Hizlaria: Dr. Elías Torres, Graphenea Semiconductor

Gela: Adela Moyua

Eguna: Abenduaren 13a, asteazkena

Ordua: 12etan

XXI. mendea ez litzateke ulertuko erdieroaleak, egoera solidoko gailuak eta mikroelektronika gabe. Ia edozein aparatu elektriko da aparatu elektroniko bat: oinarrizko etxetresna elektriko batetik (txigorgailu bat edo labe bat) gailu konplexu batera (telekomunikazio-zerbitzari bat, telefono mugikor bat edo telebista bat), gailu horiek guztiek potentzia banatzeko txip ugari dituzte, tenporizadoreak, CPUak eta GPUak, sentsorika, etab. Aurrerapen hori guztia osagai elektronikoen miniaturizazioan eta horiek zirkuitu integratuetan mihiztatzean oinarritzen da, Moore-ren legean islatuta. Garrantzi hori izugarri handitu da azken urteotan, eta inbertsio publiko eta pribatu handiak egin dira talentua erakartzeko eta industriaren beharrei erantzuteko. Gainera, garrantzi geopolitikoa du, beste arlo eta teknologia batzuen garapena ahalbidetzen eta bizkortzen duen teknologia gaitzailea baita.

Hala ere, miniaturizazio hori muga fisikoetara iristen ari da, eta gailuak eta material berriak fabrikatzeko modu berriak beharrezkoak dira energia-prestazioetan eta -kontsumoan aurrera egiten jarraitzeko. 2D/bi dimentsioko materialak edo van der Waals materialak, hala nola grafenoa eta TMDak, Moore-ren legeak ezarritako joerarekin jarraitzeko hautagairik sendoenetako bat dira. Gainera, material horiek propietate exotikoak dituzte, eta hainbat eremutan aplikatzeko aukera ematen dute, hala nola biologian, biosentsoreen eraikuntzan, fototonikan, moduladore eta fotodetektagailu hibridoekin, edo partikulen fisikako eta energia handiko fenomenoen azterketan.

Hitzaldi honetan fisika kuantikoaz eta erdieroaleez, gailu elektronikoen fabrikazioaz, material berriez eta txipez hitz egingo dugu. Transistoreaz hitz egingo dugu, elektronikaren giltzarriaz, transistore bipolarrean sortu zenetik eta joan den mendeko garapenaz, MOSFET nonahikoarekin eta haren aldaerekin, eta garapen horrek gizartean izan dituen inplikazio teknologikoez eta eraginaz. Mikroelektronikaren orainaren eta etorkizunaren barruan bi dimentsioko materialek duten zereginari buruz hitz egingo dugu.
Karrera zientifikoa zer den, industria mikroelektronikoan zer lan egiten den eta zer enplegu-aukera dituen aztertuko dugu.

Hitzaldia Fisika, Elektronika, Kimika eta Materialen eta Telekomunikazioen Ingeniaritzako graduetako ikasleentzat da, bai eta doktoretzako eta doktoretza ondoko ikasleentzat ere. Hitzaldia dibulgatzailea izaten saiatuko da, eta beste karrera batzuetako ikasleak ere ongi etorri dira, hala nola biologiakoak eta beste ingeniaritza batzuetakoak.

Graphenea Semiconductor Donostian kokatutako enpresa bat da, grafenoarekin lan egiten duena. Grafeno-egoera solidoko gailuak fabrikatzen ditugu, hala nola eremu-efektuko transistoreak (FET), diodoak, sentsoreak... erdieroaleak fabrikatzeko teknikak erabiliz: litografia, metalak uztea, dielektrikoak eta grafenoa, eraso kimikoa eta plasma/ioiak, etab.

Elías Torres fisikan (estatu solidokoa) lizentziatua da Unibertsitate Konplutensean, nanoteknologian masterra du Lundeko Unibertsitatean, eta fisikan doktorea da Exeter Unibertsitatean. Gaur egun, Foundry eremua zuzentzen du Graphenea erdieroalean.