Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Clevesko Printzesa, Madame de La Fayette / Mikel Hoyos Sein (Ibaizabal, 1998 )
aurrekoa | 51 / 14 orrialdea | hurrengoa
eu
Zin egin nion berehala itzuliko nintzela.
es
"Me vi sin embargo obligado a dejarlo para ir a ver al rey, prometi?ndole que volver?a en seguida.
fr
"Je fus n?anmoins contraint de le quitter pour aller chez le roi ; je lui promis que je reviendrais bient?t.
en
"Nevertheless I was obliged to leave him to go to the King, but promised to return immediately;
eu
Itzuli ere itzuli nintzen, eta sekula ez naiz hain harritua geratu, utzi nuenaz hain bestelako egoera hartan aurkitu nuenean bezala.
es
Volv?, en efecto, y jam?s he tenido mayor sorpresa que al verle completamente cambiado de como lo dej?.
fr
Je revins en effet, et je ne fus jamais si surpris, que de le trouver tout diff?rent de ce que je l'avais quitt?.
en
accordingly I did, and I was never so surprised as I was to find him entirely changed from what I had left him;
eu
Zutik zegoen bere gelan, aurpegiera haserrekor batez, noiz batetik bestera ibiliz, noiz geldituz, bere senetik aterea balego bezala.
es
Estaba de pie en su cuarto, con expresi?n furiosa, yendo, viniendo y deteni?ndose como si estuviese fuera de s?.
fr
Il ?tait debout dans sa chambre, avec un visage furieux, marchant et s'arr?tant comme s'il e?t ?t? hors de lui-m?me.
en
he was standing in his chamber, his face full of fury, sometimes walking, sometimes stopping short, as if he had been distracted;
eu
"Zatoz, zatoz-esan zidan-zatoz munduko gizonik etsituena ikustera.
es
-Entrad, entrad, me dijo, venid a ver al hombre m?s desesperado de todos;
fr
-Venez, venez, me dit-il, venez voir l'homme du monde le plus d?sesp?r? ;
en
'Come,' says he, 'and see the most forlorn wretch in the world;
eu
Arestian nintzena baino mila aldiz atsekabeagoa bainaiz, eta Tournongo andereaz jakin berri dudana, haren heriotza bera baino okerragoa baita".
es
me siento mil veces m?s desgraciado de lo que era hace un rato, y lo que acabo de saber de la se?ora de Tourn?n es peor que su muerte.
fr
je suis plus malheureux mille fois que je n'?tais tant?t, et ce que je viens d'apprendre de madame de Tournon est pire que sa mort.
en
I am a thousand times more unhappy than I was a while ago, and what I have just heard of Madam de Tournon is worse than her death.'
eu
"Uste nuen oinazeak osoki aztoraturik zuela, eta ez nuen imajinatzen ahal zer gauza okerragorik izan zitekeen maite dugun eta maite gaituen emakume baten heriotza baino.
es
"Cre? que el dolor le perturbaba por completo, y no pod?a imaginar que pudiera haber algo peor que la muerte de una mujer a quien se ama y de quien se es amado.
fr
"Je crus que la douleur le troublait enti?rement, et je ne pouvais m'imaginer qu'il y e?t quelque chose de pire que la mort d'une ma?tresse que l'on aime, et dont on est aim?.
en
"I took what he said to be wholly the effect of grief, and could not imagine that there could be anything worse than the death of a mistress one loves and is beloved by;
eu
Esan nion, haren samindurak muga bat izan zuen bitartean onetsi niola halakorik, eta neronek ere bat egin nuela horretan berarekin, baina ez niola errukirik izango baldin etsipenean erortzen eta zentzua galtzen bazuen.
es
Le dije que mientras que su aflicci?n hab?a tenido l?mites la hab?a aprobado y la hab?a compartido; pero que dejar?a de compadecerle si se abandonaba a la desesperaci?n y si perd?a el juicio.
fr
Je lui dis que tant que son affliction avait eu des bornes, je l'avais approuv?e, et que j'y ?tais entr? ; mais que je ne le plaindrais plus s'il s'abandonnait au d?sespoir, et s'il perdait la raison.
en
I told him, that so far as he kept his grief within bounds, I approved of it, and bore a part in it; but that I should no longer pity him, if he abandoned himself to despair and flew from reason.
eu
"Zoriontsua izango nintzateke oso, baldin zentzua eta bizia bera ere galdu izan banitu-egin zuen oihu-.
es
-Me sentir?a muy feliz de haberlo perdido y la vida tambi?n, exclam?:
fr
-- Je serais trop heureux de l'avoir perdue, et la vie aussi, s'?cria-t-il :
en
'I should be too happy if I had lost both my reason and my life,' cried he;
eu
Tournongo anderea desleiala zitzaidan, eta haren heriotzaren berri izan dudan biharamunean ezagutu ditut haren desleialtasuna eta traizioa, sekula inork sentitu duen oinazerik bizienek eta maitasunik samurrenek nire gogoa menderatua eta erdiratua duten une batean, hain justu.
es
la se?ora de Tourn?n me era infiel, y he conocido su infidelidad y su traici?n al d?a siguiente de saber su muerte, en el momento en que mi alma estaba penetrada del m?s vivo dolor y del m?s tierno amor que jam?s hubiera existido, en el momento en que su recuerdo estaba en mi coraz?n como la cosa m?s perfecta y la m?s admirable para conmigo.
fr
madame de Tournon m'?tait infid?le, et j'apprends son infid?lit? et sa trahison le lendemain que j'ai appris sa mort, dans un temps o? mon ?me est remplie et p?n?tr?e de la plus vive douleur et de la plus tendre amour que l'on ait jamais senties ; dans un temps o? son id?e est dans mon coeur comme la plus parfaite chose qui ait jamais ?t?, et la plus parfaite ? mon ?gard ;
en
'Madam de Tournon was false to me, and I am informed of her unfaithfulness and treachery the very day after I was informed of her death; I am informed of it at a time when my soul is filled with the most tender love, and pierced with the sharpest grief that ever was; at a time when the idea of her in my heart, is that of the most perfect woman who ever lived, and the most perfect with respect to me;
eu
Inoiz izan den gauzarik beteginena eta niretzat akasgabeena balitz bezala haren oroitzapena bihotzean txertaturik daukadan une batean ohartu naiz tronpatua izan naizela eta hark ez duela merezi deitore egin diezaiodan.
es
Y descubro que me he equivocado, y que no merece que la llore;
fr
je trouve que je suis tromp?, et qu'elle ne m?rite pas que je la pleure ;
en
I find I am mistaken, and that she does not deserve to be lamented by me;
eu
Dena dela, leiala izan balitzait bezala nau haren heriotzak samintzen, eta hil ez balitz bezala dut haren desleialtasuna sentitzen.
es
sin embargo, estoy tan afligido por su muerte como si me fuera fiel, y su infidelidad me ofende como si no hubiera muerto.
fr
cependant j'ai la m?me affection de sa mort que si elle m'?tait fid?le, et je sens son infid?lit? comme si elle n'?tait point morte.
en
nevertheless I have the same concern for her death, as if she had been true to me, and I have the same sensibility of her falsehood, as if she were yet living;
eu
Aldaketa hori haren heriotza baino lehen ezagutu izan banu bederen, jeloskortasunak, suminak eta amorruak guztiz hartuko ninduketen, eta nolabait ere sorgortu, haren galerak sortu didan oinazearen aurka, baina ezin kontsola naitekeen eta ezin gorrota dezakedan egoera batean nago".
es
Si hubiera sabido su cambio antes que su muerte, los celos, la c?lera, la rabia, me hubieran dominado, y me hubieran templado en cierto modo, contra el dolor de su p?rdida;
fr
Si j'avais appris son changement avant sa mort, la jalousie, la col?re, la rage m'auraient rempli, et m'auraient endurci en quelque sorte contre la douleur de sa perte ;
en
had I heard of her falsehood before her death, jealousy, anger, and rage would have possessed me, and in some measure hardened me against the grief for her loss;
eu
"Igar dezakezu zenbateraino harritu ninduen Sancerre esaten ari zitzaidanak.
es
pero estoy en un estado en que no puedo ni consolarme ni odiarla...
fr
mais je suis dans un ?tat o? je ne puis ni m'en consoler, ni la ha?r.
en
but now my condition is such, that I am incapable of receiving comfort, and yet know not how to hate her.'
eu
Galdetu nion ea nola jakin zuen esan berria zidana.
es
le pregunt? c?mo hab?a sabido lo que me acababa de decir.
fr
"Vous pouvez juger si je fus surpris de ce que me disait Sancerre ;
en
"You may judge of the surprise I was in at what Sancerre told me;
eu
Azaldu zidan nola, ni haren gelatik irten eta berehala, Estouteville etorri zitzaion ikustera, zeinak ez baitzekien deus Tournongo andereari zion maitasunaz, beraren lagun mina izan arren.
es
Me cont? que un instante despu?s que yo saliera de su cuarto, Estouville, que es su amigo ?ntimo, pero que sin embargo ignoraba su amor por la se?ora de Tourn?n, hab?a estado a verle;
fr
je lui demandai comment il avait su ce qu'il venait de me dire. Il me conta qu'un moment apr?s que j'?tais sorti de sa chambre, Estouteville, qui est son ami intime, mais qui ne savait pourtant rien de son amour pour madame de Tournon, l'?tait venu voir ;
en
I asked him how he came by the knowledge of it, and he told me that the minute I went away from him, Etouteville, who is his intimate friend, but who nevertheless knew nothing of his love for Madam de Tournon, came to see him;
eu
Esan zidan eseri aurretik ere aieneka hasi zitzaiola, eta barkamena eskatzen ziola jakitera emango zion hura ezkutatu izanagatik. Erruki zedila eskatzen zion, bere bihotza irekitzera zetorkiolako, eta Tournongo anderearen heriotzagatik munduko gizonik nahigabetuena zekusalako bere aurrean.
es
que antes de tomar asiento se hab?a puesto a llorar, y que le hab?a dicho que le ped?a perd?n por haberle ocultado lo que le iba a decir; que le rogaba le tuviese l?stima, y que viera en ?l al hombre m?s afligido del mundo a causa de la muerte de la se?ora de Tourn?n.
fr
qu'il le priait d'avoir piti? de lui ; qu'il venait lui ouvrir son coeur, et qu'il voyait l'homme du monde le plus afflig? de la mort de madame de Tournon.
en
that as soon as he was sat down, he fell a-weeping, and asked his pardon for having concealed from him what he was going to tell him, that he begged him to have compassion of him, that he was come to open his heart to him, and that he was the person in the world the most afflicted for the death of Madam de Tournon.
eu
"Izen horrek-esan zidan Sancerrek-hain ustekabean harrapatu ninduen, nire lehen bultzada hura baino nahigabetuagoa nintzela esatea izan baitzen, baina ez nuen indarrik izan, ordea, hartaz mintzatzeko.
es
"A1 o?r este nombre-me dijo Sancerre,-me sorprendi? de tal modo que, aunque mi primer impulso fue decirle que m?s afligido estaba yo que ?l, no tuve, sin embargo, el valor necesario para hablar.
fr
"Ce nom, me dit Sancerre, m'a tellement surpris, que, quoique mon premier mouvement ait ?t? de lui dire que j'en ?tais plus afflig? que lui, je n'ai pas eu n?anmoins la force de parler.
en
"'That name,' said Sancerre, 'so astonished me, that though my first intention was to tell him I was more afflicted than he, I had not the power to speak:
eu
Hizketan segitu zuen, eta esan zidan bazirela sei hilabete hartaz maitemindurik zegoela;
es
El prosigui? y me dijo que estaba enamorado de ella desde hac?a seis meses;
fr
qu'il avait toujours voulu me le dire, mais qu'elle le lui avait d?fendu express?ment, et avec tant d'autorit?, qu'il n'avait os? lui d?sob?ir ;
en
he continued to inform me, that he had been in love with her six months, that he was always desirous to let me know it, but she had expressly forbid him;
eu
beti nahi izan zidala esan, baina hark berariaz eta halako aginpideaz debekatu ziola, ez baitzen ausartu desobeditzera;
es
que siempre hab?a querido dec?rmelo, pero que ella se lo hab?a prohibido expresamente y con tanta autoridad, que no se hab?a atrevido a desobedecerla;
fr
qu'il lui avait plu quasi dans le m?me temps qu'il l'avait aim?e ;
en
and in so authoritative a manner, that he durst not disobey her;
eu
laket izan zitzaion unetik bertatik maite izan zuela, mundu guztiari ezkutatu ziotela beren maitasuna, inoiz ez zela jendaurrean haren etxean izan, senarraren heriotzaz kontsolatzeko plazerra ukan zuela, eta azken batean, andere hura hil zen denbora hartan elkarrekin ezkontzekotan zirela, baina ezkontza hark, maitasunezko grinaren ondorio zena, obligazioaren eta menekotasunaren ondorio iduri zezakeela;
es
que hab?an ocultado su pasi?n a todo el mundo, que nunca hab?a ido a casa de ella p?blicamente: que hab?a tenido la suerte de consolarla de la muerte de su marido, en fin, que se iba a casar con ella en el momento en que hab?a muerto; pero que este casamiento, que era un resultado de la pasi?n, hubiera parecido un resultado del deber y la obediencia;
fr
qu'ils avaient cach? leur passion ? tout le monde ; qu'il n'avait jamais ?t? chez elle publiquement ; qu'il avait eu le plaisir de la consoler de la mort de son mari ;
en
that he gained her in a manner as soon as he courted her, that they concealed their mutual passion for each other from the whole world, that he never visited her publicly, that he had the pleasure to remove her sorrow for her husband's death, and that lastly he was to have married her at the very juncture in which she died;
eu
eta orobat, haren aitaren gogoa limurtua zuela, ezkontzeko agindua eman zezan, hartara ez baitzen haren jokaeran aldaketa nabarmenegia gertatuko, berriro ezkontzetik hain urrun egon ondoren".
es
que ella hab?a obtenido de su padre que le ordenara que se casara con ?l, a fin de que no pareciera demasiado grande su cambio de conducta, que hab?a sido tan contraria al matrimonio.
fr
et qu'enfin il l'allait ?pouser dans le temps qu'elle ?tait morte ; mais que ce mariage, qui ?tait un effet de passion, aurait paru un effet de devoir et d'ob?issance ; qu'elle avait gagn? son p?re pour se faire commander de l'?pouser, afin qu'il n'y e?t pas un trop grand changement dans sa conduite, qui avait ?t? si ?loign?e de se remarier.
en
but that this marriage, which was an effect of love, would have appeared in her an effect of duty and obedience, she having prevailed upon her father to lay his commands on her to marry him, in order to avoid the appearance of too great an alteration in her conduct, which had seemed so averse to a second marriage.'
eu
"Estouteville mintzatu zitzaidan bitartean-esan zidan Sancerrek-fede eman nien haren hitzei, egiantzekoak iruditu zitzaizkidalako, eta Tournongo anderea maitatzen hasi omen zen garai hura, hain justu, mudatua zela iruditu zitzaidan garaia zelako.
es
"Mientras que Estouville habl?-me dijo Sancerre,-prest? fe a sus palabras que juzgu? veros?miles, porque el tiempo en que me dijera que hab?a comenzado a amar a la se?ora de Tourn?n era preciso s?mente el que mediaba de cuando la not? cambiada;
fr
"Tant qu'Estouteville m'a parl?, me dit Sancerre, j'ai ajout? foi a ses paroles, parce que j'y ai trouv? de la vraisemblance, et que le temps o? il m'a dit qu'il avait commenc? ? aimer madame de Tournon est pr?cis?ment celui o? elle m'a paru chang?e ;
en
"'While Etouteville was speaking to me,' said Sancerre, 'I believed all he said, because I found so much probability in it, and because the time when he told me his passion for Madam de Tournon commenced, is precisely the same with that when she appeared changed towards me;
eu
Baina une bat geroago, gezurtitzat jo nuen, edo amesletzat bederen. Hari esateko puntuan egon nintzen, baina gero, gauzak argi ziezazkidala nahi izan nuen, eta galderak egin nizkion, nire zalantzak ikusarazi...
es
pero un momento despu?s lo cre? un mentiroso, o por lo menos un visionario; estaba dispuesto a dec?rselo; pens? luego en aclarar m?s aquello;
fr
mais un moment apr?s, je l'ai cru un menteur, ou du moins un visionnaire. J'ai ?t? pr?t ? le lui dire ;
en
but the next morning I thought him a liar, or at least an enthusiast, and was upon the point of telling him so.
eu
Azken batean, hainbeste ahalegindu nintzen nire zorigaitzaz ziur egoteko, galdetu ere egin baitzidan ea ezagutzen al nuen Tournongo anderearen idazkera. Ohe gainean jarri zizkidan haren lau gutun eta argazki bat.
es
lo interrogu?; le manifest? dudas; en fin, tanto hice para tener la seguridad de mi desdicha, que me pregunt? si yo conoc?a la letra de la se?ora de Tourn?n, y puso sobre mi cama cuatro cartas y su retrato.
fr
j'ai pass? ensuite ? vouloir m'?claircir, je l'ai questionn?, je lui ai fait para?tre des doutes ; enfin j'ai tant fait pour m'assurer de mon malheur, qu'il m'a demand? si je connaissais l'?criture de madame de Tournon. Il a mis sur mon lit quatre de ses lettres et son portrait ;
en
Afterwards I came into an inclination of clearing up the matter, and proposed several questions, and laid my doubts before him, in a word, I proceeded so far to convince myself of my misfortune, that he asked me if I knew Madam de Tournon's handwriting, and with that threw upon my bed four letters of hers and her picture;
eu
Une hartantxe, nire anaia sartu zen.
es
Mi hermano entr? en ese momento.
fr
mon fr?re est entr? dans ce moment.
en
my brother came in that minute;
eu
Estoutevillek hain zeukan malkoz betea bere begitartea, irten beharrean aurkitu baitzen halakorik ez ikustera emateko. Esan zidan gauean itzuliko zela utzitakoaren bila, eta nik, anaia irtenarazi nuen, gaizkiturik nengoelako aitzakiaz.
es
Estouville ten?a la cara tan llorosa, que se vio obligado a salir para no ser visto; me dijo que volver?a a la noche para recoger lo que me dejaba;
fr
Estouteville avait le visage si plein de larmes, qu'il a ?t? contraint de sortir pour ne se pas laisser voir ; il m'a dit qu'il reviendrait ce soir requ?rir ce qu'il me laissait ;
en
Etouteville's face was so full of tears, that he was forced to withdraw to avoid being observed, and said he would come again in the evening to fetch what he left with me;
eu
Izan ere, utzi zizkidaten gutun haiek ikusteko irrikaz nengoen, Estoutevillek arestian esandako guztia gezurtatuko zidan zerbait aurkituko nuelakoan.
es
y yo hice retirar a mi hermano so pretexto de que me sent?a mal, tal era la impaciencia que ten?a por ver las cartas, esperando encontrar en ellas algo que me persuadiera de que no era verdad todo lo que me hab?a dicho Estouville.
fr
et moi je chassai mon fr?re, sur le pr?texte de me trouver mal, par l'impatience de voir ces lettres que l'on m'avait laiss?es, et esp?rant d'y trouver quelque chose qui ne me persuaderait pas tout ce qu'Estouteville venait de me dire.
en
and as for me, I sent my brother away under pretence of being indisposed, so impatient was I to see the letters he had left, and so full of hopes to find something there that might make me disbelieve what Etouteville had been telling me;
eu
Baina, ondikotz!
es
Pero ?ay!
fr
Mais h?las !
en
but alas!
eu
Zer ez nuen han aurkitu!
es
?qu? fue lo que encontr??
fr
que n'y ai-je point trouv? ?
en
What did I not find there?
eu
Nolako samurtasuna!
es
?Qu? ternura!
fr
Quelle tendresse !
en
What tenderness!
eu
Nolako zinegiteak!
es
?qu? juramentos!
fr
quels serments !
en
 
eu
Nolako ezkon-agintzak!
es
?qu? seguridades de que se casar?a con ?l!
fr
quelles assurances de l'?pouser !
en
what assurances of marriage!
eu
Nolako gutunak!
es
?que cartas!
fr
quelles lettres !
en
what letters!
eu
Sekula ez dit niri halakorik idatzi.
es
Jam?s me escribi? nada parecido.
fr
Jamais elle ne m'en a ?crit de semblables.
en
She never wrote the like to me.
eu
Hortaz-gaineratu zuen-, aldi berean dastatu nituen heriotzaren oinazea eta desleialtasunarena. Sarritan parekatuak izan diren bi gaitz dituzu horiek, baina inoiz ez ditu pertsona berak aldi berean sentitu.
es
As? es, agreg?, que siento al mismo tiempo el dolor de la muerte y el de la infidelidad; son dos males que con frecuencia han sido comparados, pero que no han sido sentidos al mismo tiempo por nadie.
fr
Ainsi, ajouta-t-il, j'?prouve ? la fois la douleur de la mort et celle de l'infid?lit? ;
en
Thus,' continued he, 'am I at once pierced with anguish for her death and for her falsehood, two evils which have been often compared, but never felt before by the same person at the same time;
eu
Aitor dut, nire ahalkerako, gehiago sentitzen dudala haren galera ezen ez haren mudantza.
es
Confieso, para verg?enza m?a, que siento m?s su p?rdida que su perfidia;
fr
ce sont deux maux que l'on a souvent compar?s, mais qui n'ont jamais ?t? sentis en m?me temps par la m?me personne.
en
I confess, to my shame, that still I am more grieved for her loss than for her change;
eu
Ezin dezaket errudun gisa juzka, ez haren heriotza onartzeko heinean bederen.
es
no puedo encontrarla lo bastante culpable como para consentir su muerte.
fr
J'avoue, ? ma honte, que je sens encore plus sa perte que son changement, je ne puis la trouver assez coupable pour consentir ? sa mort.
en
I cannot think her guilty enough, to consent to her death:
eu
Bizirik balego, plazer nuke hari gaitzespenak egin eta mendeku hartzea, egin bidegabekeria ikusaraziz.
es
Si viviera tendr?a el placer de hacerle reproches, y de vengarme de ella haci?ndole conocer su injusticia;
fr
Si elle vivait, j'aurais le plaisir de lui faire des reproches, et de me venger d'elle en lui faisant conna?tre son injustice.
en
were she living, I should have the satisfaction to reproach her, and to revenge myself on her by making her sensible of her injustice;
eu
Baina ez dut gehiago ikusiko-berrekin zion-, ez dut berriro ikusiko.
es
pero no la ver? m?s-prosegu?a,-no la ver? m?s;
fr
Mais je ne la verrai plus, reprenait-il, je ne la verrai plus ;
en
but I shall see her no more, I shall see her no more;
eu
Zorigaitz hori, denik eta zorigaitzik handiena duzu.
es
este mal es el m?s grande de todos los males;
fr
ce mal est le plus grand de tous les maux.
en
this is the greatest misfortune of all others;
eu
Bizia itzuli nahiko nioke nirearen truke.
es
quisiera devolverle la vida a costa de la m?a.
fr
Je souhaiterais de lui rendre la vie aux d?pens de la mienne.
en
would I could restore her to life, though with the loss of my own!
eu
Nahi ezinezkoa, ordea!
es
?Qu? deseo!
fr
Quel souhait !
en
Yet what do I wish!
eu
Itzuliko balitz, Estoutevillerentzat biziko bailitzateke.
es
Si resucitara vivir?a para Estouville.
fr
si elle revenait elle vivrait pour Estouteville.
en
If she were restored to life, she would live for Etouteville:
eu
Zeinen zoriontsua nintzen atzo!
es
?Qu? feliz era, ayer-exclamaba,-qu? feliz!
fr
Que j'?tais heureux hier ! s'?criait-il, que j'?tais heureux !
en
how happy was I yesterday,' cried he, 'how happy!
eu
-egin zuen oihu-.
es
Era el hombre m?s afligido del mundo;
fr
j'?tais l'homme du monde le plus afflig? ;
en
I was the most afflicted man in the world;
eu
Munduko gizonik atsekabetuena nintzen, baina nire atsekabea arrazoizkoa zen, eta nolabaiteko eztitasuna aurkitzen nuen pentsatuz ez nuela sekula nire burua kontsolatu beharrik izango.
es
pero mi aflicci?n era razonable y encontraba alg?n alivio en pensar que nunca me consolar?a;
fr
mais mon affliction ?tait raisonnable, et je trouvais quelque douceur ? penser que je ne devais jamais me consoler.
en
but my affliction was reasonable, and there was something pleasing in the very thought that I was inconsolable;
aurrekoa | 51 / 14 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus