Hezkuntza Berezia Minorreko lehenengo blokean kokatzen den irakasgai honek hezkuntza zentroko aniztasunaren arretaz arduratzeko ikasleek azal ditzaketen hezkuntza premia berezi desberdinetara hurbiltzeko beharrezko informazioa eskaintzea du helburu. Hurbilketa horretan beti ere haur eta umeen ongizateari lehentasuna emango zaion ikuspegiarengatik egingo da apustu, giza tratua eta errespetua izango direlarik gidari.



Ikasleen ezaugarri anitzei erreparatzeak hezkuntza erantzun egokia emateko duen garrantzia oinarri izanik, graduko aurreko irakasgaietan, batez ere “Eskola Inklusiboaren Oinarriak” landutakoa sakonduko da, minorreko “Hezkuntza Premia Bereziei Erantzutea” irakasgaiaren osagarri gisa. Ikasgaia dokumentazio teoriko eta izaera desberdineko jarduera praktikoen inguruan planteatzen da.

Irakasgaiaren Gaitasunak hurrengo hauek dira:



G004 - DIBERTSITATEA ETA BALIOAK

Dibertsitate-testuinguruetan ikaskuntza-eremuak diseinatzea eta arautzea, herritarren heziketa-balioa osatzen dituzten generoen berdintasuna, ekitatea eta giza eskubideen errespetua landuz.



G006 - ORIENTAZIOA ETA TUTORETZA

Lehen hezkuntzako eskolen antolamendua eta horren funtzionamenduak eskatzen dituen ekintzen dibertsitatea ezagutzea. Ikasleekin eta beren familiekin tutoretza eta orientazioaren funtzioak betetzea, ikasleek dituzten hezkuntza-premia bereziak kontuan izanik. Bizitzan zehar irakaskuntza-lanak hobetzen eta zientzia, pedagogia eta gizarte arloan gertatzen diren aldaketetara egokitzen joan behar duela onartzea.



G010 - PRAKTIKARI BURUZKO HAUSNARKETA

Irakaskuntza-lana berritzeko eta hobetzeko ikasgelan egiten diren praktiken inguruan gogoeta egitea. Ikaskuntza autonomorako eta lankidetzakorako ohiturak eta trebetasunak eskuratzea eta ikasleen artean hori sustatzea.





IE1. Lehen Hezkuntzako ikasleei dagokienez, laguntzen paradigmaren ezaugarriak eta bete ditzaketen funtzioak izendatzea



IE2. Ikastetxeei barneko eta kanpoko laguntza ematen dieten profesionalen esku-hartze modalitateak deskribatzea.



IE3. Pedagogia Terapeutikoko irakasleek aniztasunarekiko arretari dagokionez bete behar dituzten funtzio eta zeregin nagusiak ezartzea.



IE4. Ikastetxeetako ikasle, familia eta profesionalentzako lankidetza- eta laguntza-proposamenak diseinatzea.



IE5. Laguntza-prozesuak eta hezkuntza-testuinguruak eskola eta gizarte inklusibo baten printzipioen ikuspegitik aztertzea.



IE6. Ikerketen datuak eta ekarpenak beren testuinguruan interpretatzea.

Euskal Autonomi Erkidegoko hezkuntza erantzuna baita hezkuntza bereziko irakasleen profil eta hautemateak aztertuko dira, eskola inklusiboaren funtsezko baliabide diren neurrian.



1. GAIA. Hezkuntza-laguntzako berariazko premiak dituzten ikasle eta familiei arreta.

2. GAIA. Eskolako aniztasunari erantzun emateko eredu eta neurriak.

3. GAIA. Hezkuntza-laguntza zerbitzu eta profesionalak.

4. GAIA. Etika irakasle lanbidean

Hezkuntza premia bereziak eta eskola inklusiboaren funtsezko kontzeptu eta irizpideetara hurbiltzeko, klaseetan zehar dokumentazio desberdina eta aurkezpenak erabiliko dira irakasle zein ikasleen partetik egindakoak; honekin batera, lan saioak irakurgai eta aurkezpenen analisi eta kontraste espazio bihurtzeko asmoarekin, dinamika desberdinez baliatuko gara.



Taldeari berebiziko garrantzia eskainiko diogu, ikas ezagutzak sortzeko gai den neurrian. Konpetentzien izaera, batez ere, praktikoa den jarduera da. Hortaz, taldeak horiek eskuratzeko eremu paregabea eskaintzen digu. Horregatik guztiagatik metodologia parte-hartzailea eta aktiboa garatzen saiatuko gara. Taldea ikaskuntza bitarteko eta testuinguru gisa osatzen da. Irakasgaiko gako diren gaietara hurbilketa egin eta berauen lanketa egiteko, ikasgelako taldea osatzen duten pertsona guztien parte hartzea sustatuko da, talde eztabaida eta hausnarketarako bide ematen duten jardueren bitartez. Talde txikietan antolatutako lan kooperatiboa ere, lan metodo garrantzitsua izango da.



Hona hemen helburuen lorpenerako erabiliko diren estrategia batzuk: aurkezpenak; irakurgai eta artikuluen irakurketa eta aurkezpena; eztabaidak; tertulia dialogikoak; ariketa praktikoak; kasuak.



Ikasgaiak bere garapenerako eta ikasleen konpetentzien lanketarako behar dituen irakurgaiak, bideoak, irakaslearen azalpenak, ikasleen azalpenak, ikasleen talde lanak... eGelaren bitartez landu ahal izango ditugu eta bertan eskuragarri izan ahal izango ditugu egoerak hala eskatuko balu.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Banakako lanak (%): 40
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 50
  • Minorreko Proiektua (%): 10

Ikasgaiaren ebaluazio sistema ebaluazio jarraian oinarritzen da. Hortaz ikasgaiaren garapenerako eta ikasleen konpetentzien lanketarako burutzen diren jarduerak balorazioaren parte izango dira.



Ikasle bakoitzak, irakasgaian zehar, gaika antolatutako emangarri desberdinak aurkeztuko ditu banaka zein taldeka burututakoak. Irakasgaiko saio praktikoak talde lanera bideratuko badira ere emangarri batzuk lan ordu ez presentzialak eskaintzea eskatuko du eta klasean zein tutoretzetan berauen gidaritza eta jarraipena egingo da, derrigorrezkoa izanik taldekide guztien parte hartzea.



Gelako dinamika aztertzeko eta hobetzeko asmoz, tarteko ebaluaketa egingo dugu. Prozesu honetan inplikatzea eta ebaluaketen emaitza guztion konpromisoan datza. Ikasleen ebaluaketarako irizpideak klaseetara etorrera, parte hartze aktiboa eta egindako, aurkeztutako eta defendatutako lanetan (emangarriak) oinarritzen dira. Irizpide hauen balorazioa jarraian adierazten den bezala gauzatuko dira:



- Ikasgaian aurkeztutako taldeko emangarriak: notaren %50

- Ikasgaian aurkeztutako banakako emangarriak: notaren %20

- Tarteko ebaluaketak: notaren %30



Amaierako kalifikazioa, jarduera ezberdinetan eskuratutako batezbesteko noten emaitza izango da. Ezinbestekoa izango da ebaluazioaren atal ezberdinak gainditzea.



Ikasgairen honetako diseinua ebaluazio jarraiaren ildoak biltzen ditu, hortaz, lan prozesua eta gelako dinamika jarraitu ahal izateko, gelan gauzatzen diren jarduera zein dinamiken %80an parte hartu behar da.



Edozein modutan ere, ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hortaz baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari ezarritako epearen barne.



Azken ebaluazio bidez ebaluatzeko hautua eginez gero ikasleak konpetentzien akreditazioa edo eskurapena demostratu beharko du ikastegiak ezarritako ohiko deialdirako azterketarako egun eta orduan burutuko duen froga baten bitartez. Froga hau ikasgaiaren eduki teoriko-praktiko nahiz konpetentzien ingurukoa izango den neurrian ikasgaian egindako lan-praktikoak eta irakurketa teorikoak izango ditu oinarri. Deialdiari uko egiteko nahikoa da azterketara ez aurkeztea. Azken ebaluazioaren kasuan, azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezte hutsak ekarriko baitu automatikoki kasuan kasuko deialdiari uko egitea.

Ez ohiko deialdian, ohiko deialdiko azken ebaluazion bezalaxe, ikasleak konpetentzien akreditazioa edo eskurapena demostratu beharko du ikastegiak ezarritako ohiko deialdirako azterketarako egun eta orduan burutuko duen froga baten bitartez. Froga hau ikasgaiaren eduki teoriko-praktiko nahiz konpetentzien ingurukoa izango da baita eta ikasgaian egindako lan-praktikoak eta irakurketa teorikoak izango ditu oinarri.



Salbuespen bezala, ohiko deialdian etengabeko ebaluazioa jarraitu eta irakasgaia gaindu ez duten ikasleek izango dira. Ikasle hauei ohiko deialdian azpiatal ezberdinetan lortutako nota gordeko zaie. Ondorioz, froga honetan gainditzeke duten/dituzten azpiatal edo azpiatalez baino ez dira ebaluatu beharko.



Ezohiko deialdiari uko egiteko nahikoa da azterketara ez aurkeztea. Azken ebaluazioaren kasuan, azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezte hutsak ekarriko baitu automatikoki kasuan kasuko deialdiari uko egitea.

Canimas-Brugué J. (2015). ¿Discapacidad o diversidad funcional? Siglo Cero. Revista Española sobre Discapacidad Intelectual, 46(2), 79-97.

Caparrós, E., García-García, M. y Sierra, J. E. (2021). Educación inclusiva hoy: sentido y sensibilidades. Entrevista a Ángeles Parrilla. Márgenes: Revista de Educación de la Universidad de Málaga, 2(1), 226-230.

Correa, J. M., Martínez-Arbelaiz, A., y Gutiérrez, L. P. (2014). Between the real school and the ideal school: another step in building a teaching identity. Educational Review, 66(4), 447-464.

Darretxe Urrutxi, L., Beloki, B. y Remiro, A. (2020). Sociedad y escuela que deseamos: la dialéctica entre inclusion y exclusión social. Ciencia y Educación, 4(1), 71-81. Doi: https://doi.org/10.22206/cyed.2020.v4i1.pp71-81

Florian, L. (2017). La educación especial en la era de la inclusión: ¿El fin de la educación especial o un nuevo comienzo? Red iberoamericana de expertos en la convención de los derechos de las personas con discapacidad, 7(2), 27-36

Gallego-Vega, C. y Pozo, E. (1996). Adaptaciones curriculares en el aula: Caso A. Apoyo en la escuela: un proceso colaborativo. Mensajero.

Leiva, J. J. (2010). Participación de las familias inmigrantes y educación intercultural en la escuela. Contextos educativos, 14, 119-133

Otondo, M., Mayor, C. y Hernández, E. (2021). Análisis de los incidentes críticos de la identidad profesional docente del profesorado principiante de educación especial. Formación Universitaria, 14(4), 25-38. http://dx.doi.org/10.4067/S0718-50062021000400025

Parrilla, A. (2021). Beharrezkoa da hezkuntza-inklusioa ikuspegi komunitariotik berriro pentsatzea. FEVAS Plena inclusión Euskadi, 19, 11-13.

Rappoport, S. y Echeita, G. (2018). El docente, los profesionales de apoyo y las prácticas de enseñanza: aspectos clave en la configuración de aulas inclusivas. Perspectiva Educacional, 57(3), 3-27. Doi: 10.4151/07189729

Oinarrizko bibliografia

BLOQUE 1



Azorín, C. (2017). Análisis de instrumentos sobre educación inclusiva y atención a la diversidad. Revista Complutense De Educación, 28(4), 1043-1060.



Bautista, J. M., Garrido I. y Espigares, M. J. (2018). El juego como recurso didáctico para el alumnado con necesidades educativas especiales. Revista del Instituto de Investigaciones en Educación, 9(12), 39-51.



Booth, T. y Ainscow, M. (2015). Guía para la Educación Inclusiva. Desarrollando el aprendizaje y la participación en los centros escolares. FUHEM/OEI.



CAST. (2011). Universal design for learning guidelines version 2.0. CAST.



Echeita, G. y Fernández-Blázquez, M. L. (2021). Colaboración y participación en el proceso hacia una educación más inclusiva. Guía para la formación a través de recursos audiovisuales. Organización de Estados Iberoamericanos para la Educación, la Ciencia y la Cultura.



Lagneaux, M. (2019). El lenguaje inclusivo como política transformadora. Letras, (8), e179-e179.



Leiva, J. J. (2013). De la integración a la inclusión: evolución y cambio en la mentalidad del alumnado universitario de educación especial en un contexto universitario español. Actualidades Investigativas en Educación, 13(3), 605-630.



López-Melero, M. (2012). La escuela inclusiva: una oportunidad para humanizarnos. Revista Interuniversitaria de formación del profesorado, 26(2), 131-160.



Messiou, K. (2014). Working with students as co-researchers in schools: A matter of inclusion. International Journal of Inclusive Education, 18(6), 601-613.



Parrilla, A., Sierra, S. y Muñoz, M. A. (2013). Proyectos educativos con vocación comunitaria. Revista de investigación en educación, 3(11), 15-31.



Simón, C. (2021). Las familias: parte indispensable del proceso hacia una educación más inclusiva. En G. Echeita, y M. L. Fernández-Blázquez (Eds.), Colaboración y participación en el proceso hacia una educación más inclusiva. Guía para la formación a través de recursos audiovisuales (pp. 197-214). Organización de Estados Iberoamericanos para la Educación, la Ciencia y la Cultura.



Susinos, T., y Ceballos, N. (2012). Voz del alumnado y presencia participativa en la vida escolar. Apuntes para una cartografía de la voz del alumnado en la mejora educativa. Revista de Educación, 359, 24-44.



Verdugo, M. A, Amor, A. M, Arias, V., Guillén, V., Fernández, M. y Arias, B. (2019). Examining measurement invariance and differences across groups in the support needs of children with and without intellectual disability. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 32, 1535-1548. https://doi.org/10.1111/jar.12649



BLOQUE 2



Ainscow, M. (2020) Promoting inclusion and equity in education: lessons from international experiences, Nordic Journal of Studies in Educational Policy, 6(1), 7-16. Doi:10.1080/20020317.2020.1729587



Ainscow, M. (2016a). Struggles for equity in education: The selected works of Mel Ainscow. Routledge World Library of Educationalists series.



Azorín, C. M. (2018). Abriendo fronteras para la inclusión: la Ecología de la Equidad. Revista de Educación Inclusiva, 11(1), 213-228.



CERMI (2021). Guía sobre la Eco Inclusión. Las personas con discapacidad como actores de una transición inclusiva, accesible y justa. CERMI.



Duk, C. y Murillo, F. J. (2018). El Mensaje de la Educación Inclusiva es Simple, pero su Puesta en Práctica es Compleja. Revista latinoamericana de educación inclusiva, 12(1), 11-13.



García-Barrera, A., (2021). Controversias inclusivas de la LOMLOE: Avanzando hacia un modelo de normalización educativa plena. Revista de Educación Inclusiva, 14(2), 254-266.



Ley Orgánica 3/2020, de 29 de diciembre, por la que se modifica la Ley Orgánica 2/2006, de 3 de mayo, de Educación (LOMLOE). Boletín Oficial del Estado, 340, de 30 de diciembre de 2020. 122868 a 122953



Merino, J. V. (2009). La escuela centrada en la comunidad. Un modelo de escuela inclusiva para el siglo XXI. Revista Complutense de Educación, 20(1), 33-52.



Mitchell, D. (2017). Diversity in Education. Effective ways to reach all learners. Routledge.



Westheimer, J. y Kahne, J. (2004). What kind of citizen? The politics of educating for democracy. American educational research journal, 41(2), 237-269.

Gehiago sakontzeko bibliografia

BLOQUE 3:

Arnáiz, P., de Haro, R. y Maldonado, R. M. (2019). Barreras al aprendizaje y a la participación del alumnado percibidas por los futuros profesionales de la educación en una escuela inclusiva. Journal of New Approaches in Educational Research 8(1), 19-26. Doi: 10.7821/naer.2019.1.3

Bolívar, A. (2012). Processos para transformar as escolas em Comunidades de Aprendizagem Profissional. En Bolívar, A., Melhorar os processos e os resultados educativos. O que nos ensina a investigação (pp. 127-145). Fundação Manuel Leão.

Ceballos, N. y Susinos, T. (2014). La participación del alumnado en los procesos
de formación y mejora docente: una mirada a través de los discursos de orientadores y
asesores de formación. Profesorado: Revista de currículum y formación del profesorado,
18(2), 228-244.

Durán, D. y Giné, C. (2017). La formación del profesorado para la educación inclusiva: Un proceso de desarrollo profesional y de mejora de los centros para atender la diversidad. Revista Latinoamericana de Educación Inclusiva, 5(2), 153-170.

Fielding, M. (2011). La voz del alumnado y la inclusión educativa: una aproximación democrática radical para el aprendizaje intergeneracional. Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado, 70(25,1), 31-61.

Giné, C., Durán, D., Font, J. y Miquel, E. (2009). La educación inclusiva. De la exclusión a la plena participación de todo el alumnado. ICE/Horsori.

Moriña, A. (2011). Aprendizaje cooperativo para una educación inclusiva: desarrollo del programa PAC en un aula de Educación Primaria. Estudios sobre Educación, 21, 199-216.

Nieto, J. M. y Portela, A. (2006). Una perspectiva ampliada sobre el asesoramiento en educación. Revista de Educación, 339, 77-96.

Parrilla, A., Moriña, A. y Gallego, C. (2008). Cuando la escuela excluye: análisis de barreras escolares a la inclusión. Comunicación presentada al X CIOIE, Barcelona.

Aldizkariak

Revista de Educación; Polibea; Educatio Siglo XXI; Tantak; Aula de Innovación Educativa; Cuadernos de Pedagogía, Siglo Cero.

Web helbideak

Centro de Recursos de Educación Especial de Navarra. Departamento de Educación del Gobierno de Navarra. http://centros.educacion.navarra.es/creena/
Confederación Española de Organizaciones en favor de las Personas con Discapacidad Intelectual- FEAPS. http://www.feaps.org/
American Association on Intellectual Disability-AAIDD. http://www.aaidd.org/ Asociación Española de Profesionales del Autismo-AETAPI. http://www.aetapi.org/
European Agency for Development in Special Needs Education. http://www.european-agency.org/