Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Michel Strogoff, Jules Verne / Karlos Zabala (Ibaizabal, 2002
)
eu
Horixe saihestu behar zuen ororen gainetik tsarraren mandatariak. Iemstxikaren zalantzei zegokienez, ez zuen azeri hark etekin atera nahiko bidaztiaren ezinegonaz? Edo bazuen benetan motiborik ezbehar baten beldurrez egoteko?
es
En cuanto a las dudas del yemschik, puede que estuviera haciendo comedia y especulando con la impaciencia de los viajeros, o puede que tuviera realmente raz?n al temer que aqu?lla era una aventura arriesgada.
fr
Quant aux h?sitations de l'iemschik, peut-?tre le dr?le sp?culait-il sur l'impatience du voyageur ?
en
As to the iemschik's hesitation, either the rascal traded on the traveler's impatience or he really had good reason to fear.
eu
Tarantasa abian jarri zen azkenean, eta hain antze handiz eraman zuen iemstxikak, ezen arratsaldeko hiruretan Kulatsinskoera iritsi ziren, laurogei versta aurrerago.
es
Al fin, la tarenta emprendi? la marcha, y lo hizo con tanta diligencia que a las tres de la tarde hab?an recorrido ochenta verstas y se encontraban en Kulatsinsko?.
fr
Enfin, le tarentass partit, et fit si bien diligence qu'? trois heures du soir, quatre-vingts verstes plus loin, il atteignait Koulatsinsko?.
en
However, at last the tarantass started, and made such good way that by three in the afternoon it had reached Koulatsinskoe, fifty miles farther on.
eu
Handik ordubetera, Irtish ibaiaren ertzean zeuden, Omskeraino hogei bat versta baino gelditzen ez zirela.
es
Una hora despues se encontraban en la orilla del Irtyche, a s?lo una veintena de verstas de Omsk.
fr
Puis, une heure apr?s, il se trouvait sur les bords de l'Irtyche. Omsk n'?tait plus qu'? une vingtaine de verstes.
en
An hour after this it was on the banks of the Irtych. Omsk was now only fourteen miles distant.
eu
Ibai zabala da Irtish izenekoa, eta Asiako iparralderantz doazen nagusienetako bat.
es
El Irtyche es un extenso rio que constituye una de las principales arterias siberianas cuyas aguas atraviesa Asia hacia el norte.
fr
C'est un large fleuve que l'Irtyche, et l'une des principales art?res sib?riennes qui roulent leurs eaux vers le nord de l'Asie.
en
The Irtych is a large river, and one of the principal of those which flow towards the north of Asia.
eu
Altai mendietan sortu, hego-ekialdetik ipar-mendebaldera zeihar jo eta Obi ibaira isurtzen du ura, zazpi mila versta inguru ibili eta gero.
es
Nace en los montes Altai y se dirige oblicuamente de sudeste a noroeste, yendo a desembocar en el Obi, despu?s de un recorrido de cerca de siete mil verstas.
fr
N? sur les monts Alta?, il se dirige obliquement du sud-est au nord-ouest et va se jeter dans l'Obi, apr?s un parcours de pr?s de sept mille verstes.
en
Rising in the Altai Mountains, it flows from the southeast to the northwest and empties itself into the Obi, after a course of four thousand miles.
eu
Uraldi sasoia zen Siberiako arro guztian, eta Irtish ibaiaren ur maila handia zen oso.
es
En aquella ?poca del a?o, que es la de la crecida de todos los r?os de la baja Siberia, el nivel de las aguas del Irtyche era excesivamente alto.
fr
? cette ?poque de l'ann?e, qui est celle de la crue des rivi?res de tout le bassin sib?rien, le niveau des eaux de l'Irtyche ?tait excessivement ?lev?.
en
At this time of year, when all the rivers of the Siberian basin are much swollen, the waters of the Irtych were very high.
eu
Gainera, ur lasterra bortxaz eta jauzika zihoan aitzina, uharra irudi, ibaia gurutzatzea erabat zailduz.
es
Por consiguiente, la corriente era violenta, casi torrencial, y hac?a que su paso fuese bastante dif?cil.
fr
Par suite, le courant, violemment ?tabli, presque torrentiel, rendait assez difficile le passage du fleuve.
en
In consequence the current was changed to a regular torrent, rendering the passage difficult enough.
eu
Ezin zen igerian zeharkatu, igerilari aparta izan arren, eta, gabarra batean ere ez zen batere arrisku gabea Irtish ibaia gurutzatzea.
es
Un nadador, por bueno que fuera, no hubiera podido franquearlo, y la traves?a en transbordador ofrec?a algunos peligros.
fr
Un nageur, si bon qu'il f?t, n'aurait pu le franchir, et, m?me au moyen d'un bac, cette travers?e de l'Irtyche n'?tait pas sans offrir quelque danger.
en
A swimmer could not have crossed, however powerful; and even in a ferryboat there would be some danger.
eu
Baina arrisku horiek, bestelakoek bezala, ezin gerarazi, ezta lipar batean ere, Mikel Strogoff eta Nadia, guzti-guztiei aurpegi emateko prest baitzeuden, edozein izanda ere.
es
Pero estos peligros, como otros, no pod?an detenerlos ni un instante, y Miguel Strogoff y Nadia estaban decididos a afrontarlos cualesquiera que fuesen.
fr
Mais ces dangers, comme tous autres, ne pouvaient arr?ter, m?me un instant, Michel Strogoff et Nadia, d?cid?s ? les braver, quels qu'ils fussent.
en
But Michael and Nadia, determined to brave all perils whatever they might be, did not dream of shrinking from this one.
eu
Bien bitartean, Mikel Strogoffek buruan zer asmo zerabilen azaldu zion bere bidelagun gazteari. Lehenbizi bera igaroko zen beste aldera, gabarran tarantasa eta zaldiak eramanda, beldurrez zegoen-eta zama astun horrek ez ote zuen gabarra kolokan jarriko. Gero, abereak eta zalgurdia beste ertzean utzita, Nadiaren bila itzuliko zen.
es
Sin embargo, el correo del Zar propuso a su joven compa?era intentar atravesar el r?o ?l solo con el carruaje y los caballos, porque el peso de todo el atelaje convertir?a el transbordador en un poco peligroso, y despu?s, una vez depositados los caballos y el veh?culo en la otra orilla, volver?a a por Nadia.
fr
Cependant, Michel Strogoff proposa ? sa jeune compagne d'op?rer d'abord lui-m?me le passage du fleuve, en s'embarquant dans le bac charg? du tarentass et de l'attelage, car il craignait que le poids de ce chargement ne rendit le bac moins s?r.
en
Michael proposed to his young companion that he should cross first, embarking in the ferryboat with the tarantass and horses, as he feared that the weight of this load would render it less safe. After landing the carriage he would return and fetch Nadia.
eu
Nadiak ezetz erantzun zion. Ordubete galduko zuten alferrik, eta hark ez zuen nahi atzerapen baten kausa izan bere segurtasunarengatik.
es
Pero la joven rehus? porque esto significaba un retraso de una hora y no quer?a que su seguridad personal fuera la causa de ning?n retraso.
fr
Nadia refusa. C'e?t ?t? un retard d'une heure, et elle ne voulait pas, pour sa seule s?ret?, ?tre la cause d'un retard.
en
The girl refused. It would be the delay of an hour, and she would not, for her safety alone, be the cause of it.
eu
Nekez ontziratu ziren, urak ibai bazter zati bat hartu eta gabarra ezin baitzen ertzeraino hurbildu. Alabaina, ordu erdia ahaleginetan eman ondoren, gabarrariek tarantasa eta hiru zaldiak ezarri zituzten ontzian.
es
Las orillas estaban inundadas y el transbordador no pod?a acercarse demasiado, por lo que el embarque del veh?culo se hizo con muchas dificultades, pero despu?s de media hora de esfuerzos consiguieron embarcar la tarenta y los tres caballos.
fr
L'embarquement se fit non sans peine, car les berges ?taient en partie inond?es, et le bac ne pouvait pas les accoster d'assez pr?s. Toutefois, apr?s une demi-heure d'efforts, le batelier eut install? dans le bac le tarentass et les trois chevaux.
en
The embarkation was made not without difficulty, for the banks were partly flooded and the boat could not get in near enough. However, after half an hour's exertion, the boatmen got the tarantass and the three horses on board.
eu
Mikel Strogoff, Nadia eta iemstxika ontziratu ziren orduan, eta gabarra ibaira irten zen.
es
Miguel Strogoff, Nadia y el yemschik se instalaron tambi?n y comenzaron la traves?a.
fr
Michel Strogoff, Nadia et l'iemschik s'y embarqu?rent alors, et l'on d?borda.
en
The passengers embarked also, and they shoved off.
eu
Lehenengo minutuak arazorik gabe joan ziren.
es
Durante los primeros minutos todo fue bien.
fr
Pendant les premi?res minutes, tout alla bien.
en
For a few minutes all went well.
eu
Gorago zegoen lurmutur luze batek ur lasterra hautsi eta zurrunbilo bat sortzen zuen, baina gabarra aise pasatu zen erditik.
es
La corriente del Irtyche, cortada en la parte superior por un largo entrante de la orilla, formaba un remanso que el transbordador atraves? f?cilmente.
fr
Le courant de l'Irtyche, bris? en amont par une longue pointe de la rive, formait un remous que le bac traversa facilement.
en
A little way up the river the current was broken by a long point projecting from the bank, and forming an eddy easily crossed by the boat.
eu
Bi gabarrariek aurrera bultzatzen zuten ontzia trebetasun handiz, haga bana eskuan;
es
Los dos bateleros daban impulso con sus largos bicheros, que manejaban con gran destreza;
fr
Les deux bateliers poussaient avec de longues gaffes qu'ils maniaient tr?s adroitement ;
en
The two boatmen propelled their barge with long poles, which they handled cleverly;
eu
baina, ur handietara urreratu ahala, ibilgua gero eta sakonagoa zen, eta segituan ez zuten izango kasik nondik heldu eta nondik indar egin. Haga muturrak oin batetik gora ez ziren agertzen ur azalean, eta horrela nekagarriak ez ezik eskasak ere baziren ontziari emandako bultzadak.
es
pero a medida que avanzaban, el lecho del r?o se hac?a m?s profundo y no pod?an apoyar las p?rtigas en su hombro para empujar, porque apenas si sobresal?an un palmo de la superficie del agua, lo cual hac?a que su empleo fuera penoso e insuficiente.
fr
mais, ? mesure qu'ils gagnaient le large, le fond du lit du fleuve s'abaissant, il ne leur resta bient?t presque plus de bout pour y appuyer leur ?paule. L'extr?mit? des gaffes ne d?passait pas d'un pied la surface des eaux-ce qui en rendait l'emploi p?nible et insuffisant.
en
but as they gained the middle of the stream it grew deeper and deeper, until at last they could only just reach the bottom. The ends of the poles were only a foot above the water, which rendered their use difficult.
eu
Mikel Strogoff eta Nadia, popan eserita, eta atzeratzeko beldurrez beti ere, gabarrarien mugimenduei begira zeuden, halako kezka bat bihotzean.
es
Miguel Strogoff y Nadia, sentados en la popa del transbordador, temiendo siempre cualquier retraso, miraban con cierta inquietud la maniobra de los bateleros.
fr
Michel Strogoff et Nadia, assis ? l'arri?re du bac, et toujours port?s ? craindre quelque retard, observaient avec une certaine inqui?tude la man?uvre des bateliers.
en
Michael and Nadia, seated in the stern of the boat, and always in dread of a delay, watched the boatmen with some uneasiness.
eu
-Kontuz! -garrasi egin zion gabarrari batek besteari.
es
-?Atenci?n! -grit? uno de ellos a su compa?ero.
fr
-Attention ! cria l'un d'eux ? son camarade.
en
"Look out!" cried one of them to his comrade.
eu
Gabarrak beste norabide bat hartu zuen abiadura bizian, eta horregatik egin zuen oihu gabarrariak.
es
Este grito estaba motivado por la nueva direcci?n que tomaba el transbordador con una excesiva velocidad;
fr
Ce cri ?tait motiv? par la nouvelle direction que venait de prendre le bac avec une extr?me vitesse.
en
The shout was occasioned by the new direction the boat was rapidly taking.
eu
Ur lasterraren eragin zuzena jasaten ari zen orduan eta agudo zihoan ibaian behera.
es
dominado por la corriente del r?o estaba descendiendo r?pidamente el curso.
fr
Il subissait alors l'action directe du courant et descendait rapidement le fleuve.
en
It had got into the direct current and was being swept down the river.
eu
Hagak baliatuz, ontzia zeharka jarri behar zuten eta uraren indarrari alboa erakutsi.
es
 
fr
Il s'agissait donc, en employant utilement les gaffes, de le mettre en situation de biaiser avec le fil des eaux.
en
 
eu
Horretarako, haga muturrak karelaren beheko aldean egindako koska batzuetan bermatu eta gabarrariek ontzia saiheska eramatea lortu zuten, pixkaka-pixkaka ezkerraldeko ibai bazterrerantz hurbiltzen zirela. Kalkulua egin eta ziurtasunez esan zitekeen ibairatzeko puntutik bospasei versta beherago lehorreratuko zirela, baina, axola gutxi horrek, abereak eta pertsonak kalterik gabe iritsiz gero.
es
Era, pues, necesario, situarlo de forma que pudiera atravesar la corriente, y para ello hab?a que emplear los bicheros a todo rendimiento y, con este prop?sito, apoyaron los extremos de ?stos en una especie de escotaduras abiertas debajo de las bandas, consiguiendo poner el transbordador en sentido oblicuo y fueron ganando poco a poco la otra orilla.
fr
C'est pourquoi, en appuyant le bout de leurs gaffes dans une suite d'entailles m?nag?es au-dessous du plat-bord, les bateliers parvinrent-ils ? faire obliquer le bac, et il gagna peu ? peu vers la rive droite. On pouvait certainement calculer qu'il l'atteindrait ? cinq ou six verstes en aval du point d'embarquement, mais il n'importait apr?s tout, si b?tes et gens d?barquaient sans accident.
en
By diligent use of the poles, putting the ends in a series of notches cut below the gunwale, the boatmen managed to keep the craft against the stream, and slowly urged it in a slanting direction towards the right bank. They calculated on reaching it some five or six versts below the landing place; but, after all, that would not matter so long as men and beasts could disembark without accident.
eu
Bi gabarrariak gizaseme mardul kementsuak ziren, eta gainera sari ederra espero zuten. Zalantzarik ez zeukaten Irtish ibaiaren zeharkatze zail horretatik ongi aterako zirela.
es
Los dos bateleros, hombres vigorosos, estimulados adem?s por la promesa de una elevada paga, no dudaron en llevar a buen fin aquella dif?cil traves?a del Irtyche.
fr
Les deux bateliers, hommes vigoureux, stimul?s en outre par la promesse d'un haut p?age, ne doutaient pas d'ailleurs de mener ? bien cette difficile travers?e de l'Irtyche.
en
The two stout boatmen, stimulated moreover by the promise of double fare, did not doubt of succeeding in this difficult passage of the Irtych.
eu
Baina ez zuten kontuan hartzen ezbehar igarri ezina gerta zitekeela, eta haren kontra deus egiterik ez zuela haien ardurak, ezta haien abildadeak ere.
es
Pero no contaban con un incidente que era dif?cil de predecir, y ni su celo ni su habilidad pod?an hacer nada contra esta circunstancia.
fr
Mais ils comptaient sans un incident qu'ils ?taient impuissants ? pr?venir, et ni leur z?le ni leur habilet? n'auraient rien pu faire en cette circonstance.
en
But they reckoned without an accident which they were powerless to prevent, and neither their zeal nor their skill-fulness could, under the circumstances, have done more.
eu
Gabarra ur lasterraren erdi-erdian zegoen, tarte beretsua zuela ibai ertz bateraino nola besteraino, eta uretan behera zihoan bi versta orduko eginez.
es
El transbordador se encontraba en el centro de la corriente, a igual distancia de ambas orillas, descendiendo con una velocidad de unas dos verstas por hora, cuando Miguel Strogoff se levant? mirando corriente arriba.
fr
Le bac se trouvait engag? dans le milieu du courant, ? ?gale distance environ des deux rives, et il descendait avec une vitesse de deux verstes ? l'heure, lorsque Michel Strogoff, se levant, regarda attentivement en amont du fleuve.
en
The boat was in the middle of the current, at nearly equal distances from either shore, and being carried down at the rate of two versts an hour, when Michael, springing to his feet, bent his gaze up the river.
eu
Orduan, Mikel Strogoff altxatu eta adi-adi begiratu zuen ibaiaren goiko aldera.
es
Por la corriente bajaban varios barcos con gran rapidez, ya que a la acci?n de las aguas se un?a la fuerza de los remos con los que iban dotados.
fr
Il aper?ut alors plusieurs barques que le courant emportait avec une grande rapidit?, car ? l'action de l'eau se joignait celle des avirons dont elles ?taient arm?es.
en
Several boats, aided by oars as well as by the current, were coming swiftly down upon them.
eu
Txalupa batzuk nabaritu zituen, ibaian behera bizkor-bizkor zetozenak, uraren indar biziari arraunen bultzada bortitzak laguntzen baitzion beheranzko bidean.
es
 
fr
 
en
 
eu
Mikel Strogoffen aurpegiera uzkurtu egin zen bat-batean, eta deiadar bat ihesi joan zitzaion.
es
El rostro de Miguel Strogoff se contrajo de golpe, escap?ndosele una exclamaci?n.
fr
La figure de Michel Strogoff se contracta tout ? coup, et une exclamation lui ?chappa.
en
Michael's brow contracted, and a cry escaped him.
eu
-Zer da? -galdetu zion neska gazteak.
es
-?Qu? sucede? -pregunt? la joven.
fr
-Qu'y a-t-il ? demanda la jeune fille.
en
"What is the matter?" asked the girl.
eu
Baina erantzuteko betarik izan baino lehen, gabarrarietako batek oihu egin zuen izua ezpainetan:
es
Pero antes de que Miguel Strogoff hubiera tenido tiempo de responderle, uno de los bateleros lanz? una exclamaci?n de espanto:
fr
Mais avant que Michel Strogoff e?t eu le temps de lui r?pondre, un des bateliers s'?criait avec l'accent de l'?pouvante :
en
But before Michael had time to reply one of the boatmen exclaimed in an accent of terror:
eu
-Tatariarrak!
es
-?Los t?rtaros!
fr
-Les Tartares !
en
"The Tartars!
eu
tatariarrak!
es
?Los t?rtaros!
fr
les Tartares !
en
the Tartars!"
eu
Izan ere, soldaduz beteriko zenbait txalupa bizi-bizi jaisten ari ziren Irtish ibaian behera, eta, minutu batzuk igaro aurretik, gabarraraino iritsiko ziren, zama handiegia baitzeraman haien ihesi joateko.
es
Eran, en efecto, barcas cargadas de soldados que descend?an r?pidamente por el Irtyche y antes de que hubieran transcurrido varios minutos habr?an alcanzado el transbordador, demasiado pesado para huir de ellos.
fr
C'?taient, en effet, des barques, charg?es de soldats, qui descendaient rapidement l'Irtyche, et, avant quelques minutes, elles devaient avoir atteint le bac, trop pesamment encombr? pour fuir devant elles.
en
There were indeed boats full of soldiers, and in a few minutes they must reach the ferryboat, it being too heavily laden to escape from them.
eu
Gabarrariek, izu-laborrian agerpen horregatik, etsipenez garrasika hasi eta hagak bertan behera utzi zituzten.
es
Los bateleros, aterrorizados por esta aparici?n, lanzaron gritos de desespero, abandonando los bicheros.
fr
Les bateliers, terrifi?s par cette apparition, pouss?rent des cris de d?sespoir et abandonn?rent leurs gaffes.
en
The terrified boatmen uttered exclamations of despair and dropped their poles.
eu
-Gora bihotza, mutilak! -garrasika esan zien Mikel Strogoffek-.
es
-?Valor, amigos m?os! -grit? Miguel Strogoff-.
fr
-Du courage, mes amis !
en
"Courage, my friends!" cried Michael;
eu
Eutsi goiari!
es
?Valor!
fr
s'?cria Michel Strogoff, du courage !
en
"courage!
eu
Berrogeita hamar errublo zuentzat, ezkerreko ibai ertzera iristen bagara, txalupa horiek gu harrapatu baino lehen!
es
?Cincuenta rublos para vosotros si estamos en la orilla derecha antes de que nos alcancen esas barcas!
fr
Cinquante roubles pour vous si nous atteignons la rive droite avant l'arriv?e de ces barques !
en
Fifty roubles for you if we reach the right bank before the boats overtake us."
eu
Gabarrariek, hitz horiek indarberriturik, lanari ekin zioten eta zeharka jaisten segitu zuten, baina aurki nabarmendu zen ezin izango zutela tatariarren bertaratzea eragotzi.
es
Los bateleros, reanimados por estas palabras, reemprendieron la maniobra y continuaron luchando contra la corriente, pero era evidente que no podr?an evitar el abordaje de los t?rtaros.
fr
Les bateliers, ranim?s par ces paroles, reprirent la man?uvre et continu?rent ? biaiser avec le courant, mais il fut bient?t ?vident qu'ils ne pourraient ?viter l'abordage des Tartares.
en
Incited by these words, the boatmen again worked manfully but it soon become evident that they could not escape the Tartars.
eu
Aurrera joango ote ziren gabarra bakean utzita? Ez zuen itxurarik.
es
?Pasar?an de largo sin inquietarlos? Era poco probable.
fr
Ceux-ci passeraient-ils sans les inqui?ter ? c'?tait peu probable !
en
It was scarcely probable that they would pass without attacking them.
eu
Aitzitik, okerrena espero behar zuten lapur amorratu horien aldetik.
es
Por el contrario, deb?a temerse todo de estos salteadores.
fr
On devait tout craindre, au contraire, de ces pillards !
en
On the contrary, there was everything to be feared from robbers such as these.
eu
-Ez izan beldurrik, Nadia-esan zion Mikel Strogoffek-, baina prest egon edozertarako!
es
-No tengas miedo, Nadia-dijo Miguel Strogoff-, pero prep?rate a todo.
fr
-N'aie pas peur, Nadia, dit Michel Strogoff, mais sois pr?te ? tout !
en
"Do not be afraid, Nadia," said Michael; "but be ready for anything."
eu
-Prest nagok-erantzun zion Nadiak.
es
-Estoy preparada-respondi? Nadia.
fr
-Je suis pr?te, r?pondit Nadia.
en
"I am ready," replied Nadia.
eu
-Baita uretara jauzi egiteko ere, esaten dinadanean?
es
-?Hasta a arrojarte al r?o cuando te lo diga?
fr
-M?me ? te jeter dans le fleuve, quand je te le dirai ?
en
"Even to leap into the water when I tell you?"
eu
-Esaten didaanean.
es
-Cuando t? me lo digas.
fr
-Quand tu me le diras.
en
"Whenever you tell me."
eu
-Eduki nigan uste guztia, Nadia.
es
-Ten confianza en m?, Nadia.
fr
-Aie confiance en moi, Nadia.
en
"Have confidence in me, Nadia."
eu
-Bazaukaat!
es
-Tengo confianza.
fr
-J'ai confiance !
en
"I have, indeed!"
eu
Tatariarren txalupak ehun oinetara baizik ez zeuden.
es
Las barcas t?rtaras no estaban m?s que a una distancia de unos cien pies.
fr
Les barques tartares n'?taient plus qu'? une distance de cent pieds.
en
The Tartar boats were now only a hundred feet distant.
eu
Bukharako gerlari destakamendu bat zen, Omsk aldera zihoana hiria ikuskatzera.
es
Llevaban un destacamento de soldados bukharianos que iban a hacer un reconocimiento sobre Omsk.
fr
Elles portaient un d?tachement de soldats boukhariens, qui allaient tenter une reconnaissance sur Omsk.
en
They carried a detachment of Bokharian soldiers, on their way to reconnoiter around Omsk.
