Euskal gramatikaren hastapenak ikusten dira ikasgai honetan. Bereziki, gramatika deskribapenean giltzarri diren terminologia eta gramatika-kategorien ezaugarriak lantzen dira bertan. Euskal Ikasketetako "Euskal Gramatika I" ikasgaiarekin parekatzen da ikasgai hau, eta aurretik euskaraz jakitea eskatzen du.

Helburuak:

HH1. Euskal gramatikaren deskribapenean beharrezko den terminologia zehatza erabiltzea.

HH2. Euskararen gramatika-kategoriak (izena, adjektiboa, aditza,…) eta berauen oinarrizko ezaugarriak (morfologikoak batez ere) argi identifikatu, aztertu eta zehaztea.

HH3. Euskarazko oinarrizko testu eta korpusak aztertzea gramatika-kategoriak argi bereiziz eta berauetako bakoitzaren ezaugarriak eta erabilera deskribatuz.

1. Oinarrizko zenbait kontzeptu: gramatika ulertzeko modua eta gramatika kategoriak

2. Lexiko sorkuntzarako baliabideak: hitz elkarketa eta eratorpena

3. Izen sintagmaren azterketa: izenak, determinatzaileak eta izenordainak

4. Adjektiboaren azterketa

5. Deklinabidea eta postposiziobidea: kasu gramatikalak, postposizioak eta postposizio tradizionalak

6. Aditzaren azterketa: sailkapenak, adizki jokatugabeen eta jokatuen azterketa (aspektua, denbora, komunztadura, modua)

7. Adberbioen azterketa

8. Bestelako kategoriak: konplementatzaileak eta juntagailuak

Euskal Ikasketetako "Euskal Gramatika I" irakasgaiarekin lotuta.



Irakaskuntza-ikaskuntza jarduerak:

J1. Irakurgaien inguruko azalpen gidatuak.

J2. Egia/gezurra tankerako galderen arrazoitzea.

J3. Hitzen kategoria gramatikalen arrazoitze formala.

J4. Hitz elkartu eta eratorrien azalpen formala.

J5. Perpaus ezgramatikalen azalpen formala.

J6. Deklinatutako hitzen azalpen formala.

J7. Adizki jokatuen azalpen formala.

J8. Testu aukeratuetan teoriaren aplikazio-ariketak egitea.

• Sistema de Evaluación Continua
• Sistema de Evaluación Final
• Herramientas y porcentajes de calificación:
  • Prueba escrita a desarrollar (%): 30
  • Prueba tipo test (%): 10
  • Praktikak (ariketak, kasuak, buruketak): berauek banakakoak nahiz taldekakoak izan daitezke (%): 60

Ebaluazio tresna Ebaluazio irizpidea Azken emaitzaren bataz bestekoa



1) Aukera anitzeko testa: Terminologia eta kontzeptuak menderatzea %10

2) Lan bat edo bi: Eskatutako hizkuntz espresioen azterketa formala egokiro burutzea %50

3) Azken azterketa: Hizkuntza espresioen azterketa formala egokiro burutzea terminologia zehatza erabiliz, eta ezaugarri formalak ondo idenfitikatu, aztertu eta zehaztuz %40

Ezohiko deialdian azken azterketa idatzia izango da ebaluazio modu bakarra.

- Artiagoitia, X. 2008. Gramatika-kategoriak euskaraz: lehen hurbilketa bat. EHUko eskuizkribua.

- Euskaltzaindia. 1993. Euskal Gramatika Laburra: Perpaus Bakuna. Bilbo: Euskaltzaindia.

Bibliografía básica

- Artiagoitia, X. (2006) “Gramatika kategoriak ”, in Sareko Euskal Gramatika (SEG): http://www.ehu.es/seg



- Villasante, L. 1974. Palabras vascas compuestas y derivadas. Oñati: Editorial Franciscana de Aránzazu.



- Elhuyar, 2000, Euskara-Gaztelania/ Castellano-Vasco Hiztegia, Donostia: Elhuyar.

Bibliografía de profundización

Aldai, G., 2009, “Is Basque morphologically ergative?: Western Basque vs. Eastern Basque”, Studies in Language 33 (4), 783-831.
-----------, 2010, “Adizki jokatuak ”, in P. Salaburu & P. Goenaga (ed.), Sareko Euskal Gramatika (SEG): http://www.ehu.es/seg
Artiagoitia, X., 1995, “Garri atzizkiaren izaera bikoitzaz: zergatik den maitagarria bezain mingarria”, ASJU 29.2, 355-405.
-----------, 2002, “-(t)ar atzizkidun hitzen jokabide sintaktikoaren inguruan”, FLV 92, 443-462.
Azkarate, M., 1990, Hitz Elkartuak Euskaraz, Donostia: Mundaiz.
Bosque, I. ,1989, Las Categorías Gramaticales, Madrid: Editorial Síntesis.
Euskaltzaindia, 1985, Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I, Bilbo: Euskaltzaindia.
-----------, 1987a, Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I (Eranskina), Bilbo: Euskaltzaindia.
-----------, 1987b, Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II, Bilbo: Euskaltzaindia.
-----------, 1987c, Hitz elkarketa/ 1. LEF Batzordearen Lanak, Bilbo: Euskaltzaindia.
-----------, 1990, Euskal Gramatika. Lehen Urratask (III). Lokailuak, Bilbo: Euskaltzaindia.
-----------, 1991, Hitz elkarketa/ 3. LEF Batzordearen Lanak, Bilbo: Euskaltzaindia.
-----------, 1992, Hitz elkarketa/ 4. Hitz elkartuen osaera eta idazkera, Bilbo: Euskaltzaindia.
Hualde, J. I., eta J. Ortiz de Urbina (arg), 2003, A Grammar of Basque, Berlin: Mouton de Gruyter.
Lafitte, P., 1944, Grammaire Basque [berrargitalpena: 1979, Baiona: Elkar].
Sarasola, I., 1979, “Nire/neure, zure/zeure literatur tradizioan”, Euskera 25.2, 431-446.
Zubiri, Ilari eta E. Zubiri, 1995, Euskal gramatika osoa, Bilbo: Didaktiker.

Revistas

ASJU = Anuario del Seminario (de Filología Vasca) Julio de Urquijo.
Euskera.
FLV = Fontes Linguae Vasconum.
Lapurdum.
Uztaro.

Direcciones web

Laka, I. 1996. A brief grammar of euskara http://www.ehu.es/grammar

www.euskaltzaindia.net