aurrean! -egin zuen oihu, eskuak aurpegi izututik aldentzen zituela-.
es
Pero no me rindo a mi destino-exclam?, y apart? las manos de su rostro, p?lido como la muerte-.
fr
Son hurlement, ses sanglots arriv?rent ? nos oreilles?;
en
I won't give in to goddamn fate!' he yelled, lifting his hands from his ashen face. "You'll see!
eu
Gupidarik gabe sastakatuko ditiat poloniar zabor-zorro horiek!
es
Ahora ser? cruel con los nobles.
fr
nous le v?mes battre de front la terre comme une poss?d?e ? l'?glise.
en
From now on I'm going to hack those cursed Poles to pieces with no mercy at all!
eu
Haien arimaren azken hatseraino iritsiko nauk, haien eta Ama Birjinaren odolaren azken hatseraino...
es
Hasta en los m?s ?ntimos suspiros de su coraz?n les herir?, hasta en sus suspiros y hasta en la sangre de sus v?rgenes.
fr
-Mais je ne c?derai pas ? cette saloperie de sort-criait-il, ?tant ses mains de son visage livide.
en
Right down to their gasping hearts, right down to their very last gasp, and the Mother of God's blood!
eu
Ene herrikideen aurrean, ene haurride maiteen aurrean, zin egiten diat, Stepan...
es
Esto te prometo, Stefan, aqu? delante de estos queridos hermanos de mi aldea cosaca...
fr
-Pas de piti? maintenant, quand on sabrera ces innommables Polonais?!...
en
I swear this to you, Stepan, before my dear brothers back home!'
eu
Aurpegia zaldiaren zauriari begira etzan zen Afonka, eta isilik geratu.
es
Afonka arrim? la cara a la herida y se call?.
fr
Je les ferai crever, les seigneurs, crever du c?ur, et j'aurai le sang de la m?re de Dieu?!...
en
Monka lay down with his face on the horse's wound and fell silent.
eu
Begi dirdiratsu sakon morea nagusiarengan finko, zaldiak Afonkaren negar-zotin erdiragarria aditzen zuen.
es
El caballo alz? los ojos brillantes, profundos, color lila;
fr
 
en
 
eu
Animaliak, zorabiatu samartuxe, mutur eroriari eragiten zion lurrean eta odol hariak-bi buztanpeko uhal errubidunak iduri-zerizkion bere bular gihar zuriz apainduari.
es
mir? a su amo y oy? el sollozar convulsivo de Afonka. La vida se le apagaba suavemente;
fr
Devant ceux de la stanitsa, nos fr?res, je te promets, St?pane... Il appliqua son visage sur la plaie du cheval et se tut.
en
The horse turned its deep, sparkling, violet eye to its master, and listened to his convulsive wheezing.
eu
Afonka etzanik zegoen, zirkinik egin gabe.
es
restreg? en la tierra su belfo abatido y la sangre corr?a como dos cintas de rub? por el pecho, que parec?a relleno de m?sculos blancos.
fr
Fixant sur son ma?tre un ?il violet, profond, brillant, l'animal ?coutait le r?le bris? d'Afonka, frottait contre terre son museau, dans une douce torpeur, et deux filets de sang, comme un collier de rubis, coulaient sur son poitrail, marqu? de blancs muscles.
en
In tender oblivion it dragged its fallen muzzle over the ground, and streams of blood, like two ruby-red harness straps, trickled over its chest covered in white muscles.
eu
Zango lodiekin urrats txikiak eginez, Maslak zaldiarengana hurreratu, errebolberra belarrian jarri eta tiro egin zion.
es
All? permanec?a, inm?vil, Afonka.
fr
Afonka gisait sans bouger.
en
Monka lay there without moving.
eu
Afonka salto batez zutitu eta Maslakengana jiratu zuen aurpegi nafarreriak joa. -Jaso ezak uhaleria, Afanasi!
es
Maslak se acerc? al caballo con el menudo paso de sus piernas gordas; le puso el rev?lver a la oreja.
fr
Poussant ? petits pas ses grosses jambes, Maslak s'approcha du cheval, lui mit le canon de son revolver dans l'oreille et tira.
en
Maslak walked over to the horse, treading daintily on his fat legs, slid his revolver into its ear, and fired.
eu
-esan zion Maslakek amultsuki-.
es
Y apret?. Afonka se estremeci? y volvi? a Maslak su rostro varioloso y horrendo.
fr
Afonka bondit et tourna vers Maslak une face gr?l?e, ?pouvantable...
en
Monka jumped up and swung his pockmarked face to Maslak.
eu
Hoa hire sailekoekin...
es
-Quitale la brida,, Afonka-dijo Maslak con ternura, y vete con tu tropa.
fr
-Enl?ve le harnais-dit Maslak, d'une voix caressante,-et rejoins les n?tres.
en
"Take the harness off, Afanasi, and go back to your unit" Maslak said to him gently.
eu
Eta guk muinotik ikusi genuen Afonka, zelaren pisupean konkorturik, aurpegia heze eta gorri-haragi puska bat iduri-, bere eskuadroia zegoen tokira astiro-astiro joaten, bakar-bakarrik, suzko zelai mortu hautseztatuetan aurrera.
es
Desde el altozano vimos a Afonka, agobiado bajo el peso de la silla, con la cara mojada y roja como un pedazo de carne cortada, dirigi?ndose con lentitud hacia su escuadr?n, infinitamente solo, por el yermo polvoriento y abrasador de los campos.
fr
D'une hauteur, nous v?mes Afonka, courb? sous le poids de la selle, le visage moite et rouge, comme une tranche de chair, grimpant vers son escadron, infiniment perdu dans le d?sert poudreux et ardent des champs.
en
And from our slope we saw Monka, bent under the weight of the saddle, his face raw and red like sliced meat, tottering toward his squadron, boundlessly alone in the dusty, blazing desert of the fields.
eu
Arrats beranduan topatu nuen Afonka konboian.
es
 
fr
 
en
 
eu
Lotan zegoen bere orgatxoan, non bere ondasun guztiak biltzen baitzituen:
es
Le encontr? luego, ya anochecido, durmiendo en el carro donde iba toda su hacienda:
fr
Tard dans la soir?e, je le retrouvai au milieu du convoi.
en
Late that evening I saw him at the cavalry transport.
eu
sableak, jakak eta urrezko txanpon zulatuak.
es
sable, ropa y monedas taladradas.
fr
Il dormait sur une charrette, gardant son bien-des sabres, des vestes militaires et des monnaies d'or perc?es.
en
He was sleeping on a cart which held all his "possessions"-sabers, uniform jackets, and pierced gold coins.
eu
Saileko nagusiaren buru odol gatzatuz estalia, hildako batena bezalako aho oker eta guzti, balantzaka ari zen, gurutziltzaturik balego bezala, zelaren pleguen gainean.
es
La cabeza del comandante del escuadr?n, cubierta de cuajarones de sangre, descansaba en la silla de montar, con la boca torcida, muerta, como clavado en la cruz.
fr
La t?te de sang fig? du chef cosaque, avec sa bouche tordue, ?tait celle d'un crucifi?, inerte sur le pontet de la selle.
en
His blood-caked head with its wrenched, dead mouth, lay as if crucified on the saddle's bow.
eu
Zaldi hilaren uhaleria zeukan ondoan, zaldi kosakoen jantzi korapilatsu apainduegia:
es
A su lado estaban los arreos del caballo muerto, el pertrecho fant?stico y emperifollado del corcel de un cosaco:
fr
? c?t? se trouvait tout le harnachement, le v?tement recherch? et compliqu? d'un coursier des steppes, poitrini?re ? glands noirs, souple croupi?re, incrust?e de pierres de couleur, bridon rehauss? d'argent.
en
Next to him lay the harness of the dead horse, the inventive and whimsical raiment of a Cossack racer:
eu
zaldi-babes borla belzdunak, buztanpekoaren hede zaluak-kolore askotako harriz apainduak-eta aho-uhal zilarreztatua. Iluntasun gero eta ilunagoak bildu gintuen.
es
correas finas trenzadas en la cola con piedras de colores y riendas con incrustaciones de plata.
fr
Les t?n?bres, en venant ? nous, s'?paississaient.
en
breastplates with black tassels, pliant tail cruppers studded with colored stones, and the bridle embossed with silver.
eu
Konboia bueltaka zihoan, erritmo beti berdinean, Brodirako errepidean zehar.
es
 
fr
 
en
 
eu
Izar xaloak biraka zebiltzan zeruko esne-bideetan, eta urruneko herriak sutan zeuden gauaren sakontasun hotzean.
es
A lo largo del lechoso camino del cielo corren las estrellas claras y en la fresca profundidad de la noche arden pueblos lejanos.
fr
Le convoi serpentait interminablement sur le pav? de Brody. Des ?toiles ing?nues glissaient par les voies lact?es du firmament.
en
Darkness thickened around us. The cavalry transport crawled heavily along the Brody high road.
eu
Orlov-eskuadroi-buruaren laguntzailea-eta Bitsenko bibote-luzea ere bertan zeuden, Afonkaren orgatxoan eserita, haren atsekabea hizpide.
es
Orlof, el suplente del comandante del escuadr?n, y Bisenko, el de los bigotes largos, iban tambi?n sentados en el carro de Afonka y comentaban su desgracia.
fr
De lointains villages br?laient dans la fra?che profondeur de la nuit. Le sous-chef d'escadron Orlov et un gars ? longue moustache, Bitsenko, ?taient assis sur la charrette d'Afonka et parlaient de son chagrin.
en
Simple stars rolled through Milky Ways in the sky, and distant villages burned in the cool depths of the night. Orlov, the squadron subcommander, and big-mustached Bitsenko were sitting right there on Afonka's cart discussing his grief.
eu
-Etxetik ekarri dik zaldia-esan zuen Bitsenko bibote-luzeak-.
es
-Hab?a tra?do el caballo de casa-dec?a Bisenko, el de los bigotes largos-.
fr
-Un cheval qu'il avait amen? du pays-disait Bitsenko.
en
"He brought the horse all the way from home" long-mustached Bitsenko said.
eu
Non aurkituko du orain halako zaldi bat?
es
?D?nde se vuelve a encontrar un caballo as??
fr
-O? trouver le pareil??
en
"Where's one to find another horse like that?'
