Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Gure garaiko heroia, Mikhail Lermontov / Jose Morales Belda (Ibaizabal, 1996
)
eu
-Isilik geratu zen, hitz egitea nekeza balitzaio bezala.
es
Ella no respondi?, como si le costara trabajo hablar.
fr
Elle se tut comme si elle souffrait de me le dire.
en
"'She was silent, as if she found a difficulty in answering.
eu
-Ez, atzo-esan zuen noizbait, hasperen sakona eginik.
es
-No; sali? ayer-dijo por fin, suspirando con pesadumbre.
fr
-Non, hier ! dit-elle enfin en soupirant p?niblement.
en
"'No, he has been gone since yesterday,' she said at length, with a heavy sigh.
eu
-Zerbait gertatu zaio?
es
-?No le habr? ocurrido algo?
fr
-Est-ce qu'il ne lui est rien arriv? ?
en
"'Surely nothing has happened to him!'
eu
-Atzo pentsa eta pentsa eman nuen egun osoa-erantzun zidan malko artean-, askotariko ezbeharrak bururatu zitzaizkidan:
es
-He pasado todo el d?a de ayer pensando, pensando-me respondi? llorosa-; me ven?an a la imaginaci?n toda suerte de desgracias:
fr
-Hier, dit-elle en fondant en larmes, j'ai pens? tout le jour qu'il avait pu lui arriver malheur.
en
"'Yesterday I thought and thought the whole day,' she answered through her tears; 'I imagined all sorts of misfortunes.
eu
aldizka pentsatu dut basurde erasokor batek zauritu duela, aldizka txetxeniarren batek mendira eraman duela... Eta orain iruditzen zait ez nauela maite.
es
que pudiera haberle herido un jabal? salvaje, o que un checheno se le hubiera llevado a las monta?as... Pero hoy me parece que ya no me ama.
fr
Il me semblait qu'un sanglier furieux l'avait bless?, ou que quelque Circassien l'avait entra?n? dans les montagnes, mais maintenant je crois qu'il ne m'aime plus ?
en
At one time I fancied that he had been wounded by a wild boar, at another time, that he had been carried off by a Chechene into the mountains... But, now, I have come to think that he no longer loves me.'
eu
-Egia esan, laztana, ezer okerragorik ezin zitzaizun bururatu!
es
-De veras, querida, que no se te ha podido ocurrir mayor disparate.
fr
-Vraiment, ma ch?re B?la, tu ne pouvais plus mal penser !
en
"'In truth, my dear girl, you could not have imagined anything worse!'
eu
-Negarrez hasi zen;
es
Fila se ech? a llorar;
fr
 
en
"She burst out crying;
eu
gero, harrotasunez jaso zuen burua, malkoak xukatu eta hizketan jarraitu zuen:
es
despu?s levant? con orgullo la cabeza, se sec? las l?grimas y continu?:
fr
Elle pleura, puis relevant la t?te avec fiert?, elle s?cha ses larmes et continua :
en
then, proudly raising her head, she wiped away the tears and continued:
eu
-Ez banau maite, nork galarazten dio etxera bidaltzea?
es
-Si no me quiere, ?qui?n le impide enviarme a mi casa?
fr
-S'il ne m'aime plus, qui l'emp?che de me renvoyer de la maison ?
en
"'If he does not love me, then who prevents him sending me home?
eu
Nik ez dut behartzen.
es
Yo no le obligo.
fr
je ne veux point le g?ner.
en
I am not putting any constraint on him.
eu
Baina gauzek horrela segituz gero, neure kabuz alde egingo dut: ez naiz haren esklaboa, printzearen alaba naiz!
es
Pero si esto sigue as?, yo misma me marchar?, no soy su esclava, ?soy la hija de un pr?ncipe!...
fr
Mais si cela doit continuer, je partirai moi-m?me, je ne suis point une esclave ;
en
But, if things go on like this, I will go away myself-I am not a slave, I am a prince's daughter!'...
eu
Lasaitu beharrez hasi nintzen.
es
Trat? de convencerla.
fr
je suis la fille d'un prince ?
en
"I tried to talk her over.
eu
-Entzun, Bela, harentzat ezinezkoa da ber] hemen izatea, mugitu gabe, zure gonari josita balego bezala:
es
-Esc?chame, Bela, ?no ves que no puede estar sentado aqu?, pegado a tus faldas?
fr
Je t?chai de la rassurer : -Ecoute B?la, sans doute il ne peut, comme aux premiers jours, rester ?ternellement assis devant toi, dans ton jupon ;
en
"'Listen, Bela. You see it is impossible for him to stop in here with you for ever, as if he was sewn on to your petticoat.
eu
gizon gaztea da, gogoko du ehizan ibiltzea, joan da baina itzuli egingo da;
es
Es un hombre joven, le gusta ir de caza, cuando se canse, volver?;
fr
enfin c'est un jeune homme et il aime ? courir apr?s le gibier :
en
He is a young man and fond of hunting.
eu
eta triste bazaude, arinago aspertuko da zutaz.
es
pero si te ve triste, se aburrir? antes de ti.
fr
Il va et vient, et si tu t'en affliges tu l'ennuieras bien plus encore.
en
Off he'll go, but you will find that he will come back;
eu
-Egia da, egia da!
es
-?Es verdad, es verdad!
fr
-C'est vrai ! c'est vrai !
en
and, if you are going to be unhappy, you will soon make him tired of you.'
eu
-erantzun zuen-.
es
-respondi? ella-.
fr
dit-elle, je serai gaie.
en
"'True, true!' she said.
eu
Alaia izango naiz-Eta, karkaraka, panderoari heldu eta kantatzen hasi zen, nire inguruan dantzan eta saltoka;
es
Ser? alegre-y, ech?ndose a re?r, agarr? su pandereta y se puso a cantar, a bailar y saltar a mi lado;
fr
Et riant aux ?clats, elle prit son bouben et se mit ? chanter, ? danser et ? courir autour de moi.
en
"And with a burst of laughter, she seized her tambourine, began to sing, dance, and gambol around me.
eu
baina horrek ez zuen luzaz iraun; berriro erori zen ohe gainera eta eskuen atzean gorde zuen aurpegia.
es
sin embargo, no le dur? mucho; de nuevo cay? sobre la cama y se cubri? el rostro con las manos.
fr
Mais cela ne dura pas, elle regagna son lit et cacha son visage dans ses mains.
en
But that did not last long either; she fell upon the bed again and buried her face in her hands.
eu
Zer egin nezakeen harekin?
es
-?Qu? hacer?
fr
Que faire ?
en
"What could I do with her?
eu
Nik, badakizu?, inoiz ez dut emakumezkoekin traturik izan;
es
Yo, ?sabe?, jam?s he tratado con mujeres;
fr
vous le savez, je n'ai jamais ?t? tr?s entendu aupr?s des femmes ;
en
You know I have never been accustomed to the society of women.
eu
pentsa eta pentsa aritu nintzen nola kontsola nezakeen, baina ez zitzaidan ezer bururatu;
es
estuve piensa que te piensa para ver c?mo consolarla, sin que se me ocurriese nada.
fr
je cherchai ? la consoler et je ne trouvai rien ? dire.
en
I thought and thought how to cheer her up, but couldn't hit on anything.
eu
puska batean isilik egon ginen biok...
es
Permanecimos callados alg?n tiempo...
fr
Nous nous t?mes quelques moments tous les deux :
en
For some time both of us remained silent...
eu
Egoera latza, benetan!
es
?Una situaci?n de lo m?s desagradable!
fr
situation bien d?sagr?able !
en
A most unpleasant situation, sir!
eu
Azkenean, esan nion:
es
Por fin le propuse:
fr
Enfin, je lui dis :
en
"At length I said to her:
eu
"Nahi baduzu, hesi-babesean paseatzera joango gara.
es
"?Quieres que vayamos a dar un paseo por las murallas?
fr
-Veux-tu que nous allions nous promener sur le rempart ?
en
"'Would you like us to go and take a walk on the rampart?
eu
Eguraldi ederra dago!" Irailean geunden;
es
?Hace buen tiempo!" Est?bamos en septiembre.
fr
le temps est si beau ! "
en
The weather is splendid.'
eu
eta, izan ere, eguna zoragarria zen, argitsua eta bero saparik gabea;
es
Y, efectivamente, el d?a era divino, luminoso y templado;
fr
Nous ?tions en septembre et r?ellement la journ?e ?tait admirable et pas trop chaude.
en
"This was in September, and indeed it was a wonderful day, bright and not too hot.
eu
mendiak argi eta garbi ikusten ziren, esku-ahurrean hartzeko moduan.
es
todas las monta?as se ve?an como en la palma de la mano.
fr
Toutes les montagnes se d?tachaient dans l'espace comme sur un plateau ;
en
The mountains could be seen as clearly as though they were but a hand's-breadth away.
eu
Gotorlekutik irten eta atzera-aurrera ibili ginen hesi-babesetik, isilik;
es
Salimos, paseamos en silencio a lo largo de las murallas de la fortaleza;
fr
nous circulions en tous sens sur le rempart, sans ?changer un mot.
en
We went, and walked in silence to and fro along the rampart of the fortress.
eu
azkenik, belazean eseri zen, eta ni aldamenean jarri nintzaion.
es
por ?ltimo, Bela se sent? en el c?sped, y yo tom? asiento a su lado.
fr
Enfin elle s'assit sur le gazon et je m'assis ?galement.
en
At length she sat down on the sward, and I sat beside her.
eu
Hara, egia esan, oroitze hutsak barregura ematen dit: han nenbilen ni haren atzetik korrika, umezain baten antzera.
es
Hasta recordarlo me da risa: la segu?a como si fuese su ni?era.
fr
Il me vint alors ? l'esprit cette id?e plaisante que j'avais l'air aupr?s d'elle d'une v?ritable bonne d'enfant.
en
In truth, now, it is funny to think of it all! I used to run after her just like a kind of children's nurse!
eu
Gure gotorlekua toki garai batean zegoen, eta hesi-babesetik ikuspegia paregabea zen:
es
Nuestra fortaleza estaba en un alto, y el paisaje que se divisaba desde las murallas era magn?fico:
fr
Notre forteresse ?tait b?tie sur une hauteur, et on y avait une vue merveilleuse :
en
"Our fortress was situated in a lofty position, and the view from the rampart was superb.
eu
alde batean, hainbat trokak urratutako soilune zabala zegoen, basoan amaitzen zen eta zuhaitzak mendikatearaino bertaraino iristen ziren; maldetan herrixkak han-hemenka barreiaturik, kea zeriela, eta zaldi-taldeak joan-etorrian;
es
por una parte, un espacioso claro, surcado de varias balkas, finalizaba en un bosque, que se extend?a hasta la propia cordillera, en la cual humeaban diseminados los a?les y pac?an las yeguadas;
fr
d'un c?t?, des champs immenses, l?g?rement ravin?s et termin?s par des for?ts qui s'abritaient jusque sous les cr?tes des montagnes.
en
On one side, the wide clearing, seamed by a few clefts, was bounded by the forest which stretched out to the very ridge of the mountains.
eu
beste aldean, erreka mehea isurtzen zen;
es
por el otro lado corr?a un riachuelo;
fr
Par-ci, par-l?, la fum?e de quelques villages et des troupeaux de chevaux ;
en
Here and there, on the clearing, villages were to be seen sending forth their smoke, and there were droves of horses roaming about.
eu
ertzean hazitako zuhaizti sarriak Kaukasoko mendilerro nagusiarekin bat egiten zuten muino harritsuak estaltzen zituen.
es
tupidos matorrales, lindantes con ?l, cubr?an las pedregosas colinas que, a su vez, se un?an con la cadena principal del C?ucaso.
fr
de l'autre c?t?, coulait un ruisseau aux bords plant?s d'arbres, dissimulant un petit monticule pierreux qui se rattachait ? la haute cha?ne du Caucase.
en
On the other side flowed a tiny stream, and close to its banks came the dense undergrowth which covered the flinty heights joining the principal chain of the Caucasus.
eu
Bastioiko mutur batean eseri ginen, halako moldez non dena ikus baikenezakeen bi aldeetatik.
es
Nosotros est?bamos sentados en una esquina del basti?n, as? que pod?amos divisarlo todo a ambos costados.
fr
Nous nous ?tions assis ? l'angle d'un bastion, afin d'embrasser tout le tableau d'un seul coup d'?il ;
en
We sat in a corner of the bastion, so that we could see everything on both sides.
eu
Hauxe ikusi nuen: basotik norbait atera zen lasterka zaldi gris baten gainean;
es
Y s?bitamente, veo que desde el bosque sale alguien a lomos de un caballo tordo;
fr
lorsque soudain j'aper?us, qui sortait de la for?t, un individu mont? sur un cheval gris, se rapprochait, et enfin s'arr?tait pr?s du ruisseau ? cent toises de nous.
en
Suddenly I perceived someone on a grey horse riding out of the forest;
eu
gero eta hurbilago geneukan, eta, azkenean, errekaren beste aldean gelditu zen, gugandik ehun bat sajenera, zaldia jirarazten hasi zen amorruak jota balego bezala.
es
acerc?ndose m?s y m?s, se detiene en el otro lado del r?o, a unas cien sazben de nosotros, y empieza a hacer piruetas con su caballo, como un loco.
fr
Et alors il se mit ? faire tourner son cheval comme un fou, mais avec une incroyable rapidit?.
en
nearer and nearer he approached until finally he stopped on the far side of the river, about a hundred fathoms from us, and began to wheel his horse round and round like one possessed.
eu
Hori bai gauza bitxia!
es
?Qu? cosa m?s rara!...
fr
-Regarde donc, B?la !
en
'Strange!' I thought.
eu
-Begiratu, Bela-esan nuen-, zure begiak gazteak dira eta; nor da zaldizko hori, nor jostaraztera etorri da?
es
-F?jate, Bela-dije yo-, t? que tienes los ojos m?s j?venes, ?qui?n es ese dzhiguit y a qui?n viene a divertir?...
fr
lui dis-je ; tu as des yeux jeunes.
en
"'Look, look, Bela,' I said, 'you've got young eyes-what sort of a horseman is that?
eu
Belak, begiratu eta jaregin zuen:
es
Ella mir? y exclam?:
fr
Quel est celui qui fait ainsi tourner son cheval et par qui cherche-t-il ? se faire remarquer ?
en
Who is it he has come to amuse?'...
eu
-Kazbitx da!
es
-?Es K?zbich!...
fr
" Elle se retourna et poussa un cri en disant :
en
"'It is Kazbich!' she exclaimed after a glance.
eu
-Bandidu halakoa!
es
-?Ah, bandolero!
fr
" c'est Kazbitch ! "
en
"'Ah, the robber!
eu
Gure lepotik barre egitera etorri al da?
es
?Habr? venido a burlarse de nosotros?
fr
Comment a-t-il os? venir si pr?s de nous ?
en
Come to laugh at us, has he?'
eu
-Arretaz begiratu eta bai, Kazbitx zen: mutur-beltz, arlote, zikin beti bezala.
es
-me fij? y, en efecto, era K?zbich con su fisonom?a renegrida, desharrapado y sucio como siempre.
fr
J'observe ; c'?tait, en effet, Kazbitch avec son visage basan? ;
en
"I looked closely, and sure enough it was Kazbich, with his swarthy face, and as ragged and dirty as ever.
eu
-Hori nire aitaren zaldia da-esan zidan Belak, eskutik oratzen zidala; dardaraz zegoen, hosto baten gisara, eta ?ir?irka zituen begiak.
es
-Es el caballo de mi padre-dijo Bela, asi?ndome una mano, temblando como azogada y brillantes los ojos.
fr
en haillons et repoussant comme toujours. " C'est le cheval de mon p?re ! " dit B?la, en me saisissant par le bras.
en
"'It is my father's horse!' said Bela, seizing my arm. "She was trembling like a leaf and her eyes were sparkling.
