ENLIGHT Sare Tematikoa (ETN) “Hizkuntza-ekitatea eskualde eleaniztunetan” (LEMuR). LEMuR sare tematikoak Galway, Tartu, Bernako eta EHUko 25 ikertzaile, ikasle eta hizkuntza-ekitatearekin konprometitutako gizarte-eragile biltzen ditu, lau eskualde historikoki eleaniztunetan: Irlandako mendebaldean (Galwayko Unibertsitatea); Pirinioz gaindiko Euskal Herrian (EHU); Bernako kantonamenduan (Bernako Unibertsitatea); eta Estoniako hegoaldean (Tartuko Unibertsitatea).

Lurralde horiek ez dute soilik botere-borroken historia luzea partekatzen, non hizkuntzak beti izan duen lekua; azken urteetan, gainera, aniztasun linguistiko eta kulturala areagotu da nazioarteko migrazioaren ondorioz. Sarearen helburua da ulertzea eta eraldatzea nola hizkuntza-erregimen historikoek baldintzatzen dituzten gaur egungo hiztun minorizatuen aukerak, ikuspegi berritzaile batekin: kontuan hartuz bai historikoki minorizatu/bertako komunitateak, bai komunitate migratzaileak.

LEMuR bi ikerketa-ildo lotuetan garatzen da: Espazioak eta Hiztunak.

Espazioak ildoa hiriak, herriak eta paisaiak aztertzen ditu hizkuntza-paisaiaren eta hiri-itzulpen-metodoen bidez, zalantzan jarriz landa-/hiri-dikotomia eta erdigune-/periferia-dikotomia, eta haien loturak bai migratzaileen komunitate multikulturalekin, bai bertako gutxiengoekin.

Hiztunak ildoa eleaniztasunaren bizipenari erreparatzen dio argitaratutako literatura-(auto)biografien eta grabatutako ahozko (auto)biografien bidez, inkesta metatuetan ezkutuan geratzen diren ekitate-arauak ulertzeko aukera emanez. Sare tematikoaren dimentsio transnazionalak muga-arteko elkartasuna sendotzen du, hizkuntza-ekitatea modu jasangarrian sustatzeko katalizatzaile gisa jardunez.

Sareko taldeak esperientzia uztartzen du soziolinguistikan, literatura-ikasketetan, hezkuntzan eta itzulpengintzan; eta zabaltzeko asmoa du geografia humanora, hiri/landa garapenera, zientzia politikoetara, zuzenbide-ikasketetara eta filosofiara. Goi mailako akademikoek elkarlanean jarduten dute ibilbide hasierako ikertzaile eta ikasleekin: tailerren, elkarlanean emandako moduluen eta museoak, eskolak, arreta-zentroak, GKEak, hizkuntza-plangintzako erakundeak eta erabaki-hartzaile politikoak barne hartzen dituzten dibulgazio jarduera parte-hartzaileen bidez.

LEMuRrek mentoritza iraunkorreko kanal bat ezartzen du, ikertzaileen mugikortasuna bultzatzen duena, eta posizio ona ematen diona Erasmus-Mundus master baterako, bai eta Horizon Europe eta Creative Europe programetako hautagaitzetarako ere.

“Connecting Cultures: Sustainability, Travel, Translation & Migration” ikastaroa ENLIGHTren Erasmus+ programa trinko konbinatua da (Blended Intensive Programme, BIP), EHU beste bederatzi unibertsitaterekin (Galway, Uppsala, Gent, Groningen, Göttingen, Bratislava, Tartu, Bordeaux, Bern) biltzen duen unibertsitate europarra.

2023/24ko eta 2024/25eko bi edizioetan, Europako hainbat unibertsitatetako hogeita hamar bat ikaslek eta nazioarteko hainbat adituk parte hartu zuten, Euskal Herriko hainbat eragile soziokulturalek (UNESCO Etxea, Basque Culinary Center, Accem, Etxepare Euskal Institutua, Elhuyar, Emaus Fundazioa, IRSEAraba) planteatu zizkieten erronkei irtenbideak bilatzeko.

Ikastaroaren lehen fasea online egin zen martxoan eta apirilean, eta bigarrena modu presentzialean egin zen astebetez maiatzaren erdialdean, Euskal Herriko Unibertsitateko Letren Fakultatean, Gasteizen, IdeoLit ikerketa-taldearekin lankidetzan.

Tartuko Unibertsitateko ENLIGHT Teaching & Learning Conference 2024an saritu zuten programa, erronketan oinarritutako hezkuntza praktikara eraman nahi duen berrikuntza pedagogikoaren adibide gisa (Challenge Based Education, CBE). Groningeneko Unibertsitateko ENLIGHT Impact Conference 2025ean, hezkuntzaren bidez eragin soziala sortzeko adibide gisa nabarmendu zen ikastaroa.