Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)

hurrena, opariak ematen dizkiete ezkonberriei eta haien senitarteko guztiei; laten dute, buza edaten dute;

Primero, el mul? les lee algo del Cor?n, despu?s se entregan los regalos a los reci?n casados y a todos sus parientes;

-Voici ce qui se passe ordinairement : d'abord le Moula lit quelques versets du Coran ;

First of all, the Mullah reads them something out of the Koran;

gero, zaldi-jolasen erakustaldia hasten da, eta beti izaten da arlote koipeztoren bat zamalko kaxkar, herren baten gainean imintzioka eta aldrebeskerietan aritzen dena, hara bildutako lagun-tropelari barre eraginez;

se come, se bebe buza, luego comienza la dzhiguitovka y siempre hay un mugriento desharrapado que, a lomos de un jamelgo cojo y de mala suerte, es el hazmerre?r de la gente;

ensuite on fait des cadeaux aux jeunes mari?s et ? tous les parents.

then gifts are bestowed upon the young couple and all their relations;

gero, iluntzen duenean, gonbidatuen gelan, guk dantza-saioa esango geniokeena hasten da.

luego, cuando anochece, comienza en la sala de los kun?ks lo que nosotros llamar?amos el baile.

On mange, on boit du bouza, et puis vient le divertissement.

the next thing is eating and drinking of buza, then the dance on horseback;

Agure zahar gizajo batek hiru hariko musika-tresna bat jotzen du...

Un pobre vejete rasguea un instrumento de tres cuerdas...

C'est toujours un individu sale, en haillons, qui monte sur un vilain cheval boiteux, fait des grimaces, imite polichinelle, et fait rire l'honn?te compagnie.

and there is always some ragamuffin, bedaubed with grease, bestriding a wretched, lame jade, and grimacing, buffooning, and making the worshipful company laugh.

ahaztu egin zait nola deitzen dioten..., baina gure balalaikaren antzekoa da.

no recuerdo c?mo se llama en su idioma...

D?s que la nuit para?t, commence au salon, ce que nous appelons le bal.

Finally, when darkness falls, they proceed to hold what we should call a ball in the guest-chamber.

Neska-mutil gazteak bi ilaratan jartzen dira, aurrez aurre, txaloak jo eta kantatu egiten dute.

Bueno, algo parecido a nuestra balalaica.

Un pauvre vieillard frappe sur un instrument, j'ai oubli? comment on l'appelle chez eux ; nous le nommons, nous, une guitare ? trois cordes.

A poor, old greybeard strums on a three-stringed instrument-I forget what they call it, but anyhow, it is something in the nature of our balalaika.

Orduan, neska bat eta gizonezko bat haien erdira azaldu, eta elkarri bertsoak kantatzen hasten dira, hitzetik hortzera, eta gainerakoek korua egiten diete.

Las muchachas y los muchachos se colocan en dos filas, unos frente a otros, baten palmas y cantan.

Les jeunes filles et les jeunes gens sont plac?s sur deux rangs, les uns vis-?-vis des autres et frappent dans leurs mains en chantant.

[8] The girls and young children set themselves in two ranks, one opposite the other, and clap their hands and sing.

Petxorin eta biok ohorezko lekuan eserita geunden, eta hara non etxeko nagusiaren alaba gaztea, hamasei urte inguruko neska, harengana hurbildu zen eta zera kantatu zion...

En esto salen al medio una muchacha y un hombre, y empiezan a decirse versos medio cantando, lo que se les ocurre;

Bient?t une jeune fille et un jeune homme s'avancent au milieu du salon et se disent l'un ? l'autre des vers qu'ils chantent, tandis que le reste de l'assistance accompagne en ch?ur.

Then a girl and a man come out into the centre and begin to chant verses to each other-whatever comes into their heads-and the rest join in as a chorus.

konplimendu antzeko bat.

y los restantes les corean.

Petchorin et moi ?tions assis ? la place d'honneur ;

Pechorin and I sat in the place of honour.

-Baina, zehazki, zer kantatu zion?, ez zara gogoratzen?

-?No recuerda el canto?

elle lui chanta, comment m'exprimerai-je, une esp?ce de compliment.

-something in the nature of a compliment."...

-Bai, honelako zerbait:

-Me parece que fue as?:

voici ce qu'il me parut entendre :

"It went like this, I fancy:

"Lerdenak dira gure zaldizko gazteak, eta zilarrez apainduta daude haien kaftanak, baina Errusiako ofizial gaztea haiek baino lerdenagoa da, eta urrezkoak ditu galoiak.

"Esbeltos son nuestros j?venes dzhigu?ts, y sus caftanes est?n bordados de plata, pero el joven oficial ruso es m?s esbelto, y sus galones son de oro.

Nos jeunes gens sont bien faits Et leurs v?tements sont brod?s d'argent ; Mais un jeune officier russe Est plus svelte qu 'eux Et porte des galons d'or.

'Handsome, they say, are our young horsemen, and the tunics they wear are garnished with silver; but handsomer still is the young Russian officer, and the lace on his tunic is wrought of gold.

Zurzuria dirudi haien artean; baina ez da ez haziko ez loratuko gure lorategian".

Es como un ?lamo entre ellos, pero no crecer?, ni florecer? en nuestro jard?n".

Il est au milieu d'eux Comme un beau peuplier Seulement il ne grandira point Et ne fleurira point dans notre jardin.

Like a poplar amongst them he stands, but in gardens of ours such trees will grow not nor bloom!'

Petxorin zutik jarri zen, kilimusi egin, eskua bekokira eta bihotzera eraman, eta neskari erantzuteko eskatu zidan;

Pechorin se levant?, la salud? llev?ndose la mano a la frente y al coraz?n y me suplic? que le contestara;

Petchorin se leva, la salua, mit la main sur son front et sur son c?ur et me pria de r?pondre pour lui.

"Pechorin rose, bowed to her, put his hand to his forehead and heart, and asked me to answer her.

nik ondo menperatzen dut haien hizkuntza eta itzuli egin nuen erantzuna.

yo conozco bien su lenguaje, y traduje la respuesta.

-Je connaissais leur langue et je traduisis sa r?ponse.

I know their language well, and I translated his reply.

Neska gugandik urrundu zenean, xuxurlaka esan nion Grigori Aleksandrovitxi:

Cuando se alej? de nosotros, susurr? a Grigori Alex?ndrovich:

Lorsqu'elle s'?loigna de nous, je dis ? l'oreille de Petchorin :

"When she had left us I whispered to Grigori Aleksandrovich:

"Eta?

"?Qu?, qu? tal?".

-Eh bien ! comment la trouvez-vous ?

"'Well, now, what do you think of her?'

Zer iruditu zaizu?" "Zoragarria!

-?Un encanto! ?C?mo se llama?

-Que de charmes ! me r?pondit-il ;

"'Charming!' he replied.

-erantzun zidan-.

-Se llama Bela-respond?.

comment s'appelle-t-elle ?

'What is her name?'

Nola du izena?" "Bela du izena", erantzun nion.

Ciertamente, era hermosa:

-Elle se nomme B?la. "

"'Her name is Bela,' I answered.

Eta, izan ere, ederra zen:

alta, fina;

Elle ?tait r?ellement belle ;

"And a beautiful girl she was indeed;

garaia, fina, haren begi beltzek mendiko sarrioaren antzera begiratzen zuten arima barrenera.

los ojos, negros como los de una gacela monta?esa, parec?an penetrar el alma.

grande, svelte, des yeux noirs comme ceux des chamois de la montagne et qui p?n?traient jusqu'au fond de l'?me.

her figure was tall and slender, her eyes black as those of a mountain chamois, and they fairly looked into your soul.

Petxorinek, gogoetatsu, ez zituen begiak harengandik bereizten, eta neskak zeharretik so egiten zion txitean-pitean.

Pechorin, meditabundo, no apartaba de ella la vista, y la muchacha tambi?n le miraba de reojo con frecuencia.

Petchorin, tout r?veur, n'?tait plus ses yeux de dessus elle, et elle le regardait de temps en temps.

Pechorin, deep in thought, kept his gaze fixed upon her, and she, for her part, stole glances at him often enough from under her lashes.

Baina ez zen Petxorin printzesa gazte polit hura miresten zuen bakarra:

Pero no era Pechorin el ?nico que admiraba a la hermosa princesita:

Mais il n'?tait pas seul ? admirer la jolie princesse.

Pechorin, however, was not the only one who was admiring the pretty princess;

gelako bazter batetik beste bi begik begiratzen zioten, geldi-geldirik, sutan.

en un ?ngulo de la habitaci?n hab?a otro par de ojos, inm?viles y ardientes, clavados en ella.

D'un coin de la chambre, deux autres yeux se fixaient sur elle, immobiles et ardents.

another pair of eyes, fixed and fiery, were gazing at her from the corner of the room.

Arretaz erreparaturik, Kazbitx zela ohartu nintzen, aspaldiko nire ezagun bat. Ez genuen ez lagun, ez etsai.

Puse atenci?n e identifiqu? a K?zbich, un antiguo conocido m?o. No es que fuera pac?fico, pero tampoco rebelde.

Je regardai de ce c?t? et je reconnus ma vieille connaissance Kazbitch. C'?tait un homme ni soumis, ni insoumis ;

I took a good look at their owner, and recognised my old acquaintance Kazbich, who, you must know, was neither exactly 'friendly' nor yet the other thing.

Susmo ugari bazen haren gainean, baina ez zitzaion inolako okerkeriarik ezagutzen.

Las sospechas contra ?l eran muchas, aunque no se le hab?a sorprendido en ninguna travesura.

mais beaucoup de soup?ons planaient sur lui, quoiqu'il n'e?t ?t? remarqu? dans aucune algarade.

He was an object of much suspicion, although he had never actually been caught at any knavery.

Ahariak ekarri ohi zituen gotorlekura, eta merke saltzen zizkigun, baina inoiz ez zen tratutan aritzen:

A veces nos llevaba corderos a la fortaleza y los vend?a baratos, pero no toleraba regateos:

Il nous amenait ? la forteresse des moutons et nous les vendait assez bon march? ;

He used to bring rams to our fortress and sell them cheaply;

zenbat eskatu, hainbeste eman behar;

hab?a que darle lo que ped?a;

toutefois il ne souffrait pas qu'on les lui marchand?t ;

only he never would haggle;

lepoa moztu arren ez zuen amore emango.

y aunque le mataran, no rebajaba nada.

ce qu'il demandait, il fallait le lui donner ;

whatever he demanded at first you had to give.

Ziotenez, gogoko zuen errusiarron aurka matxinatutako menditarrekin batera Kuban ibaiaren inguruetan hara eta hona ibiltzea, eta, egia esateko, bandidu haien traza berbera zuen:

Se dec?a que le gustaba ir al otro lado del Kub?n con los abr?ks, y, en honor a la verdad, su fisonom?a resultaba la de un forajido:

il se serait plut?t fait tuer que de c?der. On disait aussi de lui qu'il aimait ? r?der au-del? du Kouban avec les Abreks.

He would have his throat cut rather than come down in price. He had the reputation of being fond of roaming on the far side of the Kuban with the Abreks;

txikia zen, gihartsua, bizkar-zabala...

era peque?o, enjuto, de anchos hombros...

Sa figure ?tait celle d'un brigand.

and, to tell the truth, he had a regular thief's visage.

Eta zalua, bai horixe, deabrua baino zaluagoa! Mahuka laburreko longaina urraturik zeraman beti, eta adabakiz josita;

?Y qu? ?gil! ?gil como un diablo. El beshmetu lo llevaba siempre roto, remendado;

Il ?tait petit, sec et large d'?paules, aussi adroit, aussi leste qu'un diable.

A little, wizened, broad-shouldered fellow he was-but smart, I can tell you, smart as the very devil!

armak, aldiz, zilarrezko edergarriz apainduta.

el arma, en cambio, ten?a incrustaciones de plata.

Ses v?tements ?taient toujours en loques, mais ses armes ?taient mont?es en argent.

His tunic was always worn out and patched, but his weapons were mounted in silver.

Haren zaldia ospetsua zen Kabardia osoan; izan ere, ez zegoen hura baino zaldi hoberik irudikatzerik.

Su caballo era famoso en toda Kabard?, y, efectivamente, no es posible imaginarse nada mejor.

On vantait son cheval dans tout Kabarda et r?ellement il ?tait impossible de trouver rien de meilleur que cet animal.

His horse was renowned throughout Kabardia-and, indeed, a better one it would be impossible to imagine!

Eta, jakina, inbidia zioten zaldizko guztiek, eta lapurtzen saiatu ziren behin baino gehiagotan, baina arrakastarik gabe. Badirudi oraintxe bertan ikusten ari naizela zaldi hori:

Por algo le envidiaban todos los jinetes, y m?s de una vez intentaron rob?rselo, sin conseguirlo. Me parece que le estoy viendo:

Ce n'?tait pas sans raison que tous les cavaliers le lui enviaient et que, plusieurs fois, ils avaient essay? de le lui voler, sans pouvoir y r?ussir.

Not without good reason did all the other horsemen envy Kazbich, and on more than one occasion they had attempted to steal the horse, but they had never succeeded.

atxabitxia bezain beltza zen, hanka zuzen eta irmoak zituen, eta begiak ez ziren Belarenak baino itsusiagoak;

negro como el azabache, las patas, tensas como cuerdas, y los ojos, no eran peores que los de Bela;

Quand je songe encore maintenant ? ce cheval !

I seem to see the animal before me now-black as coal, with legs like bow-strings and eyes as fine as Bela's!

eta ikaragarri indartsua zen!, berrogeita hamar versta lauoinka bizian egiteko gauza;

?y si viera qu? resistencia!

Il ?tait noir comme du jais, des cordes pour jarrets, des yeux comme ceux de B?la, et quelle vigueur !

How strong he was too!

eta ondo bezatuta zegoen, txakur baten antzera ibiltzen zen jabearen atzetik, ezagutu ere egiten zuen haren ahotsa!

?Hasta cincuenta verstas pod?a uno galopar con ?l! ?Era cosa de ver qu? bien adiestrado lo ten?a!

on pouvait faire avec lui cinquante verstes sans s'arr?ter ;

He would gallop as much as fifty versts at a stretch!

Inoiz ez zuen lotzen.

?Como un perro corr?a tras de su amo;

il ?tait dress? comme un chien qui suit son ma?tre, connaissait sa voix, et ce dernier ne l'attachait jamais ;

And he was well trained besides-he would trot behind his master like a dog, and actually knew his voice!

Zaldi bikaina bandidu batentzat, alafede!

hasta le conoc?a por la voz! K?zbich ni siquiera lo ataba.

c'?tait enfin un vrai cheval de bandit.

Kazbich never used to tether him either-just the very horse for a robber!...

Arrats hartan Kazbitx Inoiz baino gogoilunago zegoen, eta konturatu nintzen longainaren azpian burdin sarezko babes-jantzia zeramala.

Aquella noche, K?zbich estaba m?s sombr?o que de costumbre, y, al notar que debajo del beshmet llevaba una cota de malla, pens?:

Ce soir l?, Kazbitch ?tait plus m?lancolique qu'? l'ordinaire.

"On that evening Kazbich was more sullen than ever, and I noticed that he was wearing a coat of mail under his tunic.

"Ez zuan besterik gabe horrela jantziko-pentsatu nuen-, segur aski zerbait zerabilek buruan".

"Por algo la lleva; seguramente algo trama".

Je remarquai qu'il avait sous son v?tement une cotte de mailles.

'He hasn't got that coat of mail on for nothing,' I thought.

Etxe barruko giroa itogarria zen, eta kanpora atera nintzen eguraste aldera.

El calor era asfixiante en la saklia y sal? al aire libre a refrescarme.

Ce n'est pas sans motif, pensai-je, qu'il a rev?tu cette cotte de mailles ;

"It grew oppressively hot in the hut, and I went out into the air to cool myself.