Ikerketa ildoak

Ikerketa ildoak

Jasangarritasuna eta ingurumen-kudeaketa hiri-inguruneetan (paisaia eta garraioa)

Ikerketaren ardatz nagusia hiru eremutan garatzen da: (1) lurraldearen eta paisaiaren arteko binomioan, (2) hiri-garapenean eta (3) jasangarritasunean. Lehenengo fasean, Euskal Autonomia Erkidegoko politiken eta jardueren konbergentzia aztertzen da, mugikortasuna eta paisaia aztertuz. Bigarren fasean (eta partzialki paraleloan ere bai), beste ingurune eta herrialde batzuetako egoeraren azterketa konparatiboa egitea da helburua. Gaur egun, abian da UPV/EHUko lantaldearen eta Buenos Aires probintziako erdiguneko Unibertsitate Nazionalaren (CINEA, Ingurumen Ikasketetarako Zentroa) arteko lankidetza.

 

Taldeko kideak duela hamarkada bat baino gehiagotik gidatzen ari diren bi ikerketa-ildoren lerrokatzearen ondorioz sortu da. Garraioa eta mugikortasuna alde batetik, eta lurraldea eta paisaia bestetik, biak ere jasangarritasunaren paradigman kokatuak. Lurralde eta paisaia zatiketa, lurzoruaren kontsumo jasanezina, hirien urbanizazioa eta sakabanaketa, klima aldaketa edo energia kontsumoa ikerketa eremu komunak dira, eta aipatutako ikerketa ildoen lerrokatzea oinarritzen dute. Horiek guztiek ere, sakoneko arazo berdinari erantzuten diote, alegia, naturaren eta gizartearen arteko hausturaren kausak dira kasu batzuetan, eta ondorio beste batzuetan. Unibertso tematiko bat sortzen da, berezko terminologia eta ikuspegiak ugaritzen dituena, eta, desberdinak izanik, helburu komun bat partekatzen dute: munduko paradigma ekonomiko bat eraldatzeko bide egokiak aurkitzea. Izan ere, paradigma ekonomikoa ingurumenerako eta gizarterako ondorio kaltegarrien erantzuletzat jotzen da, ingurumenaren, ekonomiaren eta gizartearen aldetik jasangaitza baita.

 

Paisaiaren Europako Hitzarmenak (Florentzia, 2000) paisaia Europako agenda politikoan txertatu zuen eta lurraldean eragina duten politiken garapenean eta ezarpenean integratzea edo bizi kalitatearen funtsezko elementu gisa duen eginkizuna aitortzea bultzatu zuen ,besteak beste. Ondorioak handiak izan dira eta ikerketari dagokionez, ildo berriak ireki dira paisaiak jasangarritasun helburuak lortzeko egiten duen ekarpena aztertzeko (Mbow et al., 2015; García-Martina et al., 2016; Red, J. et al., 2017; Manna, et al., 2018). Hala, lurraldearen, paisaiaren eta ekonomiaren arteko harremanak, hirigintzak eta ingurumenak indarra hartu dute nazioarteko ikerketan.

 

Ibilgailu pribatuetako garraioaren gorakada eta mugikortasunaren hazkundea geldiezinak direla dirudi. Eta horrek oso arazo eta erronka larriak dakartza: , sakabanatutako eremuetara iristeko komunikazio bide gehiagoren premia berriak, lurzoruaren gehiegizko kontsumoa, kutsadura, energia-gastua, lurraldearen eta sortzen dituzten paisaien zatiketa Horregatik guztiagatik hainbat eskalatan diagnostiko zorrotzak egitea beharrezkoa da Dimentsio eta irismen globaleko arazoez ari gara, berezko berezitasunak adierazten dituztenak eskala desberdinetan eta lurralde desberdinetan. Dimentsio globalak konponbiderako proposamenak eta estrategiak eskatzen ditu, eta horiek, printzipio orokor gisa, gainerako eskaletan aplika daitezke. Bestalde, erakundeen antolamendu eta plangintza tresnek printzipio orokorrak gauzatu nahi dituzte (eskualde eta toki mailan), eta irtenbide espezifikoak bilatzen dituzte lurraldeen konfigurazio partikularretik, arazo sozioekonomiko eta ingurumen arazo espezifikoetatik eta helburu propioetatik sortzen diren arazoetarako. Alde horretatik, Euskal Autonomia Erkidegoa adibide ona da lurralde baten berezitasunak azaltzeko; izan ere, lurraldearen konfigurazioa, neurri txikiak, biztanleria-dentsitatea eta lurraldearen zatiketa arazoa dira, eta arazo horren neurriak ezin dira alderatu beste autonomia erkidego batzuetakoekin, zenbait kasutan (Gaztelan eta Leonen, adibidez) hamar aldiz handiagoa baita lurralde hori.

 

Oro har, hiri-mugikortasun motorizatuari lotutako inpaktuak ingurumen erronka nagusietakoak bihurtu dira gure hirietan. Eskualde mailan, esan bezala, arazoak ikerketa espezifikoa eskatzen duten dimentsio bereziak hartzen ditu. Esperientziak erakutsi du beharrezkoa dela arazo horri hainbat ikuspegitik heltzea, besteak beste, mugikortasun eskaria kudeatzea, gure eguneroko jarduerak egiteko desplazamendu beharra mugatzeko.

 

Ikerketa enpiriko ugarik erakutsi dute lotura dagoela hirien ezaugarrien (dentsitatea, hiri-diseinua, aniztasun funtzionala) eta mugikortasun ereduen artean, eta hiri plangintzako politika batzuk eraginkorrak izan daitezkeela mugikortasun eskaria kudeatzeko (Handy, 1996; Boarnett & Crane, 2001; Ewing eta Cervero, 2010; Litman eta Steele, 2017). Taldeko hainbat kidek egindako ikerketek espazio ekonometriako teknikak erabili dituzte gure autonomia erkidegoan aipatutako harremanak aztertzeko, eta ebidentzia enpirikoak eman dituzte; egungoak baino mugikortasun-eredu jasangarriagoak sustatzen dituzten politikak diseinatzeko orduan baliagarri izan daitezkeenak. Datozen urteetan, hiri-ezaugarrien, mugikortasunaren eta jasangarritasunaren arteko erlazioa aztertzen jarraituko dugu, EAEren esparruan eta, esan bezala, beste ingurune eta herrialde batzuetan.

 

 

Klima-aldaketari eta kolapso ekosozialari buruzko pertzepzioa eta diskurtsoak

Ikerketa-ildo horretan hamarkada batean baino gehiagoan aritu izan gara lanean, Parte Hartuz ikerketa-taldean, non gizarte eta ingurumen gaiak eta sakontze demokratikoa eskutik helduta ibili diren azterketa esparru gisa. Aldi berean, ikerketa-ildo horiek klima aldaketak eragingo dituen zurrunbilo sozio-politiko-ekonomikoak gainditzeko beharrari erantzuten diote; alegia, sakontze demokratikoaren aldaketa kulturalaren norabidean eragiteko beharrari aurre egitera eraman gaituzte edo Riechmann, Carpintero eta Mataranen (2014) hitzetan: “hemendik harako zalantzazko pausuak ematera”.

 

Aldaketa kulturala bizkorra da (lamarckiarra darwiniarra baino) bilakaera biologikoarekin alderatuta (Cavalli-Sforza, 2007), baina, haren norabidea eta intentsitatea Gizarte Zientzietatik aurreikustea zaila da; hurrengo hamarkadetan gertatuko diren trantsizio sozial konplexuen ikuspegitik, oso garrantzitsua da jasangarritasunera eramango gaituzten "erakargarri kulturalak" – Dan Sperber antropologo kognitiboaren terminologian (2005)- sortzeko aukerei buruz ikertzea.

 

Irakurketa baikorrak daude dagoeneko gertatzen ari den kultur aldaketa norabide zuzenean doala diotenak (Assadourian, 2010) eta baita aldaketa hori epelagoa dela diotenak ere (lehen aipatutako Riechmannenak, esaterako).Nolanahi ere, erakunde publiko eta pribatuen jarduera eta ekimen asko, herritarrak oro har sentsibilizatzera eta kontzientziatzera bideratutakoak, ikuspegi zientifikoen - esperientzia egiaztatuetatik eta teoria sendotuetatik- umezurtz agertzen dira askotan., . Bestalde, gizarte-mugimenduen lana erabakigarria da, kultura-aldaketen eraginean agente pribilegiatuak baitira (Della Porta eta Diani, 2011). Baina aldaketa horiek ezartzeko oztopo nagusia gizarte modernoen "etorkizun oparoa" izan daiteke, teknologiaren aukeretan konfiantza akritikoa izatea, arazo guztiak konpontzen dituen panazea gisa (Flahault, 2013).

Gure taldearen helburu garrantzitsu bat gai horiek diziplina anitzeko ikuspegiarekin aztertzea da, batik bat, psikologia ebolutibotik, antropologia kognitibotik edotaneurozientzietatik datozen ekarpenak kontuan hartuz; adibidez, Castellsek (2009) Damasiok (2010 eta 2012) eta Lakoffek (2008) egindako ekarpenen sintesiaren ildotik. Gure ingurune akademikoan ikerketa sozialean orain arte gutxi optimizatutako ikuspegiez ari gara. Horren isla dira, adibidez, gai horiekin Klimaguneko 2017ko Workshopean (BC3k antolatua) edo Euskal Gune Ekosozialistaren Jardunaldietan ("Euskal Herriko industria-plan ekosozial baterako oinarriak") parte hartu izana, planteamendu horietako batzuk aurreratuz joan baikara.

 

Trantsizio ekologiko-energetikoa eta ekonomia zirkularra

Gure zibilizaziotik jasangarritasunerako trantsizioak energia trantsizio bat eskatzen du, gehiegizko energia kontsumoa egokitzera eta energia fluxu berriztagarriak soilik aprobetxatzera eramango gaituena, erregai fosilak eta energia nuklearra alde batera utzita (Akizu et al., 2017; Akizu et al., 2018). Aldi berean, ezinbestekoa da amaierako ekoizpen-sisteman materialen zikloak itxiko dituen ekonomia zirkularra lortzea (Europako Batzordea (2015), COM (2015).

 

Ikerketa Taldeak trantsizio energetikoko hainbat esperientzia aztertu ditu munduan (Akizu et al., 2017; Akizu et al., 2018), baita Euskadiko garraioaren jasangarritasun energetikoranzko agertokiak (Bueno, 2012, 2017) edota kontsumo energetikoaren eta garapenaren arteko erlazioa ere (Arto et al., 2016; Akizu-Gardoki et al., 2018). Ikerketa-talde honek aztertu ditu, halaber, EAEko materialen fluxua eta horiek Hegoalde Globala deituriko gizartean eta ingurumenean duten eragina (Urkidi et al., 2014; Urkidi et al., 2015; Garmendia et al., 2016; Pascual et al., 2017). Taldeak materialen zikloak ere aztertu ditu bizi-zikloaren analisiaren metodologia erabiliz (Life Cycle Assessment, LCA), adibidez, hiri-hondakinen tratamenduan (Bueno et al., 2015) eta EHU-Aztarna proiektuan, UPV/EHUren ingurumen-aztarna kalkulatzeko (2018). Horrez gain, eskarmentu handia du hainbat sistema sozioekonomikori aplikatutako gizarte-irizpide anitzeko ebaluazioan (Social Multi-Criteria Evaluation, SMCE) (Garmendia and Stagl, 2010; Garmendia and Gamboa, 2012) (Etxano et al., 2015; Garmendia, 2010). Azkenik, ikerketa-taldeak ekonomia berdearekin eta baliabide naturalen gobernantzarekin lotutako alderdi instituzionalak ere ezagutzen ditu (Phelps et al., 2017; Diez et al., 2015).

 

Lan talde honek alderdi energetiko, material eta sozio-ekonomikoen ikuspegi konbinatua garatuko du, jasangarritasunerako trantsizio energetikoan eta materialean.

Beste lan ildo bat Euskal Herriko trantsizio energetikoa izango da. Irizpide anitzeko analisi metodo bat aplikatuz hainbat energia iturri aztertuko dira, berriztagarriak eta ez berriztagarriak, Euskal Herriaren etorkizuneko testuinguruan. Kontuan hartutako irizpideen artean sartuko dira potentzial teorikoa, energia-itzuleraren tasa, garapen teknologikoaren maila (prototipoaren maila, komertziala eta beste batzuk), sortutako energia primarioaren edo elektrizitatearen kostua, sistemen modulartasuna, erabilitako materialen jatorria, elementu kritikoekiko mendekotasuna, bizi zikloan eragindako gizarte eta ingurumen inpaktuak, sortutako enplegua eta beste gizarte inpaktu batzuk. Energia iturriak kategorizatu ondoren, eredua kasu azterketa bati aplikatuko zaio, dela auzo bati, herri bati, eskualde bati edo Euskal Herri osoari; eta matrize energetiko bat edo batzuk proposatuko dira, herritarren oinarrizko beharrei erantzuteko eta planetako segurtasun-mugen barruan mantentzeko (klima-aldaketa, fosforoaren zikloa, nitrogenoa, lurzoruaren erabilera-aldaketak).

Maila globalean nazioarteko merkataritzari eta jarduera ekonomikoari lotutako materialen fluxuak aztertzen jarraituko da, arreta berezia jarriz nazioarteko merkataritza horri lotutako lur eta energia fluxuetan eta munduko hainbat eskualdetan lurraren erabilera aldaketei dagokienez dituzten inpaktuetan. Input-output (MRIO) Metodo Global Multierregionalak aukera emango du kanpoko egoitzak ezagutzeko, nazionalak zein nazioartekoak, gero eta handiagoak direnak.

Beste lan ildo batek LCA metodologia aplikatzen jarraituko du, EHU-Aztarna proiektuan hasitako produktu, zerbitzu eta sistemen ingurumen eta gizarte aztarnak kalkulatzeko. Metodologia hori garraio sistemen iraunkortasunaren azterketari ere aplikatuko zaio, adibidez, Espainiako abiadura handiko sareari (A. Cortazarren doktorego-tesia) eta trantsizio energetikoan inplikatutako energia-sistemei. Lan-ildo horren barruan, diziplina anitzeko esparru metodologiko bat garatuko da, materialetan ekonomia zirkularra lortzen lagun dezaketen politika publikoen eta gizarte-ekimenen egokitasuna ebaluatzeko. Horretarako, sistema konplexuak modelizatzeko metodoak (adib. Sistemen dinamika) eta iraunkortasunaren ebaluazio integralak (adib.: MCE eta MUSIASEM) konbinatuko dira. Esparru horretan, ikertzaile-taldeak esperientzia handia du (Bueno et al., 2015 eta 2017; Garmendia et al., 2010; Etxano et al., 2015; Akizu et al., 2017).

Azkenik, lehen sektorean trantsizio ekologikoa garatzeko beharrezkoak diren alderdiei dagokienez, ikertzaile-taldeak eta Lactiker ikerketa-taldeko beste ikertzaile batzuek Landare Biologia eta Ekologia (UPV/EHU) eta Basque Centre for Climate ChangekMINECOk finantzatutako SOSTEPASTOS proiektuari jarraipena emango dion ikerketa proiektu berri baten garapenean parte hartzea aurreikusten du. Proiektu honen helburu nagusia abeltzaintza sektorearen intentsifikazioaren inpaktu sozioekonomikoak, nutrizionalak eta ingurumenekoak ebaluatzea izango da. Ikerketa eskala anitzeko ikuspegitik garatuko da (maila esperimentala, ustiapena, eskualdekoa eta globala) eta lurraldean hain errotuta dagoen ardi azienda bereziki azpimarratuko da. Testuinguru horretan aurreikusten da Aitor Andonegiren tesia gauzatzea, talde horretako kideek gainbegiratuta.

 

Demokrazia ekologikoa/energetikoa eta gizarte jasangarrietarako partaidetza

Ekologia, energia, klima eta parte-hartze politiko demokratikoaren arteko egituraketak aukera eman digu gure ikerketa taldearen ezaugarri den diziplina anitzeko ikuspegi bat operatibo bihurtzeko, eta elkarrizketan jarri ditu sakontze demokratikoaren azterketarako ikuspegi antropologikoak (adibidez, autoetnografiak), juridiko-instituzionalak (legeen azterketa, hermeneutikak, etab.) eta soziologiko-politikoak (politika publikoen, gizarte egituren, instituzioen, gizarte mugimenduen, ekintza sozialen eta abarren azterketa). Hala, krisi sozio-ekologikoaren gatazken eta Iraunkortasunerako bideen gaietan murgilduta gaude (Riechmann, 2017, E.Garcia 2013)

Era berean, jakinda goian aipatutako esparruak gaur egun ekologia politikoaren diziplinan gorpuzten direla, intersekzionalitatearen ikuspegietatik (Collins, 2017), tokikotik nazioartera doazen eskaletatik (Hermville, 2017; Urkidi et al 2015) .eta baitaikuspegi identitarioa (Anagnostou, 2007) eta zein sozio-komunitarioa (Pastor, 2014; Santos, 2009) ere uztartzen dituzten ikuspegietatik aritzen gara.

Horren isla da, esate baterako, mPOWER Municipal Action, Public Engagement and Routes Towards Energy Transition (2018-2021) H2020-SC- Energy 17/01 proiektua, hurrengo hiru urteetan horretarako erabiliko duguna.

Bestalde, "Artea Trantsizio Energetikoaren komunikazio tresna gisa" proiektua daukagu. Unibertsitateko (UPV-EHU) ikerketa eta irakaskuntza arloko gure esku-hartzearen beste dimentsio bat litzateke hau, CAMPUS BIZIA LAB-eko proiektuen barruan kokatzen dena. Proiektu horiek Gizarte eta Komunikazio Zientzietako eta Arte Ederretako fakultateetako artista eta irakasleekin, ikasleekin eta langileekin lankidetzan lortu berri ditugu. Gure ikastetxeek energia trantsizio justuaren beharrari eta aukerei buruzko eztabaida eragin nahi dute, kolektibo guztiak kontuan hartuko dituena, curriculumean arte eta komunikazio sorkuntzarako aitzakia gisa erabil dadin, gaikako helburu gisa. Bai eztabaidak, bai sormenaren ondoriozko gauzatzeak eta planteatzen diren jarduerek izugarri lagunduko dute gaia hedatzen, bai unibertsitateko beste zentro batzuetan, zein gizartean, oro har.

 

 

Ingurumen justizia eta gatazka sozioekologikoak

Gizarte eta ingurumen gatazken gaia gero eta zentralagoa da hainbat ikuspegitatik: besteak beste, instituzionaletik (ingurumen gobernantza), ekologikotik (ingurumen eta zibilizazio krisia) eta sozio-politikotik (lurralde mugimenduak eta gizarte eta ingurumen borrokak) (Sassen, 2007; Svampa, 2008). Arlo soziopolitikoan, bistakoa da egungo mobilizazio zikloko mugimendurik garrantzitsuenen eta berritzaileenen artean – Teoria eta praktika mailan, pentsatzeko eta egiteko moduetan – Lurralde eta gizarte ingurumeneko mugimenduak daudela (Zibechi, 2011).

Gizarte eta ingurumen gaiaren zentraltasunak paradigma aldaketa ekarri du lurralde gatazketako subjektuetan pentsatzeko eta begiratzeko moduetan. Gaur egun, edozein lurralde mugimendu, izan Iparralde globalekoa edo hegoaldekoa, Hegoalde epistemiko gisa proposatzen dira (Quijano, 2000; Santos, 2010a eta 2010b). Alegia, beste teoria, epistemologia eta pentsatzeko modu batzuen (kokatuak, partzialak, mugakideak eta deskolonizatuak) ekoizle gisa (Leyva Solano, 2011) ulertzen dira, euren eguneroko praktiketan oinarritutako ezagutza produzitzen baitute. Bestalde, gizarte eta ingurumen gatazken subjektibotasun berriek gizarte mugimenduen barruan paradigma mobilizatzaile berri bat gorpuzten ari direla dirudi. Azpiegitura jakinak edo ingurumen inpaktu handiko proiektuak zalantzan jartzeaz gain, gramatika politiko berri baten eta iraultza pentsatzeko/egiteko beste modu batzuen aldeko apustutik abiatuta, autonomiaren eta botereen eraikuntza ez zentralizatua planteatzen dute (Zibechi, 2007 y 2011) eta bestelako bizitzeko moduak eraikitzea ere.

Ingurumen arloko gizarte mugimendu garaikide batzuek, iparraldekoek zein hegoaldekoek, arreta berezia jartzen dute erabakiak hartzeko prozesuetan eta gizarte desberdintasunaren eta ingurumen kalitatearen arteko loturan. Ingurumen Justiziako Mugimenduak deritze (Martínez-Alier, 2001; Schlosberg 2007). Ingurumen Justiziaren kontzeptua 70eko hamarkadan sortu zen mugimendu ekologista afroamerikarren baitan (Bullard, 1993) eta mugimendu kontserbazionistenetatik bereizteko erabili zuten, azken horiek ez baitzituzten aintzat hartzen ingurumen inpaktuen, desberdintasun sozialaren, arrazakeriaren eta politikaren arteko erlazioak. Azken urteotan, ingurumen justiziaren kontzeptua arautuz joan da eta Estatu Batuetako, Erresuma Batuko, Ekuadorko edo Boliviako legedietan txertatu da.

Ingurumen Justiziako mugimenduen eta horrekin lotutako literatura akademikoaren eskaeren azterketa sakona oinarri hartuta, Schlosbergek (2007) hiru dimentsio funtsezko identifikatzen ditu Ingurumen Justiziaren diskurtsoan: ingurumen-ekitatea, parte-hartzea eta aintzatespena. Lehenengo dimentsioak adierazten du garapen ekonomikoaren ondoriozko ingurumen kalteak eta horiekin lotutako onura ekonomikoak gizarte egituraren arabera banatzen direla (etnia, maila ekonomiko, geopolitiko edo genero mailan). Halaber, erakusten du oinarrizko ingurumen baliabideak (gero eta urriagoak direnak) eskuratzea (ura, elikagai osasuntsuak, airearen kalitatea, etab.) zailagoa eta garestiagoa dela gizarteko sektorerik baztertuenentzat.

Literaturan ingurumen bidegabekeria banatzaileago hori asko aztertu bada ere (Walker and Bulkeley, 2009) eta Ingurumen Justiziaren esentzia gisa defendatzen bada ere (Schroeder et al., 2008), gizarte mugimenduen eskaeren azterketak erakusten du parte hartzearekin eta aintzatespen kolektiboarekin lotutako bidegabekeriak funtsezkoak direla bere diskurtsoan (Schlosberg, 2007). Bi dimentsio horiek "ingurumen ekitate ezak sortzen dituen prozesuarekin" lotuta daude. Iris Youngek (1990) justizia sozialaren arloan emandako argudioei jarraituz, autore askok defendatzen dute justizia ez dagokiela soilik eredu banatzaile bidegabeei eta aitorpen sozial ezari, baizik eta, are garrantzitsuago, biak prozesu politikoetan elkar lotzeko moduei (Cole and Foster, 2001). "Aitorpenik ezaren ereduak instituzionalizatzen direnean" (Fraser, 1998), partaidetza-bazterketak agertzen dira (Agarwal, 2001), eta, hortik, banaketa-berdintasun ezak.

Ingurumen Justiziaren mugimenduek lotura egiten dute diskurtso-dimentsio horien artean (Schlosberg, 2007; Urkidi eta Walter, 2011) eta erakusten dute ingurumen gobernantzaren eredu beraren ondorio direla partaidetza esparru baliagarririk eza eta ingurumen ekitaterik eza, eta partaidetza modu hibrido berriak jartzen dituzte praktikan (Walter eta Urkidi, 2017).

Ikerketa talde honek eskarmentu handia du ingurumen-gatazkak aztertzen Hegoalde Globalean (Urkidi, 2010; Urkidi 2011; Walter & Urkidi, 2017) eta Iparraldean (Barcena et al, 2010; Martínez & Barcena, 2012, Bartolo, 2017; Bartolo, 2018). Gainera, ingurumen justiziaren kontzeptuan eta praktikan sakondu du, lotutako mugimenduen azterketatik abiatuta (Walter eta Urkidi, 2011), bai eta Euskadiko zor ekologikoaren azterketatik abiatuta ere (Urkidi et al, 2015).

Lan-ildo horretan, ingurumen gatazkei buruzko ikerketa bat garatuko da, batetik (1) gobernantzaren eta ingurumen justiziaren esparruetako mugimenduen diskurtsoa aztertzeko, eta, bestetik, (2) gatazka horien barruan garatutako partaidetza, ekonomia, gizarte eta ingurumen jardunbideak aztertzeko, hainbat eskalatako trantsizio sozioekologikorako garrantzitsuak izan daitezkeen elementu berritzaileak identifikatzeko (Euskal Autonomia Erkidegoa, Ipar Hegoaldea).

Beraz, lan ildo honen nondik norakoak, alde batetik, lehen kartilaren nazioarteko aldizkari indexatuetan (Global Environmental Change, Geoforum, Environmental Values), nazioarteko kongresuetan (Ekologia Politikoaren Nazioarteko Kongresua, Ekonomia Ekologikoaren Elkartearen Nazioarteko Kongresua, Amerikako Elkartearen Kongresua) eta analisi eta hausnarketa teoriko eta akademikoetan argitaratuko dira. Eta beste aldetik, txostenak garatuko dira eta bilera instituzionaletan parte hartzeaz gain, dibulgazio artikuluak ere argitaratuko dira, gatazka horietan ateratako ikaskuntzek ingurumen gobernantzaren esparru ofizialak hobetzeko eta eraldaketa sozioekologikoari laguntzeko balio dezaten.

 

Horretarako, ingurumen justiziaren eta ingurumen gobernantzaren gaia lantzen ari diren lehen mailako erakunde akademikoekin lankidetzan arituko da (Bartzelonako Unibertsitatea, Centro de Estudios Sociais, Coimbrako Unibertsitatea, The University of Manchester, University of Lund, Humboldt University zu Berlin, etab.) eta Estatuko eta Europako proiektu eta deialdietan parte hartuko du.