Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Ulenspiegelen elezaharra, Charles de Coster / Koldo Izagirre (Elkar/Alberdania, 2007
)
eu
Ulenspiegel itzarri egin zen eta begia kliskatzen zuen kandelaren argitan.
es
Entre tanto, Ulenspiegel se despertaba y hac?a gui?os a la luz de la vela.
fr
Cependant, Ulenspiegel s'?veillait et clignait de l'oeil ? la clart? de la chandelle.
en
In the meantime, Ulenspiegel awaked and was blinking in the candlelight.
eu
Soetkinek Neleri:
es
Soetkin pregunt?:
fr
Soetkin disait :
en
Soetkin said:
eu
-Nor da behe horretan?
es
-?Qui?n est? abajo?
fr
-Qui est en bas ?
en
"Who is below there?"
eu
Nelek:
es
Nele respondi?:
fr
Nele r?pondait :
en
Nele replied:
eu
-Isil zaitez, eman gura didan senarra da.
es
-C?llate; es el marido que me quiere dar.
fr
-Tais-toi, c'est le mari qu'elle me veut donner.
en
"Hold thy peace, it is the husband she wants to give me."
eu
Soetkinek eta Nelek entzun zuten orduan Katheline garrasika, eta belaunak ahuldu zitzaizkien biei ala biei.
es
Soetkin y Nele oyeron de pronto gritar a Catalina, y las piernas les flaquearon a las dos.
fr
Soetkin et Nele entendirent tout ? coup crier Katheline, et les jambes leur faillirent ? toutes deux.
en
Soetkin and Nele all at once heard Katheline cry out, and their limbs gave way under both of them.
eu
"Joka ari zaio, joka ari zaio niregatik!" esan zuen Nelek.
es
"?El la golpea, ?l la golpea por mi causa!", dec?a Nele.
fr
" Il la bat, il la bat ? cause de moi ! " disait Nele.
en
"He is beating her, he is beating her on my account," said Nele.
eu
-Nor dabil etxean? -egin zuen oihu Ulenspiegelek ohetik jaikita.
es
-?Qui?n est? en la casa? -grit? Ulenspiegel saltando del lecho.
fr
-Qui est dans la maison ? cria Ulenspiegel sautant du lit.
en
"Who is in the house?" cried Ulenspiegel, leaping out of his bed.
eu
Gero, begiak igurtziz, zer-sumaka ibili zen gelan harik eta zurkulu batean zegoen burduntzi astunari atzaparra erantsi zion arte.
es
Despu?s, restreg?ndose los ojos, dio vueltas por el cuarto hasta que cogi? un pesado atizafuegos que estaba en un rinc?n.
fr
Puis, s'essuyant les yeux, il vagua par la chambre jusqu'? ce qu'il e?t mis la main sur un lourd tisonnier gisant dans un coin.
en
Then rubbing his eyes, he went searching about the chamber until he had got his hands on a weighty poker lying in a corner.
eu
-Inor ez-zioen Nelek-, inor ez;
es
-Nadie-dec?a Nele-, nadie;
fr
-Personne, disait Nele, personne ;
en
"No one," said Nele, "nobody at all;
eu
ez zaitez jaitsi, Ulenspiegel!
es
no vayas Ulenspiegel.
fr
n'y va pas, Ulenspiegel !
en
do not go down, Ulenspiegel!"
eu
Baina bera, entzungor eginik, atera hurreratu zen, aulki, mahai, labeak albora jaurtiz.
es
Pero ?l, sin o?r nada, corri? hacia la puerta y separ? sillas, mesas y hornillo.
fr
Mais lui, n'?coutant rien, courut ? la porte, jetant de c?t? chaises, tables et r?chaud.
en
But he, paying no heed to anything, ran to the door, flinging aside chairs, tables, and stove.
eu
Kathelinek garrasika jarraitzen zuen behean, Nelek eta Soetkinek heldua zeukaten Ulenspiegel tran-palean, batak besoetatik, besteak hanketatik, esanez:
es
Catalina no cesaba de gritar abajo; Nele y Soetkin sujetaban a Ulenspiegel en el descansillo de la escalera, la una a brazo partido, la otra por las piernas, diciendo:
fr
Katheline ne cessait de crier en bas ; Nele et Soetkin tenaient Ulenspiegel sur le palier, l'une ? bras-le-corps, l'autre aux jambes, disant :
en
Katheline ceased not to cry out below; Nele and Soetkin clung to Ulenspiegel on the landing, one with her arms about his body, the other holding by his legs, saying:
eu
-Ez jaitsi, Ulenspiegel, deabruak dira.
es
-No vayas, Ulenspiegel;
fr
-N'y va pas, Ulenspiegel, ce sont des diables.
en
"Do not go down, Ulenspiegel, they are devils."
eu
-Bai-erantzun zuen mutilak-, Neleren senar deabrua, burduntziarekin senartu behar dudana.
es
son diablos.-S?-respond?a ?l-; el diablo marido de Nele;
fr
-Oui, r?pondait-il, diable mari de Nele, je vais maritalement l'accoupler ? mon tisonnier.
en
"Aye," he replied, "devil-husband of Nele, I will join him in wedlock with my poker.
eu
Haragiaren eta burdinaren ezkontza!
es
Desposorios de hierro y de carne.
fr
Fian?ailles de fer et de viande !
en
Betrothal of iron and flesh!
eu
Laga nazazue jaisten.
es
Dejadme bajar.
fr
Laissez-moi descendre.
en
Let me go down."
eu
Ez zuten askatzen horraitino, indar egiten zuten eskudelari oratuta.
es
Ellas no le soltaban, sin embargo, porque se manten?an fuertes agarradas al pasamanos.
fr
Elles ne le l?chaient point toutefois, car elles ?taient fortes de ce qu'elles se tenaient ? la rampe.
en
But still they would not let go, for they were strong by reason of their holding on the balusters.
eu
Mutilak tarraz zeroatzan mailetan behera, eta andrazkoak beldur ziren deabruetara hurreratuko ote ziren.
es
Como ?l las arrastraba por los escalones, acabaron ellas por sentir miedo al verse pr?ximas a los diablos.
fr
Lui les entra?nait sur les marches de l'escalier, et elles avaient peur se rapprochant ainsi des diables.
en
He dragged them down the steps of the staircase, and they were afraid at thus drawing nearer to the devils.
eu
Baina ezin izan zuten garaitu.
es
Y no pudieron hacer m?s.
fr
Mais elles ne purent rien contre lui.
en
But they could do nothing against him.
eu
Elur bola mendi gailurretik legez ikotika eta punpaka jaitsiz, sukaldean sartu zen Ulenspiegel, Katheline meko eta kolorge ikusi zuen egunsentiaren argitan, eta honelakoa entzun zion:
es
Descendiendo a saltos, como bola de nieve que cae de lo alto de la monta?a, entr? en la cocina Ulenspiegel, vio a Catalina extenuada y l?vida a la luz de la aurora, y la oy? decir:
fr
Descendant par sauts et par bonds comme un boulet de neige du haut d'une montagne, il entra dans la cuisine, vit Katheline d?faite et bl?me ? la lueur de l'aube, et l'ou?t disant :
en
Descending by leaps and bounds like a great snowball from the top of a mountain, he went into the kitchen, saw Katheline worn out and wan in the light of the dawn, and heard her saying:
eu
"Hanske, zergatik uzten nauzu bakarrik?
es
"Hanske, ?por qu? me dejas sola?
fr
" Hanske, pourquoi me laisses-tu seule ?
en
"Hanske, why dost thou leave me alone?
eu
Ez da nire errua Nele gaiztoa baldin bada".
es
No tengo yo la culpa si Nele es mala."
fr
Ce n'est point de ma faute si Nele est m?chante.
en
It is not my fault if Nele is bad."
eu
Ulenspiegelek, jaramonik egin barik, ukuiluko atea zabaldu zuen.
es
Sin escucharla, Ulenspiegel abri? la puerta del establo.
fr
" Ulenspiegel, sans l'?couter, ouvrit la porte de l'?table.
en
Ulenspiegel, without staying to listen to her, opened the stable door.
eu
Inor idoro ez zuenez, ortura egin zuen jauzi, eta handik kalera;
es
No encontrando all? a nadie, se lanz? al huerto, y de all? a la calle;
fr
N'y trouvant personne, il s'?lan?a dans le clos et de l? sur la chauss?e ;
en
Finding no one within, he dashed out into the garden and from thence into the highway;
eu
behor bi ikusi zituen urrun galapan eta lanbroan ezkutatzen.
es
vio a lo lejos dos caballos que corr?an perdi?ndose en la niebla.
fr
il vit de loin deux chevaux courant et se perdant en la brume.
en
far off he saw two horses galloping and losing themselves in the mist.
eu
Karradan joan zitzaien atzetik, baina ezin izan zituen harrapatu, hegoak daroatzan orbelak legez baitzihoazen.
es
Corri? para alcanzarlos, pero no pudo porque iban como el viento que barre las hojas secas.
fr
Il courut pour les atteindre, mais ne le put, car ils allaient comme l'autan balayant les feuilles s?ches.
en
He ran to catch them up, but could not, for they went like the storm winds sweeping up the withered leaves.
eu
Amorruz eta etsipenez nahigabetua, etxeratu egin zen, hagin artean zioela:
es
Rabioso, desesperado, volvi? a entrar en la casa, murmurando entre dientes:
fr
Marri de col?re et de d?sesp?rance, il rentra disant entre ses dents :
en
Vexed and wild with anger and despair, he came back again, saying between his teeth:
eu
"Bortxatu egin dute, bortxatu egin dute!".
es
"?Han abusado de ella!
fr
" Ils ont abus? d'elle ;
en
"They have violated her!
eu
Eta gar gaizto batek begiak erretzen zizkiola begiratzen zion alargunaren eta Kathelinerekin artean laztua zen Neleri:
es
?Han abusado de ella!", y miraba , con los ojos encendidos por una mala llama, a Nele, que permanec?a temblorosa entre Catalina y Soetkin, y exclamaba:
fr
ils ont abus? d'elle ! " Et il regardait, les yeux br?lant d'une m?chante flamme, Nele qui, toute fr?missante, se tenant devant la veuve et Katheline, disait :
en
they have violated her!" And with an ill flame burning in his eyes he looked on Nele, who, all shuddering, standing before the widow and Katheline, said:
eu
-Ez, Thyl, ene maitea, ez.
es
-No, Thyl, amado m?o, no.
fr
-Non, Thyl, mon aim?, non.
en
"No Thyl, no, my beloved, no!"
eu
Hau esatean begietara begiratzen zion, hain penaz eta hain benaz, eze Ulenspiegel ohartu zen egia esaten zuela.
es
Al decir esto, resplandec?a en sus tristes ojos una sinceridad tan absoluta, que Ulenspiegel se convenci? de que dec?a verdad.
fr
Ce disant, elle le regardait dans les yeux, si tristement et franchement, qu'Ulenspiegel vit bien qu'elle disait vrai.
en
Saying so, she looked into his eyes so seriously and so candidly that Ulenspiegel well perceived that she spoke the truth.
eu
Itaundu egin zion:
es
Despu?s la pregunt?:
fr
-D'o? venaient ces cris ?
en
Then questioning her:
eu
-Nondik zetozen horiek garrasioriek, nora zihoazen horiek gizonoriek?
es
-?Cu?l fue la causa de esos gritos? ?Adonde iban esos Hombres?
fr
dit-il, o? allaient ces hommes ?
en
"Whence came these cries?" said he; "where were those men going?
eu
Zergatik daukazu atorra tarratatua bizkarrean?
es
?Por qu? est? rasgada tu camisa por la espalda y por los hombros?
fr
Pourquoi ta chemise est-elle d?chir?e ? l'?paule et au dos ?
en
Why is thy chemise torn at the shoulder and the back?
eu
Zergatik dauzkazu masailean eta bekokian horiek azazkal lorratzoriek?
es
?Por qu? tienes ara?azos en las mejillas y en la frente?
fr
Pourquoi portes-tu au front et ? la joue des traces d'ongles ?
en
Why hast thou on thy cheek and forehead the marks of fingernails?"
eu
-Entzun-erantzun zion Nelek-, baina ez gaitzazu erre eragin, Ulenspiegel.
es
-Escucha-dijo ella-; pero no nos hagas quemar, Ulenspiegel.
fr
-Ecoute, dit-elle, mais ne nous fais point br?ler, Ulenspiegel.
en
"Listen," said she, "but do not have us burned, Ulenspiegel.
eu
Badira hogeita hiru egun Kathelinek, Jainkoak begira dezala infernutik!, beltzez jantziriko deabru botaduna eta ezproinduna duela lagun.
es
Catalina, a quien Dios salve del infierno, tiene desde hace veintitr?s d?as por amigo a un diablo vestido de negro, con botas y espuelas.
fr
Katheline, que Dieu sauve de l'enfer ! a, depuis vingt-trois jours, pour ami un diable v?tu de noir, bott? et ?peronn?.
en
Katheline, may God preserve her from hell! has now for three and twenty days a devil for lover, clad in black, booted and spurred.
eu
Aurpegia distiran dauka, bero egiten duenean itsasoko uhinen gainean ikusten den suaz.
es
Su faz es brillante como el fuego que se ve en verano sobre las olas del mar cuando hace calor.
fr
Il a la face brillante du feu que l'on voit en ?t? sur les vagues de la mer quand il fait chaud.
en
His face shines with the fire seen in summertime upon the waves of the sea when it is hot."
eu
-Zergatik alde egin duzu, Hanske, ene laztana? -zioen Kathelinek-.
es
-?Por qu? te has marchado, querido Hanske? -dec?a Catalina-.
fr
-Pourquoi es-tu parti, Hanske, mon mignon ? disait Katheline.
en
"Why art thou gone, Hanske, my darling?" said Katheline.
eu
Nele gaiztoa da.
es
Nele es mala.
fr
Nele est m?chante.
en
"Nele is bad."
eu
Baina Nelek honela zioen, bere berbaldia jarraituz:
es
Pero Nele, prosiguiendo su relaci?n, a?ad?a:
fr
Mais Nele poursuivant son propos, disait :
en
But Nele, going on with her tale, said:
eu
-Arranoak legez egiten du intziri, bertan dela jakin dezagun.
es
-Grita como un quebrantahuesos, para anunciar su presencia.
fr
-Il crie comme une orfraie pour annoncer sa pr?sence.
en
"He cries like a sea eagle to announce his presence.
eu
Nire amak zapatu guztietan ikusten du sukaldean.
es
Mi madre le ve en la cocina todos los s?bados.
fr
Ma m?re le voit dans la cuisine tous les samedis.
en
My mother sees him in the kitchen every Saturday.
eu
Haren moduak hotzak ei direla eta gorputza elurra lakoa ei duela.
es
Ella dice que sus besos son fr?os y que su cuerpo es como nieve.
fr
Elle dit que ses baisers sont froids et que son corps est comme neige.
en
She says that his kisses are cold and his body like snow.
eu
Jipoitu egiten du gura duena egiten ez badu.
es
El la pega si no hace todo lo que ?l quiere.
fr
Il la bat quand elle ne fait point tout ce qu'il veut.
en
He beats her when she does not do all that he would have her do.
eu
Behin florin batzuk ekarri zizkion, baina gero zeuzkan guztiak kendu zizkion.
es
Le trajo una vez unos florines; pero despu?s le ha quitado todos los que ten?a.
fr
Il lui apporta une fois quelques florins, mais il lui en prit toutes les autres.
en
He once brought her some florins, but he took all the others from her."
eu
Nelek berbetan ziharduen bitartean, Soetkinek, eskuak baturik, otoitz egiten zuen Kathelineren alde.
es
Durante esta confesi?n, Soetkin, juntando las manos, rezaba por Catalina.
fr
Durant ce r?cit, Soetkin, joignant les mains, priait pour Katheline.
en
During this tale, Soetkin, clasping her hands, prayed for Katheline.
eu
Kathelinek pozarren:
es
Esta, muy alegre, dec?a:
fr
Katheline joyeuse disait :
en
Katheline said, rejoicing:
