Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Michel Strogoff, Jules Verne / Karlos Zabala (Ibaizabal, 2002
)
eu
Bizarraren kizkur txiki beltzak mailaka-mailaka jaisten zitzaizkion bularreraino. Guda janzkera zeraman. Urrezko eta zilarrezko sare-kota soinean; sable kakotua, jataganaren antzekoa, harri biziz jositako galtzarbe-uhal liluragarri batetik zintzilik, bitxi preziatuzko zorro dirdaitsu baten barruan; urrezko ezproiak bota orpoetan; diamantez jositako gandorra kaskoan ?ir-?ir.
es
Con su traje de campa?a, cota de mallas de oro y plata; tahal? cuajado de resplandecientes piedras preciosas;
fr
 
en
 
eu
Haren itxura xelebrea zen, ikaragarria baino gehiago. Sardanapalo tatariar baten irudia ageri zuen, goien-goieneko subiranoa, gauza guztien gainekoa, bere mendekoen bizitzak eta ondasunak bere erara erabiltzen dituena, ahalguztiduna, eta Bukharan pribilejio bereziaz emir izendatzen dutena.
es
la vaina de su sable curvo como un yatag?n, cubierta de joyas brillantes; botas con espuelas de oro y casco coronado por un penacho de diamantes que desped?an mil fulgores, F?ofar ofrec?a a la vista el aspecto, m?s extra?o que imponente, de un Sardan?palo t?rtaro, soberano indiscutido que dispone a su capricho de la vida y la hacienda de sus s?bditos;
fr
Avec son costume de guerre, cotte ? mailles d'or et d'argent, baudrier ?tincelant de pierres pr?cieuses, fourreau de sabre courb? comme un yatagan et serti de gemmes ?blouissantes, bottes ergot?es d'un ?peron d'or, casque orn? d'une aigrette de diamants jetant mille feux, F?ofar offrait au regard l'aspect plut?t ?trange qu'imposant d'un Sardanapale tartare, souverain indiscut? qui dispose ? son gr? de la vie et de la fortune de ses sujets, dont la puissance est sans limites, et auquel, par privil?ge sp?cial, on donne, ? Boukhara, la qualification d'?mir.
en
With his war costume, coat of mail of gold and silver, cross-belt and scabbard glistening with precious stones, boots with golden spurs, helmet ornamented with an aigrette of brilliant diamonds, Feofar presented an aspect rather strange than imposing for a Tartar Sardana-palus, an undisputed sovereign, who directs at his pleasure the life and fortune of his subjects.
eu
Ivan Ogareff denda barruan azaldu zenean, agintari handiek eserita segitu zuten beren kuxin urrez oxkarratuetan, baina Feofar dendaren atzealdeko diban aberats batetik jaiki eta, Bukharako alfonbra baten moketa lodia zapalduz, Ivan Ogareffengana gerturatu zen.
es
cuyo poder no tiene l?mites y al cual, por privilegio especial, se da en Bukhara la calificaci?n de Emir. En el momento en que aparecio Ivan Ogareff, los grandes dignatarios permanecieron sentados sobre sus cojines festoneados de oro;
fr
Au moment o? Ivan Ogareff parut, les grands dignitaires demeur?rent assis sur leurs coussins festonn?s d'or ;
en
When Ivan Ogareff appeared, the great dignitaries remained seated on their gold-embroidered cushions;
eu
Musu bat eman zion, eta han ziren guztiek ulertu zuten haren esanahia.
es
pero F?ofar-Khan se levant? del rico div?n que ocupaba en el fondo de la tienda, en donde el suelo desaparec?a bajo una espesa alfombra bukharlana.
fr
mais F?ofar se leva d'un riche divan qui occupait le fond de la tente, dont le sol disparaissait sous l'?paisse moquette d'un tapis boukharien.
en
but Feofar rose from a rich divan which occupied the back part of the tent, the ground being hidden under the thick velvet-pile of a Bokharian carpet.
eu
Musu hark traidorea kontseiluko buru bihurtu zuen, khodja bera baino gorago jarriz aldi baterako.
es
El Emir se aproxim? a Ivan Ogareff y le dio un beso, cuyo significado no dejaba lugar a dudas, ya que con ?l le convert?a en jefe del Consejo y le situaba temporalmente por encima del kodja.
fr
L'?mir s'approcha d'Ivan Ogareff et lui donna un baiser, ? la signification duquel il n'y avait pas ? se m?prendre.
en
The Emir approached Ogareff and gave him a kiss, the meaning of which he could not mistake.
eu
Gero, Feofarrek honela hitz egin zion Ivan Ogareffi:
es
Despu?s, F?ofar, dirigi?ndose a Ivan Ogareff, dijo:
fr
Ce baiser faisait du lieutenant le chef du conseil et le pla?ait temporairement au-dessus du khodja.
en
This kiss made the lieutenant chief of the council, and placed him temporarily above the khodja.
eu
-Galdetzekorik ez diat batere.
es
-No tengo nada que preguntarte.
fr
Puis, F?ofar, s'adressant ? Ivan Ogareff :
en
Then Feofar spoke.
eu
Hitz egin ezak, Ivan.
es
Habla, pues, Ivan.
fr
-Je n'ai point ? t'interroger, dit-il, parle, Ivan.
en
"speak, Ivan.
eu
Hemen belarri guztiak prest zaudek esan behar duana entzuteko.
es
Aqu? no encontrar?s m?s que o?dos dispuestos a escucharte.
fr
Tu ne trouveras ici que des oreilles bien dispos?es ? t'entendre.
en
You will find here ears very ready to listen to you."
eu
-Takhsir-erantzun zion Ivan Ogareffek-, hona zer jakinarazi behar diadan.
es
-Takhsir-respondi? Ivan Ogareff-, he aqu? lo que tengo que comunicarte.
fr
-Takhsir,r?pondit Ivan Ogareff, voici ce que j'ai ? te faire conna?tre.
en
"Takhsir," answered Ogareff, "this is what I have to make known to you."
eu
Ivan Ogareff tatarieraz mintzo zen, eta ekialdeko jendeen hizketak bereizgarri duen molde adierazkorra ematen zien bere esaldiei.
es
Ivan Ogareff se expresaba en t?rtaro y daba a sus frases esa enf?tica entonaci?n que distingue a las lenguas orientales.
fr
Ivan Ogareff s'exprimait en tartare, et donnait ? ses phrases la tournure emphatique qui distingue le langage des Orientaux.
en
He spoke in the Tartar language, giving to his phrases the emphatic turn which distinguishes the languages of the Orientals.
eu
-Takhsir, ez gaudek alferrik hitz egiteko sasoian.
es
-Takhstr, no hay tiempo para palabras in?tiles.
fr
-Takhsir, le temps n'est pas aux inutiles paroles.
en
"Takhsir, this is not the time for unnecessary words.
eu
Hire tropen burutzan egin dudana badakik.
es
Lo que he hecho a la cabeza de tus tropas, lo sabes de sobras.
fr
Ce que j'ai fait, ? la t?te de tes troupes, tu le sais.
en
What I have done at the head of your troops, you know.
eu
Ishim eta Irtish ibaien lerroak gure esku zaudek gaur egun, eta zaldizko turkomanek tatariar bilakaturiko ur horietan edanaraz zitzaketek zaldiak.
es
Las l?neas del Ichim y del Irtyche est?n en nuestro poder y los jinetes turcomanos pueden ba?ar sus caballos en esas aguas que ahora se han convertido en t?rtaras.
fr
Les lignes de l'Ichim et de l'Irtyche sont maintenant en notre pouvoir, et les cavaliers turcomans peuvent baigner leurs chevaux dans leurs eaux devenues tartares.
en
The lines of the Ichim and the Irtych are now in our power; and the Turcoman horsemen can bathe their horses in the now Tartar waters.
eu
Kirgizen leinuak altxatu egin dituk Feofar Khanen esanera, eta Siberiako bide nagusia hirea duk Ixindik Tomskeraino.
es
Las hordas kirguises se han sublevado ante la llamada de F?ofar-Khan y la principal ruta de Siberia te pertenece desde Ichim hasta Tomsk.
fr
Les hordes kirghises se sont soulev?es ? la voix de F?ofar-Khan, et la principale route sib?rienne t'appartient depuis Ichim jusqu'? Tomsk.
en
The Kirghiz hordes rose at the voice of Feofar-Khan.
eu
Heure armada sailak bai ekialderantz bai mendebalderantz bidal ditzakek, bai eguzkiaren sorlekura, bai haren etzatokira.
es
Puedes dirigir tus columnas tanto hacia el oriente, en donde se levanta el sol, como hacia el occidente, en donde se pone.
fr
Tu peux donc pousser tes colonnes aussi bien vers l'orient o? le soleil se l?ve, que vers l'occident o? il se couche.
en
You can now push your troops towards the east, and where the sun rises, or towards the west, where he sets."
eu
-Eta neure bidea eguzkiarekin batera egiten badut?
es
-?Y si marcho con el sol?
fr
-Et si je marche avec le soleil ?
en
"And if I march with the sun?" asked the Emir, without his countenance betraying any of his thoughts.
eu
-galdetu zuen emirrak, belarria erne, baina begitarteak zer pentsatzen zuen agertu gaberik.
es
-pregunt? el Emir, el cual escuchaba sin que su mirada traicionara ninguno de sus pensamientos.
fr
demanda l'?mir, qui ?coutait sans que son visage trah?t aucune de ses pens?es.
en
"To march with the sun," answered Ogareff, "is to throw yourself towards Europe;
eu
-Eguzkiarekin batera joanda-ihardetsi zion Ivan Ogareffek-, Europa aldera oldartuko haiz, eta agudo konkistatuko dituk Tobolskeko probintzia siberiarrak Ural mendietaraino.
es
-Marchar con el sol-respondi? Ivan Ogareff-es lanzarte hacia Europa; es conquistar r?pidamente las provincias siberianas de Tobolsk hasta los Urales.
fr
-Marcher avec le soleil, r?pondit Ivan Ogareff, c'est te jeter vers l'Europe, c'est conqu?rir rapidement les provinces sib?riennes de Tobolsk jusqu'aux montagnes de l'Oural.
en
it is to conquer rapidly the Siberian provinces of Tobolsk as far as the Ural Mountains."
eu
-Eta zeruko suaren bila joanez gero?
es
-?Y si voy contra la direcci?n de la antorcha celeste?
fr
-Et si je vais au-devant de ce flambeau du ciel ?
en
"And if I go to meet this luminary of the heavens?"
eu
-Irkutsk jarriko duk tatariarren mende, bai eta Asiaren erdialdeko eskualderik oparoenak ere.
es
-Significa someter a la dominaci?n t?rtara, con Irkutsk, las m?s ricas comarcas del Asia central.
fr
-C'est soumettre ? la domination tartare, avec Irkoutsk, les plus riches contr?es de l'Asie centrale.
en
"It is to subdue to the Tartar dominion, with Irkutsk, the richest countries of Central Asia."
eu
-Baina, Petersburgeko sultanaren armadak?
es
-Pero ?y los ej?rcitos del sult?n de Petersburgo?
fr
-Mais, les arm?es du sultan de P?tersbourg ?
en
"But the armies of the Sultan of St.
eu
-esan zuen Feofar Khanek, titulu bitxi horren bidez Errusiako enperadorea izendatzen zuela.
es
-dijo F?ofar-Khan, designando al Emperador de Rusia con este caprichoso t?tulo.
fr
dit F?ofar-Khan, en d?signant par ce titre bizarre l'empereur de Russie.
en
Petersburg?" said Feofar-Khan, designating the Emperor of Russia by this strange title.
eu
-Ez duk zertan beldurturik harengatik, ez sortaldean ez sartaldean-erantzun zion Ivan Ogareffek-.
es
-No tienes nada que temer ni por el levante ni por el poniente-respondi? Ivan Ogareff-.
fr
-Tu n'as rien ? en craindre, ni au levant ni au couchant, r?pondit Ivan Ogareff.
en
"You have nothing to fear from them," replied Ivan Ogareff.
eu
Inbasioa berehalako batean hedatu duk, eta, armada errusiarrak laguntzeko aukera izan aurretik, hire eskura eta hire oinpera izango dituk Irkutsk edo Tobolsk.
es
La invasi?n ha sido r?pida y antes de que el ej?rcito ruso haya podido acudir en su socorro, Irkutsk o Tobolsk habr?n ca?do en tu poder.
fr
L'invasion a ?t? soudaine, et, avant que l'arm?e russe ait pu les secourir, Irkoutsk ou Tobolsk seront tomb?es en ton pouvoir.
en
"The invasion has been sudden; and before the Russian army can succor them, Irkutsk or Tobolsk will have fallen into your power.
eu
Tsarraren tropak azpiratuak izan dituk Kolivanen, eta hala izango dituk mendebaldeko soldadu burugabe horiek hire tropekin borrokan egiten duten alderdi guztietan.
es
Las tropas del Zar han sido aplastadas en Kolyvan, como lo ser?n all? donde los tuyos luchen con los insensatos soldados de occidente.
fr
Les troupes du czar ont ?t? ?cras?es ? Kolyvan, comme elles le seront partout o? les tiens lutteront contre ces soldats insens?s de l'Occident.
en
The Czar's troops have been overwhelmed at Kolyvan, as they will be everywhere where yours meet them."
eu
-Eta zer aholku iradokitzen dik kausa tatariarren alde azaltzen duan atxikimendu sutsuak? -galdetu zion emirrak, une batez isilean egon eta gero.
es
-?Y qu? consejo te inspira tu devoci?n a la causa t?rtara? -pregunt? el Emir, despu?s de unos instantes de silencio.
fr
-Et quel avis t'inspire ton d?vouement ? la cause tartare ? demanda l'?mir, apr?s quelques instants de silence.
en
"And what advice does your devotion to the Tartar cause suggest?" asked the Emir, after a few moments' silence.
eu
-Nire aholkua-erantzun zion bizi Ivan Ogareffek-eguzki aldera joatea duk!
es
-Mi consejo-respondi? vivamente Ivan Ogareff-es que marchemos en direcci?n contraria al sol.
fr
-Mon avis, r?pondit vivement Ivan Ogareff, c'est de marcher au devant du soleil !
en
"My advice," answered Ivan Ogareff quickly, "is to march to meet the sun.
eu
Ekialdeko estepetako belarra irents dezatela zaldi turkomanek!
es
Que las hierbas de las estepas orientales sean pasto de los caballos turcomanos.
fr
C'est de donner l'herbe des steppes orientales ? d?vorer aux chevaux turcomans !
en
It is to give the grass of the eastern steppes to the Turcoman horses to consume.
eu
Irkutsk hartzea duk nire aholkua, eta, sortaldeko probintzien hiriburuarekin batera, duke handia bahitzea, lurralde oso batek baino gehiago balio baitu.
es
Mi consejo es que tomemos Irkutsk, la capital de las provincias del este y, con ella, el reh?n cuya posesi?n vale toda una comarca.
fr
C'est de prendre Irkoutsk, la capitale des provinces de l'est, et, avec elle, l'otage dont la possession vaut toute une contr?e.
en
It is to take Irkutsk, the capital of the eastern provinces, and with it a hostage, the possession of whom is worth a whole country.
eu
Tsarra atzeman ezinean, haren anaiak erori behar dik gure eskuetan.
es
Es preciso que, en defecto del Zar, caiga en nuestras manos el Gran Duque, su hermano.
fr
Il faut que, ? d?faut du czar, le grand-duc son fr?re tombe entre tes mains.
en
In the place of the Czar, the Grand Duke his brother must fall into your hands."
eu
Horixe zen Ivan Ogareffek bilatzen zuen xede gorena.
es
Aqu?l era el supremo resultado que persegu?a Ivan Ogareff.
fr
C'?tait l? le supr?me r?sultat que poursuivait Ivan Ogareff.
en
This was the great result aimed at by Ivan Ogareff.
eu
Hari entzuterakoan, Stepan Razine pirata ospetsuaren ondorengotzat jotzea bazegoen, den-dena txikitu nahi baitzuen, gaizkile hark XVIII.
es
Escuch?ndolo, se le hubiera podido tomar por uno de esos crueles descendientes de Stepan Razine, el c?lebre pirata que arras? la Rusia meridional en el siglo XVIII.
fr
On l'e?t pris, ? l'entendre, pour l'un de ces cruels descendants de Stepan Razine, le c?l?bre pirate qui ravagea la Russie m?ridionale au XVIIIe si?cle.
en
To listen to him, one would have taken him for one of the cruel descendants of Stephan Razine, the celebrated pirate who ravaged Southern Russia in the eighteenth century.
eu
mendean Errusiaren hego aldea txikitu zuen legez. Duke handia harrapatu eta erruki gabe jipoitu arteko onik ez zuen izango!
es
?Apoderarse del Gran Duque y maltratarlo sin piedad, era la m?s plena satisfacci?n que pod?a dar a su odio!
fr
S'emparer du grand-duc, le frapper sans piti?, c'?tait pleine satisfaction donn?e ? sa haine !
en
To seize the Grand Duke, murder him pitilessly, would fully satisfy his hatred.
eu
Horrela baizik ezin ase osoki haren gorrotoa!
es
 
fr
 
en
 
eu
Eta, bestalde, Irkutsk hartu bezain laster, ekialdeko Siberia osoa geldituko zen tatariarren mendean.
es
Adem?s, la ca?da de Irkutsk pondr?a inmediatamente bajo la dominaci?n t?rtara a toda la Siberia oriental.
fr
En outre, la prise d'Irkoutsk faisait passer imm?diatement sous la domination tartare toute la Sib?rie orientale.
en
Besides, with the capture of Irkutsk, all Eastern Siberia would pass to the Tartars.
eu
-Horrela egingo diagu, Ivan-izan zen Feofarren erantzuna.
es
-As? se har?, Ivan-respondi? F?ofar.
fr
-Il sera fait ainsi, Ivan, r?pondit F?ofar.
en
"It shall be thus, Ivan," replied Feofar.
eu
-Zein dira hire aginduak, Takhsir?
es
-?Cu?les son tus ?rdenes, Takhsir?
fr
-Quels sont tes ordres, Takhsir ?
en
"What are your orders, Takhsir?"
eu
-Gaur bertan Tomskera eramango diagu kuartel nagusia.
es
-Hoy mismo, nuestro cuartel general ser? trasladado a Tomsk.
fr
-Aujourd'hui m?me, notre quartier g?n?ral sera transport? ? Tomsk.
en
"To-day our headquarters shall be removed to Tomsk."
eu
Ivan Ogareffek burua makurtu eta, husch-beguia atzetik zuela, dendatik irten zen emirraren aginduak betearaztera.
es
Ivan Ogareff se inclin? y, seguido por el huschbegui, se retir? para hacer ejecutar las ?rdenes del Emir.
fr
Ivan Ogareff s'inclina, et, suivi du housch-b?gui, il se retira pour faire ex?cuter les ordres de l'?mir.
en
Ogareff bowed, and, followed by the housch-begui, he retired to execute the Emir's orders.
eu
Zaldi gainera igotzekotan zegoela kanpamentuko aurre-postuetara itzultzeko, iskanbila sortu zen handik ez oso urruti, gatibuak zeuden aldean.
es
En el momento en que iba a montar a caballo, con el fin de alcanzar los puestos avanzados del campamento, se produjo un tumulto a una cierta distancia, en la parte del campo destinado a los prisioneros.
fr
Au moment o? il allait monter ? cheval, afin de regagner les avant-postes, un certain tumulte se produisit ? quelque distance, dans la partie du camp affect?e aux prisonniers.
en
As he was about to mount his horse, to return to the outposts, a tumult broke out at some distance, in the part of the camp reserved for the prisoners.
eu
Garrasiak entzun ziren eta bizpahiru tiro bota zituzten.
es
Se dejaron o?r unos gritos y sonaron algunos tiros de fusil.
fr
Des cris se firent entendre, et deux ou trois coups de fusil ?clat?rent.
en
Shouts were heard, and two or three shots fired.
eu
Errebolta edo ihes saio bat ote zen, laster baino lasterrago zapalduko zutena?
es
?Era una tentativa de revuelta o de evasi?n que iba a ser r?pidamente reprimida?
fr
?tait-ce une tentative de r?volte ou d'?vasion qui allait ?tre sommairement r?prim?e ?
en
Perhaps it was an attempt at revolt or escape, which must be summarily suppressed.
eu
Ivan Ogareffek eta husch-beguiak urrats batzuk egin zituzten aitzina, eta, behingo batean, bi gizon agertu ziren haien aurrean, soldaduen zainketatik ospa eginda.
es
Ivan Ogareff y el huschbegui dieron algunos pasos adelante y, casi inmediatamente, dos hombres a los que los soldados no pudieron detener, aparecieron ante ellos.
fr
Ivan Ogareff et le housch-b?gui firent quelques pas en avant, et, presque aussit?t, deux hommes, que des soldats ne pouvaient retenir, parurent devant eux.
en
Ivan Ogareff and the housch-begui walked forward and almost immediately two men, whom the soldiers had not been able to keep back appeared before them.
eu
Husch-beguiak, gehiago jakin gabe, biak bertan hiltzeko agindu zuen keinu batez, eta, bi presoen buruak lurrera erortzeko zorian zeudela, Ivan Ogareffek hitz batzuk esan eta gelditu egin zen sablea, haien gainera erori baino lehen.
es
El buschbegui, sin pedir informaci?n, hizo un gesto que era una orden de muerte, y la cabeza de aquellos prisioneros iba a rodar por los suelos cuando Ivan Ogareff dijo algunas palabras que detuvieron el sable que ya se levantaba sobre sus cr?neos.
fr
Le housch-b?gui, sans plus d'information, fit un geste qui ?tait un ordre de mort, et la t?te de ces deux prisonniers allait rouler ? terre, lorsqu'Ivan Ogareff dit quelques mots qui arr?t?rent le sabre d?j? lev? sur eux.
en
The housch-begui, without more information, made a sign which was an order for death, and the heads of the two prisoners would have rolled on the ground had not Ogareff uttered a few words which arrested the sword already raised aloft.
eu
Errusiarra gatibu haiek atzerritarrak zirela konturatu, eta beregana ekartzeko agindu zuen.
es
El ruso hab?a comprendido que aquellos prisioneros eran extranjeros y dio orden de que los acercaran a ?l.
fr
Le Russe avait reconnu que ces prisonniers ?taient ?trangers, et il donna l'ordre qu'on les lui amen?t.
en
The Russian had perceived that these prisoners were strangers, and he ordered them to be brought to him.
eu
Harry Blount eta Alcide Jolivet ziren.
es
Eran Harry Blount y Alcide Jolivet.
fr
C'?taient Harry Blount et Alcide Jolivet.
en
They were Harry Blount and Alcide jolivet.
eu
Ivan Ogareff kanpamentura iritsi zenez geroztik, eskatu eta eskatu aritu ziren haren aurrera eraman zitzaten.
es
Desde la llegada de Ivan Ogareff al campamento, hab?an pedido ser conducidos a su presencia, pero los soldados rechazaron su petici?n.
fr
D?s l'arriv?e d'Ivan Ogareff au camp, ils avaient demand? ? ?tre conduits en sa pr?sence. Les soldats avaient refus?.
en
On Ogareff's arrival in the camp, they had demanded to be conducted to his presence. The soldiers had refused.
eu
Soldaduek ezetza eman, ordea. Hargatik, borroka, ihes saioa eta fusil tiroak, zorionez jomugan asmatu ez zutenak.
es
De ah? la lucha, tentativa de fuga y tiros de fusil que, afortunadamente, no alcanzaron a los dos periodistas, pero su castigo no se hubiera hecho esperar de no haber sido por la intervenci?n del lugarteniente del Emir.
fr
De l?, lutte, tentative de fuite, coups de fusil qui n'atteignirent heureusement point les deux journalistes, mais leur ex?cution ne se f?t point fait attendre, n'e?t ?t? l'intervention du lieutenant de l'?mir.
en
In consequence, a struggle, an attempt at flight, shots fired which happily missed the two correspondents, but their execution would not have been long delayed, if it had not been for the intervention of the Emir's lieutenant.
eu
Baina ber-bertatik hilko zituzten bi kazetariak, emirraren gudalburuak esku hartu izan ez balu.
es
?ste examin? durante unos instantes a los dos prisioneros, los cuales le eran absolutamente desconocidos.
fr
Celui-ci examina pendant quelques moments ces prisonniers, qui lui ?taient absolument inconnus.
en
The latter observed the prisoners for some moments, they being absolutely unknown to him.
