Biologia Molekularrak izaki bizidunetan aurkitzen diren makromolekulen egitura, antolamendua eta funtzioa aztertzen ditu, batez ere material genetikoaren egitura hala nola gene eta genomen funtzionamendua. Azken urteotan osasun zientzien arloan gehien garatu den esparruetako bat da eta gero eta aplikazio gehiago ditu biomedikuntzan, esaterako gaixotasunen diagnostikoan, pronostikoan, terapia genikoan, farmako eta txertoen ekoizpenean eta abar. Hori dela eta, Farmazia munduko profesional berriek betebehar garrantziatsua daukate gaixotasunen ezagutza molekularrean oinarriturik etorkizuneko farmakoen diseinu eta ekoizpenean. Horrez gain, arreta farmazeutikoaren esparruan ere ezinbestekoa da biologia molekularreko baita biokimika orokorreko funtsezko aspektuak ezagutzea produktu terapeukoak behar bezala dispentsatzeko.

Biologia Molekularreko irakasgaiak lehen ikasturtean ikasten den Biokimika irakasgaia dauka abiapuntutzat. Irakasgaiaren edukiari dagokionez, lehen partean material genetikoaren (DNA eta RNA) egitura, antolamendua eta metabolismoa aztertzen dira. Informazio genetikoaren transmisio mekanismotan ere sakontzen da eta horrela geneetatik abiatuta proteinak nola ekoizten diren ikasten da. Azkenik, eukariotoen zein prokariotoen gene adierazpenaren oinarriak eta erregulazio mekanismoak ere aztertzen dira.

Irakasgaiaren bigarren atalean DNAren aldaerak, mutazioak eta konponketa mekanismoak aztertzen dira. Aldaketa genetikoen ondorioz garatutako gaixotasunak sakon ikasten dira, baita gaixotasunak diagnostikatzeko eta material genetikoa manipulatzeko teknika molekularrak ere. Azkenik, ikuspegi orokor batetik, DNA errekonbinantearen teknologia eta terapia genikoa jorratzen dira.

Edukin teoriko guzti hauek praktika experimentalekin osotzen dira. Horrela ikaslea biologia molekularreko oinarrizko tekniketan trebatzen da eta bermatzen da metodo zientzifikoa aplikatuz hipotesiak planteatu eta arazo experimentalak ebazteko gaitasuna lantzen duela.

- Informazio genetikoaren trasmizioan parte hartzen duten makromolekulen egitura, metabolismoa eta erregulazioa ezagutzea.

- DNA errekonbinantearen teknologian erabiltzen diren prozedurak ulertzea.

- Osasun arloan interesgarriak diren proteina errekonbinanteak lortzeko teknologia ezagutzea.

- Gaixotasun heredagarriak eragiten dituzten aldaketa genetikoak ezagutzea eta bere analisiaren oinarriak ulertzea.

- Terapia genikoaren oinarriak ezagutzea.

- Azido nukleikoen analisiak egiteko gai izatea.

- Klonazio teknikak eta geneen azterketa eta identifikazio burutzeko gai izatea.



ZEHARKAKO GAITASUNAK

- Gaiarekin zerikusia duten gaien inguruko informazioa bilatu, taldean landu eta azaltzeko gai izatea

- Zuzen idaztea, ortografia akats gabe eta terminologia egokia erabiliz.

EGITARAU TEORIKOA:

0. GAIA: Irakasgairen aurkezpena eta plangintza. Bibliografia.



INFORMAZIO GENETIKOAREN TRANSMISIOA.

1. GAIA: SARRERA. Biologia molekularren Dogma Nagusia. Azido nukleikoen egitura mailak. Egitura primarioa.Chargaffen legeak.



2. GAIA. DNAren EGITURA SEKUNDARIO ETA TERTZIARIOA. DNAren helize bikoitza. DNAren superbiribilketa. Nukleosomak. Kromosomak. Genomak.



3. GAIA: AMINOAZIDOEN ETA NUKLEOTIDOEN METABOLISMOA.Sintesia eta degradazioa.



4. GAIA. DNAren ERREPLIKAZIOA. Ezaugarriak. Entzimak eta proteinak. Etapak. Erreplikazioa zelula eukariotoetan. Mutazioa eta DNAren konponketarako mekanismoak. Errekonbinazioa.



5. GAIA. RNAren EGITURA, FUNTZIOA ETA METABOLISMOA. RNA motak. Transkripzioa: Definizioa, ezaugarriak, entzimak., etapak. RNAren heltzea.



6.GAIA. PROTEINEN SINTESIA. Kode genetikoa. Ezaugarriak. Aminoazidoen sintesia. Aktibazioa

Itzulpenaren etapak. Itzulpenaren osteko aldaketak. Proteinen degradazio barne-zelularra.



7. GAIA: GENE ESPRESIOAREN ERREGULAZIOA.. Kontzeptu orokorrak. Erregulazioa bakterioetan: operonaren eredua. Erregulazioa eukariotoetan.



INFORMAZIO GENETIKOAREN TRANSMISIOAN OINARRITUTAKO TEKNOLOGIA.



8.GAIA. AZIDO NUKLEIKOEN HIBRIDAZIOA. Hibridaziorako zundak. Hibridazio metodoak. Southern transferentzia eta erlazionatutako teknikak.



9 GAIA. DNAren KLONAZIOA. Oinarriak. DNAren anplifikazioa in vitro. Polimerasaren erreakzio kateatuak (PCR).



10. GAIA. DNA MOLEKULEN KLONAZIO ZELULARRA. Murrizketa endonukleasak. DNAren prestaketa klonaziorako. Klonaziorako eta espresiorako bektoreak. Bektore motak. DNA errekonbinatuen prestaketa. DNA errekonbinatua zelula ostalarian barneratzea. Zelulen ugalketa eta zelulen hautaketa. Hautaketa metodo fenotipikoak: gene markatzaileak. Hibridazio metodoak, metodo immunokimikoak.



11. GAIA. DNAren SEKUENTZIATZIOA. Metodo kimikoak eta entzimatikoak.



APLIKAZIOAK

12. GAIA . GENEEN ANALISIA DIAGNOSIRAKO. Gaixotasun genetikoak. Polimorfismo fisiologiko eta patologikoak. Polimorfismoen detekzioa: murrizketa zatien luzaeraren polimorfismoa (RFLP) eta tandem eran errepikatutako sekuentzien polimorfismoa (VNTR). Nukleotido bakarreko polimorfismoak (SNP). Gaixotasun multifaktorialak. DNAren mikrotxipak.



13.- GENE TERAPIA. Oinarriak, terapia genikoaren bitartez trata daitezkeen gaixotasunak.



14. GAIA. GENETIKOKI ERALDATUTAKO MIKROORGANISMOEN APLIKAZIOAK. Proteina errekonbinatuen ekoizpena. Genotekak. Zuzendutako mutagenesia



15.GAIA. GENEEN TRANSFERENTZIA ANIMALIA ZELULETARA. Animalia transgenikoak. Proteina errekonbinatuen ekoizpena animalia zeluletan eta animalia transgenikoetan.



16. GAIA. LANDARE TRANSGENIKOAK. “Biofaktoria landareak” lortzeko teknologia. Osasun arloan interesa izan dezaketen proteina errekonbinatuen espresioa landareetan: txertoak, antigorputzak, biofarmakoak.



EGITARAU PRAKTIKOA



Laborategi praktikak:

1.- Ehunetatik DNAren erauztea, purifikatzea eta kuantifikatzea.

2.- STR polimorfismoen analisia polimerasaren erreakzio kateatua(PCR) dela medio.



Ordenagailu praktikak:

1.- Beta S globinaren polimorfismoa RFLP bidez analizatzeko eta diagnostikatzeko murrizketa entzimen saiakuntza.

2. Gene adierazpeneko DNA mikroarray baten emaitzen analisi bioinformatikoa

IRAKASKUNTZA MAGISTRALA: 45 ordu

Teoria eta ariketa praktikoak (buruketak, test erako galdetegiak eta abar.) egingo dira



LABORATEGI PRAKTIKAK: 4 orduko 2 saio

1.- DNAren erauzketa, purifikazioa eta kuantifikazioa

2.- STR polimorfismoen erabilera pertsonen identifikaziorako



ORDENAGAILU PRAKTIKAK: 3,5 orduko 2 saio

1. Beta S globinaren polimorfismoa RFLP bidez analizatzeko eta diagnostikatzeko murrizketa entzimen saiakuntza

2. DNA mikrotxip baten analisi bioinformatikoa.



IKASGELAZ KANPOKO JARDUERAK: 90 ordu

-Landutako gaien inguruko irakurketa

-Textuak kontsultatu, eskemak egin eta ikasi.

-Klase magistraletan planteatutako buruketa eta ariketen ebazpena

-eGELA bidez eskuragarri jarriko diren galdetegiak erantzun

-Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabili (TIC), eGELAn eskuragarri egongo diren bideo eta animazioak ikusi.

• Continuous Assessment System
• Final Assessment System
• Tools and qualification percentages:
  • Written test to be taken (%): 60
  • Realization of Practical Work (exercises, cases or problems) (%): 15
  • Individual works (%): 15
  • Team projects (problem solving, project design)) (%): 10

- Irakasgaia gainditzeko ezinbestekoa da idatzizko frogatan gutxieneko nota bat lortzea; Azterketa praktikoan zein teorikoan eskura daitezkeen puntuen %50 eskuratu behar da irakasgaia gainditzeko. Gainera, etengabeko ebaluazioa egitea aukeratzen duten ikasleek banakako eta taldeko lanetan gutxienez notaren %50a lortu behar dute.

- Etengabeko ebaluazioa egitea erabakitzen duten ikasleek derrigorrez egin behar dituzte praktikak, baita aurreko urteren batean praktika horiek berak egin badituzte ere. Aldiz, etengabeko ebaluazioari uko egin diotenek, baldin eta noiz bait praktikak egin badituzte, ez daukate zertan berriz ere egin. Kasu guztietan, ikasgaian lehengoz matrikulatu diren ikasleek derrigorrez egin behar dituzte praktikak.

- Irakasgaiaren nota osoa (%100) azken azterketatik eskuratu nahi duten ikasleek lauhilabetekoaren lehengo 9 asteetan jakinarazi beharko diote idatziz irakasleari. Ikasle horiek galdera gehiago erantzun beharko dituzte test motako azken proban.

- Deialdi bati uko egiteko nahikoa izango da probara ez aurkeztea. Kasu horretan kalifikazioa “ez aurkeztua” izango da etengabeko ebaluaketa egin dutenentzat, eta baita soilik azken proba bidezko ebaluaketa aukeratu dutenentzat ere.

- Irakasgaiaren inguruko jarraibideren bat ez bada gidan honetan azaltzen, indarrean dagoen ikasturteko araudian ezartzen diren prozedurak hartuko dira aintzakotzat.

-Internetera konektatutako ordenagailua (Campuseko ordenagailu geletan eskuragarri).
-Testu liburuak (Campuseko liburutegian eskuragarri).
-Laborategiko mantala.
-Kalkulagailua
-Lauki milimetratuak dituen laborategiko kaiera (edo euskarri informatiko baliokidea)

Basic bibliography

1.- "Texto ilustrado de biología molecular e ingeniería genética", A. Herráez. Elsevier, 2012.

2.- "Lehninger. Biokimika Oinarriak", D. L. Nelson y M. M. Cox, 2ª ed. UPV/EHU 2008.

3.- "Bioquímica", J.M. Berg, J.L. Tymoczko y L. Stryer, 6. ed. Reverté, 2008.

4.- "Fundamentos de Bioquímica: la vida a nivel molecular" D. Voet, J.G. Voet eta C. Pratt, 2ª ed, Médica Panamericana, 2007.

5.- "Gene cloning and DNA análisis: an introduction", T. A. Brown, 5ª ed. Blackwell, 2006 .

In-depth bibliography

1.- "Molecular Biology: Understanding the Genetic Revolution", D.P. Clark. Elsevier, 2005.
2.- "Ingeniería genética y transferencia génica", M. Izquierdo. Pirámide, 2001.
3.- "Analysis of Genes and Genomes", R.J. Reece. Wiley, 2004.
4.- "Molecular Biotechnology: Principles and applications of recombinant DNA", B.R. Glick y J.J. Pasternak, 3ª ed. ASM Press, 2003.
5.- "Plantas biofactoría. Informe de vigilancia tecnológica", O. Ruiz Galán y cols. Genoma España, 2005.
6.- "Plant Biotechnology: the genetic manipulation of plants", A. Slater, N.W. Scott y M.R. Fowler. 2ª ed., Oxford University Press, 2008.
7.- "Terapia génica", Antonio Talavera. Ephemera, 2004.

Journals

-Investigación y Ciencia.
-Molecular Biology Reports. Springer. Alemania.
-Biotecnology advances. Elsevier. Holanda.

Web addresses

http://www.ehu.es/biomoleculas
http://sebbm.bq.ub.es
http://www.biorom.uma.es/
http://www.gen-es.org
http://croptechnology.unl.edu/download.cgi
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/
www.webofknowledge.com/ (EHUtik)