GAITASUNAK

M01CM01 Hizkuntza kimikoa eta konposatu kimikoen izendatzeko eta formulatzeko printzipioen ulermena, ezaugera eta erabilera

M01CM02 Substantzia mota desberdinen erreakzio kimikoaren teoria basikoen eta printzipioen ulermena eta erabilera

M01CM03 Kimikako laborategian gehien erabiltzen den materiala, aparatuak eta teknika esperimentalen erabilera modu seguru eta egokian

M01CM04 Tresna matematikoen eta inguru zientifikoetan erabilitako datuak eta analisi prozesuen ulermena eta erabilera

M01CM05 Kimikako eta beste zientzia esperimentalen eremuetako emaitzen aurkezpena, analisia eta behatze ahalmena

M01CM09 Zientzia esperimentalez baliatzea prozesu kimikoak ulertzeko

M01CM10 Literatura zientifikoaren erreferentzia-estiloen ezaugera eta erabilera ahozko eta idatzizko komunikazioan

M01CM11 Zientzia esperimentaletako ohiko dokumentazioa eta iturrien ezaugera eta erabilera



Ikasleak gaitasun horiei dagozkien ikastearen emaitza hauek lortzen ditu:



-Erreakzio kimikoaren datu esperimentalak laborategian lortzen eta egoki interpretatzen ditu erreakzio-abiadura kuantifikatzeko.

-Prozesu kimikoan zein fisikoan gertatzen diren energia-aldaketak neurtzen, analizatzen, kalkulatzen eta interpretatzen ditu

-Oreka kimikoa eta substantzia puruen fase-aldaketa esperimentalki kuantifikatzen ditu

-Oreka kimikoa erabiltzen du uraren parametroak determinatzeko

-Laborategian lortutako emaitzak analizatzen eta interpretatzen ditu ondorioak ateratzeko

-Laborategian egindako lana eta lortutako emaitzak txosten batean azaltzen eta deskribatzen ditu.

Eduki teorikoak:



-Kalkulu-orrien erabilera. Taulak eta grafikoak Excelen. Oinarrizko kalkuluak Excelen. Aplikazio estatistikoak (estatistika deskriptiboa, emaitzen konparaketa).

-Oreka kimikoen simulazioa (MEDUSA)



Praktikak:



-Tiosulfatoaren eta azido klorhidrikoaren arteko erreakzioaren zinetika. Tenperaturaren eragina.

-Ioduro eta persulfato ioien arteko erreakzioaren zinetika. Aktibazio-energia.

-Neutralizazio- eta disoluzio-entalpia.

-Erreakzio baten oreka-konstantea. Fenolftaleinaren pKa-a.

-Likido puruen bapore-presioa eta baporatze-entalpia.

-Uraren alkalinitatearen determinazioa azido-base balorazioen bidez.

-Uraren gogortasunaren determinazioa konplexuen formazio balorazioen bidez.

-Kloruroaren determinazioa Mohr metodoaren eta eroaletasun-balorazioen bitartez.

-Dikromatoaren determinazioa erredox balorazioen bidez.

Laborategiko praktikak (derrigorrezkoak) eta saioak ordenagailuen gelan konbinatuko dira, esperimentazio kimikoan oinarrizkoak diren operazioak lantzeko praktikak egin baino lehen gelan azalduko dira. Laborategian egin ondoren lortutako emaitzen tratamendua mintegian lantzen da. Praktikak binaka egingo dira eta emaitza finala bikote guztiek lortutakoarekin analizatzen da ikaslearen lan-talderako jarrera positiboa eta espiritu kritikoa bultzatzeko asmoz. Informazioaren erabilerarekin eta emaitzen komunikazioarekin zerikusia duten ahalmenak landuko dira.

Ebaluazio Sistema:



Ebaluazio jarraituaren sistema erabiliko da, zeinean atal hauek ebaluatuko diren:



1. Ebaluazio jarraia (irakasgaiaren notaren %60)

- Laborategiko lana, laborategiko koadernoa, aldez aurretiko galdetegiak eta ariketak (%20)

- Laborategiko txostenak (%40 )

2. Amaierako proba idatzia (irakasgaiaren notaren %20)

3. Amaierako proba praktikoa (irakasgaiaren notaren %20)



Azken kalifikazioa lortuko da kalifikazio horien batezbestekoa eginez, eta irakasgaia gainditzeko 5 bat (hamarretik) ateratzea ezinbestekoa izango da. Era berean, irakasgaia gainditzeko 3 ataletan gutxienez 4 bat (hamarretik) ateratzea beharrezkoa da.



Hemen ikaskuntza emaitzak ebaluatzeko irizpide nagusiak bakarrik adieraziko dira:



1. Laborategian ohikoak diren baliabideak eta teknikak modu seguruan erabiltzea

2. Zientzia munduan ohikoak diren erreminta matematikoak eta datuen analisirako prozesuak ulertzen eta erabiltzea

3. Kimikaren zein beste zientzia esperimentalen arloan emaitzak behatzeko, aztertzeko eta aurkezteko ahalmena bereganatzea

4. Ahozko zein idatzizko komunikazio zientifikoan ohikoak diren estiloak ezagutzea eta erabiltzea

5. Zientzia esperimentaletan ohikoak diren informazio- eta dokumentazio-iturriak ezagutzea eta erabiltzea



Ebaluazioa hezigarria izango da ikasleari emango zaion feedbackari esker txosten hobeagoak lor ditzake irakasgaia garatu ahala.



Deialdiari uko egin nahi dioten ikasleek irakasgaiaren irakaskuntza aldia bukatu baino hilabete lehenago egin beharko dute eskaria. Eskari hori idatziz aurkeztu beharko zaio irakasgaiaren ardura duen irakasleari



Ikasleren batek ezin baditu ebaluazio jarriatuaren sistemaren baldintzak bete edota ebaluazio mota horri uko egin nahi badio azken ebaluazioaren sistema jarrai dezake. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoa hasten denetik kontatzen hasita. Kasu horretan, azken proba bat egingo zaio, zeinak irakasgaiaren notaren %60 balio duen. Gainontzeko %40an praktikak eta txostenak kontutan hartuko dira. Azken probak hurrengo atalak izango ditu: 2 praktika (%25), 2 praktika horien txostenak (%20) eta ad hoc idatzizko azterketa (%15). Azken kalifikazioa lortuko da proba horien guztien batezbestekoa eginez, eta irakasgaia gainditzeko 5 bat (hamarretik) lortzea ezinbestekoa izango da. Era berean, irakasgaia gainditzeko 3 ataletan gutxienez 4 bat (hamarretik) lortzea beharrezkoa da. Azken ebaluazioaren sisteman deialdiari uko egiteko, azken probara ez aurkeztu besterik ez da egin behar.

Laborategiko materiala: mantala, segurtasun betaurrekoak, laborategiko koadernoa eta kalkulagailua

Oinarrizko bibliografia

1. J.N. Miller, J.C. Miller, Statistics and chemometrics for analytical chemistry, Prentice Hall, Harlow, (2005)

2. E.J. Billo, Excel for Chemists, John Wiley & Sons, (2001)

3. A.M. Halpern, G.C. McBane, Experimental Physical Chemistry. A laboratory textbook (3rd ed), W.H. Freeman, (2006)

4. R.B. Thompson, Illustrated guide to home chemistry experiments, O¿Reilly, (2008).

5. G. Arana, A. de Diego, N. Etxebarria, I. Martinez-Arkarazo, A. Usobiaga, O. Zuloaga, Kimika analitikoaren esperimentazioa, EHUko Euskara Institutoko argitalpen-zerbitzua, (2011) (http://testubiltegia.ehu.es/Kimika-analitikoaren-esperimentazioa/kimika-analitikoaren-esperimentazioa.pdf)

Gehiago sakontzeko bibliografia

1. M. Maeder Practical Data Analysis in Chemistry, Elsevier, Amsterdam, (2006)
2. R.H. Petrucci, W.S. Harwood y F.G. Herring, Química General (8ª ed), Prentice Hall, Madrid, 2003
3. UEUko Kimika Saila, Kimika Orokorra, Udako Euskal Unibertsitatea, (1996)
4. P. Atkins, L. Jones, Principios de Química, Los caminos del descubrimiento (3ª ed), Ed. Médica Panamericana, (2009).

Aldizkariak

1. Journal of Chemical Education
2. Ekaia
3. Elhuyar