Geologia eta Edafologia irakasgaia Ingurumen Ingeniaritzako Graduaren 2 maila gainditzeko derrigorrezkoa den irakasgaietako bat da. Biologia eta Ekologia irakasgaiekin batera Natura Zientzien modulua osatzen du. Irakasgai honen helburu nagusia Lurraren Zientziei dagozkien eduki zientifikoetan sakontzea da, batez ere Ingeniaritzaren arloan sortzen diren edo sor daitezkeen arazoak konpondu edota ekiditeko.

Bere ezaugarriak eta curriculumean duen kokapena dela eta, Geologia eta Edafologia irakasgaia datozen urteotako zenbait irakasgaien giltza da. Hura gainditu ostean, ikasleek beharrezko gaitasunak izan behar dituzte era koherentean irauteko ondorengo irakasgaietan: Geoteknia, egiturak eta Eraikuntza-lanak (3. maila), Ingurumenaren Zientzia eta Teknologia (4. maila) eta, oso bereziki, Ur edota Hondakinak eta Lurzoruak ibilbideei loturikoak (Lurzoruen ezaugarritze Kimiko eta Biologikoa), Hidrologia aplikatua eta Hondakin eta lurzoruen tratamendurako teknologiak. Hala ere, azpimarratu behar da ikasleek 1. eta 2. Mailetan landutako eduki eta gaitasunen premia dutela: Fisika, Kimika, Jariakinen mekanikoa eta Materialen zientzia, besteak beste.

Natura-zientzien moduluaren MN3 gaitasuna

- Geologia eta lurrazalaren morfologiaren oinarrizko ezaguera eta honen aplikazioa ingeniaritzarekin erlazionaturiko arazoeta proiektuetan.

Irakaskuntza-emaitzak:

1)Geosfera sistema dinamiko bat dela onartzea; barne- eta kanpo-prozesuen interakzioek materialen eraketa (mineralak eta arrokak) eta egituren garapena (erliebea eta egitura tektonikoak) gidatzen dute.

2)Lurra osatzen duten materialak ezagutzea, baita denbora geologikoa kontzeptua ere.

3)Lurzorua biosfera, geosfera eta atmosferaren elkarrekintzaren ondorioz sorturiko sistema dinamikoa dela onartzea.

4)Lurzoruen ezaugarri bereizgarrietatik abiatuta, prozesu edafogenetikoak identifikatzea eta Lurzoruen sailkapen sistematikoa erabiltzea.

5)Estratigrafiaren oinarriak eta sedimentu-petrologia ezagutzea.

6)Hidrometereologia (prezipitazioa eta ebapotranspirazioa) eta Lurrazaleko hidrologiaren (infiltrazioa, isurketa eta emaria) oinarrizko kontzeptuak ezagutzea eta erabiltzea.

7)Lurrazpiko uren mugimendua azaltzen duten alderdiak ezagutzea baita horien ustiapen eta bilketari loturikoak ere.

I. GEOLOGIA

Geologiaren oinarriak Ingurumenaren Ingeniaritzarako. Lurra planetaren jatorria eta propietateak. Plaken tektonika.Lurrazaleko materialak eta egiturak. Mineralak eta arrokak.Lurraren dinamika. Barne-prozesu geodinamikoak (sumendiak eta lurrikarak).Kanpo-prozesu geodinamikoak (erosioa, garraioa eta jalkiera)

II. EDAFOLOGIA

Lurzorua. Formazio-faktoreak. Prozesu edafogenetikoak. Lurzoruaren antolamendua: profil edafikoa. Lurzoruaren osagaiak. Fase minerala, materia organikoa, fase likidoa eta gas-fasea. Lurzoruen Lurzoruen sailkapena: Soil Taxonomy eta World Reference Base.

III. HIDROLOGIA

Lurrazaleko Hidrologiaren oinarriak. Uraren zikloa. Ur-balantzeak. Ingurune solidoen propietate hidraulikoak. Lurrazaleko urak: Prezipitazioa, lurrunketa, infiltratzea eta isurketa.Lurpeko urak. Hidrokimika eta ur-kalitatea. Akuiferoak eta horien urradura kutsadurarekiko. Ur-baliabideen aprobetxamendu eta kudeaketa. Ur-baliabide eta erreserbak. Ur-bilketen hidraulika. Hidrologia eta bilketak.

Saio magistraletan tartekatuko dira irakaslearen azalpen/hitzaldiak mota ezberdinetako jarduerekin (galdetegiak, problemak, irudikapenak, eztabaidak..). Jarduerak ba indibidualki bai taldeka egingo dira bai era indibidualean bai taldean|ekipamenduan.



Mintegiak Geozientzien arloan puri-purian dauden gaiak eztabaidatzeko, kasu praktikoak aztertu, diseinatu eta ebazteko erabiliko dira.



Irakasgai honetan Arazoetan Oinarritutako Ikaskuntza-Irakaskuntza metodologia (ABP edo PBL) erabiliko da, gehien bat ikasgelako praktiketan.



Azkenik, laborategi-praktiketan lan esperimentalak eta zehazki lurzoruen karakterizazio fisiko-kimikorako (testura, osaera kimikoa, hezetasuna, kolorea eta ioi-trukerako ahalmena, besteak beste) beharrezko ezaguerak eta trebetasun teknikoak garatuko dira. Lortutako emaitzak ikasgelan landuko eta garatuko dira.



EGELA plataforma birtuala erabiliko da irakaskuntza-materiala banatzeko eta partekatzeko, baita irakasgai honekin erlazionatutako berriak edota azken orduko aldaketak argitaratzeko ere.



Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 25
  • Test motatako proba (%): 35
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20
  • Banakako lanak (%): 7
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 7
  • Lanen, irakurketen... aurkezpena (%): 6

Irakasgai honen ebaluazio-tresnak ditu: alde batetik, (1) idatzizko froga teoriko-praktiko bat (%50 test motako froga eta %50 ariketa praktikoak), azken kalifikazioaren %60 izango dena. Beste alde batetik (2) Geologia, Edafologia eta Hidrologiako blokeetan burututako zereginen, gela praktika, mintegi eta ikasgelaz kanpoko jardueren ebaluazioa %20 izango dena. Eta amaitzeko (3) laborategi-praktiketara etortzea eta txostenak, kalifikazioaren %20 izango dena. (2) eta (3) atalak kontuan hartzeko ezinbestekoa da amaierako froga idatzian 5 bat lortzea. Honez gain geologia atalaren amaieran hautazko froga teoriko praktiko bat burutuko da. Froga honetan 10etik 5 bat lortzeak azken ohiko azterketan Geologia atala kentzea ahalbidetzen du. Partzial honen balioa azken frogan %35 izango da.



Hala ere, Graduko Titulazio Ofizialetako Ikasleen Ebaluaziorako Arautegiaren 8. artikuluak bere 3. puntuan dioenari jarraiki, ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoko irakasgaien kasuan.

Ebaluazio jarraituari uko egiteko kasuan ikasleak burutu beharko duen azken ebaluaketan:

a) Azken froga idatzi bat notaren %85 izango dena

b) Laborategi froga bat notaren %15 izango dena

Azkeneko probara ez aurkeztea nahikoa da deialdiari uko egiteko.

Ohiko deialdirako finkatutako ebaluazio-sistema mantenduko da ez ohiko deialdirako baina Geologia partzialean lortutako nota ohiko deialdirako bakarrik gordetzen da eta ez deialdi ez ohikoan. Ebaluazio jarraituan (2 eta 3 Ebaluazio tresnak) lortutako kalifikazioak mantenduko dira ikasturte osorako. Kalifikazio hauek positiboak ez badira, alde batera utziko dira, ikasleak azken kalifikazioaren %100 ezohiko deialdian lortzeko aukera izango duelarik. Ebaluazio jarraituari uko egiteko kasuan ikasleak burutu beharko duen azken ebaluaketan:

a) Azken froga idatzi bat notaren %85 izango dena

b) Laborategi froga bat notaren %15 izango dena

Azkeneko probara ez aurkeztea nahikoa da deialdiari uko egiteko.

Transparentziak eta irakasgaiaren irakasleek prestaturiko problema-sorta. Praktiketarako: Laborategi praktiken gidoiak, kopia kuadernoa, bata, laborategi betaurrekoak eta eskularruak.

Oinarrizko bibliografia

GEOLOGIA

-Strahler, A.H., Strahler, A.N. 1989. Geografía Física. Ed. Omega.

-Tarbuck E. y Lutgens, F. 2000. Ciencias de la Tierra: una introducción a la Geología Física. Ed. Prentice Hall.



EDAFOLOGIA

-Porta, J., López-Acevedo, M. y Poch, R.M. 2014. Edafología . Uso y protección de suelos. Ed. Mundi Prensa.



HIDROLOGIA

-Martínez Alfaro, P.E., Martínez Santos, P. y Castaño Castaño, S. 2006. Fundamentos de Hidrogeología. Ed. Mundi-Prensa.

-Oulido, A. 2007. Nociones de Hidrogeología para Ambientólogos. Ed. Universidad de Almería.

Gehiago sakontzeko bibliografia

GEOLOGIA
-Bastida, F. 2005. Geología: Una visión moderna de las Ciencias de la Tierra. Ed. Trea.
-González, L., Ferrer, M., Ortuño, L. y Oteo, C. 2002. Ingeniería Geológica. Ed. Prentice-Hall
-Gutiérrez Elorza, M. 2008. Geomorfología. Ed. Pearson Prentice Hall.
-López Marinas, J.M. 2006. Geología aplicada a la Ingeniería Civil. Ed. CIE Inversiones.
-Monroe, J., Wicander, R. y Pozo, M. 2008. Geología. Dinámica y evolución de la Tierra. Ed. Paraninfo.
-Schumann. 2004. Guía de rocas y minerales. Ed. Omega

EDAFOLOGIA
-Carter, M.R. Gregorich, G. 2007. Soil sampling and methods of analysis. Ed. Lewis publishers
-Hillel, D. 2004. Introduction to Environmental Soil Physics. Ed. Elsevier
-Marín, M.L. 2003. Análisis químico de aguas y suelos: transparencias y problemas. Ed. Universidad Politécnica de Valencia.
-Porta, J. y López-Acevedo, M. 2005. Agenda de Campo de Suelos. Ed. Mundi-Prensa.
-Schaetzl, R. y Anderson S. 2005. Soils: genesis ande Geomorphology. Ed. Oxford Univesity Press
-Sparks, D.L. 2003. Environmental Soil Chemistry. Ed. Academic Press

HIDROLOGIA
-Apello, C. and Postma, D. 2005. Geochemistry, groundwater and pollution. Ed. Balkema
-Chow, V, Midment, D.R. y Mays, L.W. 1994. Hidrología Aplicada. Ed. McGraw Hill
-Linsley, R.K., Kohler M.A. y Paulhus J.L.H. 1988. Hidrología para Ingenieros. McGraw Hill
-Viessman, W. and Lewis, G.L. 2003. Introduction to Hydrology. Ed. Pearson Education

Aldizkariak

-Environmental Geology
-Hydrogeology Journal
-Journal of Environmental Hydrology
-Journal of Hydrology
-Journal of Iberian Geology
-Soil Science Society of America Journal

Web helbideak

-Nekazaritza, Elikagai eta Ingurumenaren Ministerioa http://www.magrama.gob.es/es/agua/temas/evaluacion-de-los-recursos-hidricos/boletin-hidrologico/default.aspx
-Kartografia Geologikoa http://ocw.innova.uned.es/ocwuniversia/cartografia-geologica/cartografia-geologica-guia-tridimensional-interactiva-de-practicas
-Geomorfologia (irudi eta argazkiak) http://daac.gsf.nasa.gov/DAAC_DOCS/geomorphology
-Glosario de Soil Science Society of America en https://www.soils.org/publications/soils-glossary
-Espainiako Instituto Geológico y Minero http://www.igme.es/
-Uraren liburu digitala. http://servicios2.marm.es/sia/visualizacion/lda/
-Mineralen museo birtuala http://virtual-museum.soils.wisc.edu/
-Amerikako Estatu Batuetako Nekazaritza Sailaren Conservation and Resources Center http://ssldata.nrcs.usda.gov/
-Europako lurzoruen atlasa en http://eusoils.jrc.ec.europa.eu/projects/soil_atlas/index.html
-Soil Survey Staff, Keys to Soil Taxonomy de United States Department of Agriculture (USDA) disponible en inglés http://soils.usda.gov/technical/classification/tax_keys/ y existe una versión anterior (2006) disponible en castellano: ftp://ftpfc.sc.egov.usda.gov/NSSC/Soil_Taxonomy/keys/Spanish_Keys.pdf
-Europako uraren egoeraren informazio-sistema http://www.water.europa.eu/
-World Reference Base for Soil Resources de Food and Agriculture Organization (FAO) : A Framework for International Classification, Correlation and Communication, http://www.fao.org/docrep/w8594e/