Akronimoa: Ferlost
Ikertzaile nagusiak: Roberta Rutigliano eta Anna Barbuscia
Datak: 2023/09/01 - 2027/08/31

FERLOST proiektuak Espainiako testuinguruan funtsezkoa den gai demografiko bat ikertzen du: ugalkortasun berantiarraren eta baxuaren arteko erlazioa. Zehazki, bi galdera nagusiri erantzungo die. 1. Ugalkortasun berantiarra ugalkortasun orokor baxu batera al darama nahitaez? 2. Nola dago hori jaiotza-ordenaren araberako ugalkortasun-eredu espezifikoen mende? Ikerketa-galdera bakoitzari ikuspegi makroekonomiko eta mikroekonomiko batetik helduko zaio. Osagai makroak parekotasunaren eta adinaren araberako ugalkortasun-joerak aztertuko ditu erditzean, arreta berezia jarriz eskualde-mailako desberdintasunetan. Mikro osagaiak banakako baliabide sozioekonomikoek banakako ugalkortasun-ibilbideetan eta jaiotza-ordenaren araberako trantsizio-probabilitateetan eragiteko orduan duten zeregina ebaluatuko du.

Ugalkortasun berantiarraren eta ugalkortasun baxuaren arteko lotura asko aztertu da, baina, oro har, ziurtzat jotzen da ugalkortasun txikiko testuinguruetan ugalkortasun berantiarrak ugalkortasun txikiagoa eskatzen duela. Duela gutxi baino ez da frogatu maila makroekonomikoan harreman hori testuinguru sozial eta instituzionalaren mende egon daitekeela neurri handi batean. Ebidentzia horri jarraiki, gure helburua da aztertzea amatasun/aitatasunean berandu sartzeak zer neurritan eta zer baldintzatan ekar lezakeen ugalkortasun global txikia.

Gure proiektuaren berrikuntzetako bat da jaiotza-ordenaren araberako trantsizio espezifikoetan zentratzen dela. Ugalkortasun orokor txikia parekotasunaren araberako ugalkortasun espezifikoaren heterogeneotasunak bultza dezake. Gure hipotesia da heterogeneotasun hori aukeren desberdintasunaren ondorio dela askotan, hau da, ezaugarri sozioekonomikoen ondorio. Horrela bada, ugalkortasun berantiarraren eta ugalkortasun baxuaren arteko erlazioa ugalkortasunaren konposizioaren araberakoa ere izan daiteke, parekotasunaren arabera; izan ere, lehen haurra beranduago edukitzeak ondorio ezberdinak izan ditzake gizabanako bakoitzak bigarren seme-alaba edo gehiago izateko probabilitatean eta unean.

Metodologia kuantitatiboa eta administrazio- eta inkesta-datuak erabiliko ditugu eskualde- eta estatu-mailan. Espainiako jaiotza-erregistroko (1979-2022) eta patroiko datuak erabiliz, maila makroan ugalkortasun-mailen bilakaera eta desberdintasun erregional eta sozioekonomikoak aztertuko ditugu. Ugalkortasunari buruzko Espainiako Inkestaren (2018), Andaluziako Luzetarako Biztanleriaren Datu Basearen (BDLPA) eta Euskal Inkesta Demografikoaren (1986-2021) datuak erabiliz, banaka aztertuko dugu amatasunaren/aitatasunaren adinaren eta ugalkortasun osoaren mailen arteko erlazioa, bai eta erlazio horren baldintzatzaile sozioekonomikoak ere.