10.000 osagai baino gehiago erabil daitezke, egun, kosmetikoak egiteko, eta kontsumitzaileen segurtasuna bermatzeko, nahitaezkoa da osagai horiek kontrolatzea. Josu Lopez UPV/EHUko ikertzaileak hiru metodo analitiko ‘berde' garatu ditu kosmetikoetan erabiltzen diren hainbat osagai aldi berean analizatzeko. Metodo horietan erabiltzen den disolbatzaile-kantitatea eta sortzen den hondakin-kantitatea oso txikiak dira beste teknika analitiko batzuekin alderatuta.

Mundu mailako industria garrantzitsua da kosmetika, eta sofistikazio-maila oso handietara iritsi da. Kosmetikoak egiteko 10.000 osagai baino gehiago erabil daitezke, eta kontsumitzaileen segurtasuna bermatzeko, behar-beharrezkoa da osagai horiek kontrolatzea. Segurtasuna bermatzeko onartzen diren osagaien zerrenda jasotzen du Europar Batasunean 2009an onartu zen 1223/2009 Araudiak, orobat osagaiak erabiltzeko baldintzak, hala nola zer kontzentrazio maximo eta zer produktu-motatan erabil daitezkeen.

Josu Lopez UPV/EHUko Kimika Fakultateko Kimika Aplikatua Saileko ikertzaileak osagai horietako batzuk kuantifikatzeko metodoak garatu eta aplikatu ditu bere doktore-tesian. Ikertzaileak garatu dituen metodoak elektroforesi kapilarrean oinarritu dira; hain zuzen ere, ikertzailearen arabera, "teknika horren abantaila aipagarrienetako bat da teknika "berdea" dela, disolbatzaile organiko gutxi kontsumitzen baita eta hondakin gutxi sortzen baita, beste teknika analitiko batzuekin alderatuz gero".

Musketa-lurrinak, alergenoak, kontserbagarri antimikrobianoak eta antioxidatzaileak eta argi ultramorearen iragazkiak analizatzeko metodoak garatu ditu, eta hainbat perfume, xanpu, gel, xaboi, eguzki-krema eta etxeko hainbat produktu aztertzeko aplikatu ditu. Lopezen arabera, "guk analizatutako produktuetan araudia bete egiten da".

Metodo merke, sinple eta ‘berdeak'
Ikertzaileak azaldu duenez, metodo hauetarako laginak prestatzea oso erraza da —diluitu besterik ez da egin behar—, eta metodo merkeak dira, gainera. Beraz, aukera ona dira orain arte erabiltzen zirenen aldean (likido- eta gas-kromatografiak). Gainera, orain arte ez bezala, osagaiak aldi berean banatzea lortu da elektroforesi kapilarra erabiliz, esate baterako, lurrinak eta alergenoak aldi berean bana daitezke, edota kontserbagarriak eta ultramore-iragazkiak, eta abar. Lortutako metodoak optimizatzeko prozesua nabarmendu du ikertzaileak; "metodoetan eragina duten aldagai adierazgarrienen optimizazioa sinpletzeko balio duen funtzio berri bat garatu dugu", adierazi du.

Hemendik aurrera, hurrengo urratsa izango da aldi berean osagai gehiago analizatzen saiatzea, bai eta detekta daitekeen kontzentrazio minimoa ahalik eta gehien txikiagotzea ere.

Informazio osagarria
Josu Lopez Gazpio (Tolosa, 1987) Kimikan lizentziaduna da, eta Kimika Aplikatua eta Material Polimerikoak masterra du. Kosmetikoen osagai hautatuak determinatzeko kromatografia elektrozinetiko mizelarrean oinarritutako metodoen garapena eta aplikazioa doktore-tesia egin du UPV/EHUko Kimika Fakultateko Kimika Aplikatua Saileko Kimika Analitikoko taldean, Esmeralda Millán UPV/EHUko irakasle titularraren zuzendaritzapean.

Tesia idazterakoan egindako azterketa bibliografiko eta terminologikoari esker, Elektroforesi kapilarraren oinarriak izeneko liburua idatzi du UPV/EHUko Euskararen arloko Errektoreordetzaren ikasmaterialak sustatzeko deialdiari esker, Argitalpen Zerbitzuaren eskutik (ISBN: 978-84-9860-895-3).

Erreferentzia bibliografikoak
J. Lopez-Gazpio, R. Garcia-Arrona, E. Millán. "Application of response function methodology for the simultaneous determination of potential fragrance allergens and preservatives in personal care products using micellar electrokinetic chromatography". Analytical and Bioanalytical Chemistry, 2014, 406(3), 819-829.
J. Lopez-Gazpio, R. Garcia-Arrona, E. Millán. "Simultaneous determination of multiclass preservatives including isothiazolinones and benzophenone-type UV-filters in household and personal care products by micellar electrokinetic chromatography". Electrophoresis, 2015, vol. 36, 1064-1072.