Dokumentu honek epaimahaietarako zenbait aholku praktiko biltzen ditu modu laburrean Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV/EHU) sarbide probetako egokitzapenak ezartzeko.

Unibertsitatera sartzeko ebaluazio (USE) probetan egokitzapenak izatea ikasleak indarreko araudiaren babesean daukan eskubidea da, araudian aztertu daitekeen moduan, baina araudiaz gain, UPV/EHUk konpromiso sendoa dauka inklusioaren alde.

Sarbide probetako egokitzapen eskari guztiak UPV/EHUko Desgaitasunak dituzten Pertsonentzako Zerbitzuak kudeatzen ditu, eta eskariak aztertu ondoren egoki direnak onartu egiten ditu zehaztutako prozedurari jarraituz.

Dokumentu honen helburua USE-ko epaimahaiei hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleen arretarako egokitzapenen argibideak ematea da.

Era berean, epaimahaikideei laguntzeko egokitzapen horien ezarpenari buruz eta hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleek azterketak egiten dituzten bitartean eman beharreko jardunbide egokiak eskaintzen dira.

UPV/EHUko Desgaitasunak dituzten Pertsonentzako Zerbitzuak jardunbide egokiak errazten ditu sarbide probetan egokitzapenak behar dituzten ikasleen arreta hobetzeko.

Inklusiorako jarraibideak:

1. Hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleen ezaugarriak anitzak dira, eta egokitzapenak askotarikoak izan daitezke, eta, beraz, kasuan kasu aztertu behar dira.
2. Desgaitasunak ez dira beti ikusgarriak edo nabarmenak. Beharrezkoa da hortaz, egokitzapena eskatu duen ikaslea identifikatzea izen-abizenekin.
3. Zuhurtzia eta isilpekotasuna ezinbestekoak diren oinarrizko jardunbideak dira eta ikasgelan izen abizenak ez dira publiko egin behar, ezta premia bereziak dituzten ikasleek eskatzen dituzten egokitzapenak ere.
4. Gelan dauden epaimahaikeak egokitzapenen eta jardunbideen berri izan behar dute.
5. Gelan dauden epaimahaikideak egokitzapenak ezarri behar ditu ikasleak eskatu arte itxaron gabe; hala ere, ikasleak baztertzen baditu ez dira egokitzapenak ezarriko.
6. Azterketa hasieran garrantzitsua da ikaslearengana zuhurtziaz hurbiltzea egokitzapenak ezarriko zaizkiola jakinarazteko.
7. Isiltasuna mantentzea eta proban zehar distraktoreak izan daitezkeen elementuen sahiestea ezinbetsekoa da; gelatik irten, kanpo zarata, …
8. Zerbitzuak epaimahaiarekin kudeatzen ditu egokitzapenak, eta gorabeheraren bat gertatuz gero, epaimahaiburu edo idazkariarengana zuzendu zaitezke.

1. Denbora gehitzea:  gehienez ere 15 minutu luzatuko da azterketa bakoitza. Aparteko egoerarik egonez gero, berariaz adieraziko da.
2. Azterketa denboraren antolaketa: 30 minutu falta direnean, adierazi azterketa amaitzeko falta den denbora, neurri honek azterketaren amaiera eta berrikuspena antolatzen laguntzeko.                                          
3. Ordenagailua erabiltzea: ordenagailuak ez du interneterako konexiorik izango eta egoeraren arabera zuzentzaile ortografikoa aktibatuta izan dezake. Azken lerroan jarriko da ikaslea, beste inork ikus ez dezan pantailan agertzen dena.  Ezinbestekoa da entxufea gertu izatea bateria kargatua mantentzeko. Azterketa amaitzean pendrive batean grabatu behar da inprimatzera eramateko eta horrela paperean entregatu ahal  izateko.
4. Braille azterketa: ikasle itsuak azterketak braillen izango ditu, aparteko gelan egingo du azterketa eta ordenagailua erabiliko du, braille linea, Jaws etb… IBT (Ikusteko urritasuna duten ikasleak hezkuntzan barne hartzeko baliabidetegia)ren  irakasleen laguntza izango dugu. Azterketa hauek paperean entregatuko dira zuzenketarako.
5. Testu irisgarriak: letra mota eta tamaina, lerroarte eta kontraste espezifikoak dituzten azterketa egokituak, baita ere beharrezkoak diren irudien handitzeak Unibertsitate Sarbideko Zuzendaritzak epaimahaiari erraztuko dizkio.
6. Baliabide teknikoak: lupa, orri lerrodunak, atrila edota bestelako baliabide espezifikoak erabiltzea baimenduko da zerbitzuak aurretik hala adierazi badu.
7. Aparteko gela: beti egongo da  zaintzailea den pertsona bat gela honetan, zerbitzua eta epaimahaiaren artean adosten dena.
8. Azterketa transkribatzea:  ikasle batzuk laguntza behar izaten dute azterketa idazteko. Aparteko gelan egiten da eta zerbitzua arduratzen da laguntzailea jartzeaz, materia espezifikoetan ezik; matematika, fisika, kimika edo bestelakoak bezalako gai zehatzetan epaimahaiak egiten du.
9. Eserlekua erreserbatzea: ikaslea gelan sartzean, bere eserlekua zein den jakinarazi behar zaio. Lehen ilaran eskatzen denean ikusmen,entzumen edo bestelako egoerak izaten dira. Erreserbatutako eserlekuan distrakziorik ez egotea garrantzitsua da (elkarrizketak, pertsonen mugimendua, atetik gertu).
10. Altzari egokituak: mahai eta aulki espezifikoak, edota aulki altuak aldez aurretik prest egongo dira gelan.
11. Hasierako irakurketa: jarraibideak espezifikoak dira kasuan-kasu:
    • Ikasleari azterketa irakurri, galderak ondo irakurri dituela ziurtatzeko. Neurri hau, irakurketa nahasteak dituzten ikasleen kasuan, hizki, silaba edo hitzen ordenean irakurketa akatsak saihesteko da.
    • Azterketa egituraren berri eman ( galdera eta aukera kopurua) eta argibideak modu pertsonalizatuan azpimarratu
12.  Bukaerako irakurketa: jarraibideak espezifikoak dira kasuan-kasu.
    • Azterketa berrikusi eta galderarik ahaztu ez dela egiaztatu. Hala bada, ikasleari adierazi denbora barruan osatu dezakeela. Neurri hau oso garrantzitsua da, inpultsibitatea dela eta azterketa berrikusi gabe entregatzen diren egoerak egon daitezkeelako.
    • Azterketa irakurri letra ulergarria dela egiaztatzeko. Ulertzen ez den zerbait idatzia badago, ikasleari adierazi zuzendu dezan,  beti ere azterketa denboraren barruan.
    • Azterketa irakurri idazkera ulergarria dela egiaztatzeko. Helburua ez da edukia zuzentzea, baizik eta esaldiaren osagaien ordena dela eta  akatsik ez dagoela egiaztatzea. Zerbait zuzendu behar izanez gero, ikasleari adierazi, baina, beti ere, azterketa denboraren barruan.
    • Azterketa amaitzerakoan irakurtzea ikasleak idatzitakoa berrikusi eta zuzentzeko aukera izan dezan. Neurri hau, idazketa eta irakurketa zailtasunak dituen ikasleak azterketa berrikusteko erabiltzen da, beti azterketa denboraren barruan.
13. Giza baliabideak:
    • Zeinu hizkuntzako interpretea: ikasle gorrak proba hauetan zehar baliabide hau izango du eta eserleku bat behar izango du ikaslearen ondoan egoteko. Zerbitzua arduratzen da baliabide hau kudeatzeaz.
    • Hezkuntzarako Laguntzaile Espezialista: motore urritasuna eta menpekotasuna duen ikasleak proba hauetan zehar baliabide hau izango du zaintza, transkripzioa, komunerako laguntza eta bestelakoetan. Zerbitzua arduratzen da baliabide hau kudeatzeaz.
14. Beste egokitzapen batzuk: egoera hauek proban zehar ere gerta daitezke, hala nola:
    • Krisi kasuetan argibide espezifikoak errazten dira.
    • Elikagaiak, glukosa-neurgailua eta intsulina edukitzeko baimena.
    • Gelatik ateratzeko baimena medikazioa hartzeko, komunera joateko edo atsedenerako.
    • Diskreziozko arreta deiak kontzentrazioa mantentzen laguntzeko.
15. Zuzentzaileentzako informazio espezifikoa
    • Dislexia: irakurtzeko gaitasunaren garapenean izandako nahasteari esaten zaio, eta, askotan, disortografiarekin batera agertzen da (idazketa nahastea, ondorioz idazketan akatsak ager daitezke: inbertsioak, errotazioak, ez-esateak, ordezkapenak eta ortografia-akatsak). Horregatik, egoera hauetan ortografia akatsak ez dira kontuan hartuko kalifikazioan.
    • Diskalkulia: erlazio kuantitatiboak erabiltzerakoan trebetasuna eskuratzea eragiten duen nahaste bat da; eragiketa matematiko edo aritmetikoei eragiten diena. Koordinazio espaziala eta tenporalaren zailtasunak ager daitezke eta  eragiketa matematikoak eragin ditzake. Horregatik, planteamenduari lehentasuna ematea eta ariketaren garapena kontuan hartzea eskatzen da.
    • Gorrak: ikasle gorrak, orokorrean, idatzizko adierazpenean zailtasunak eta akats gramatikal sistematikoak izan ditzake. Egoera hau, pertsona gorren kasuan inguruneko aho hizkuntza modu naturalean jasotzeko zentzumenaren gabezia maila handiago edo txikiago batean dutelako ematen da. Era berean, terminologia abstraktuan edo lengoaia metaforiko edota poetikoan adierazteko zailtasunak dituzte eta modu konkretuagoan idazteko joera azaltzen dute.
    • Azterketa kodeak:  azterketak anonimoak dira baina epaimahaiak zuzentzaileei aurreko hiru egoeretan dauden ikasleen azterketen kodeak emango dizkie zuzentzaileei, zuzenketa jarraibideak nori ezarri behar diren identifikatu ditzaten.

Apirilaren 12ko 4/2007 Lege Organikoa, Unibertsitateei buruzko abenduaren 21eko 6/2001 Lege Organikoa aldarazten duena.

Disposición adicional vigésima cuarta

2. Los estudiantes y los demás miembros con discapacidad de la comunidad universitaria no podrán ser discriminados por razón de su discapacidad ni directa ni indirectamente en el acceso, el ingreso, la permanencia y el ejercicio de los títulos académicos y de otra clase que tengan reconocidos.

Abenduaren 30eko 1791/2010 Errege Dekretua, Unibertsitateko Ikasleen Estatutua onartzen duena.

Art. 15. Acceso y admisión de estudiantes con discapacidad

1. Los procedimientos de acceso y admisión, dentro de las normas establecidas por el Gobierno, las Comunidades Autónomas y las universidades, se adaptarán a las necesidades específicas de las personas con discapacidad, con el fin de garantizar la igualdad de oportunidades y la plena integración en la universidad.

Ekainaren 6ko 412/2014 Errege Dekretua, graduko unibertsitate ikasketa ofizialetan ikasleak onartzeko prozeduren oinarrizko arautegia ezartzen duena.

Art. 21. Personas que presentan algún tipo de discapacidad

1. Las comisiones organizadoras de las pruebas de acceso determinarán las medidas oportunas que garanticen que los estudiantes que presenten algún tipo de discapacidad puedan realizar la prueba en las debidas condiciones de igualdad. En la convocatoria se indicará expresamente esta posibilidad.

2. Estas medidas podrán consistir en la adaptación de los tiempos, la elaboración de modelos especiales de examen y la puesta a disposición del estudiante de los medios materiales y humanos, de las asistencias y apoyos y de las ayudas técnicas que precise para la realización de la prueba de acceso, así como en la garantía de accesibilidad de la información y la comunicación de los procesos y la del recinto o espacio físico donde ésta se desarrolle.

3. Los tribunales calificadores podrán requerir informes y colaboración de los órganos técnicos competentes de las Administraciones educativas, así como de los centros donde hayan cursado estudios los estudiantes con discapacidad, que deberán informar de las adaptaciones curriculares realizadas.

17/2011 Dekretua, Otsailaren 15ekoa, zeinaren bidez onartu ziren Euskal Herriko Unibertsitateko Estatutuak  

V. KAPITULUA: Premia bereziak dauzkaten pertsonak

68.2 artikulua. Ezintasunak dauzkaten ikasleak eta unibertsitateko gainerako kideak ezin izango dira izan diskriminatuak beren ezintasunagatik, ez zuzenean ez zeharka, unibertsitatera sartzeko prozesuan, bertan ari direnean, eta titulu akademikoak edo onartuta dauzkaten bestelakoak baliatzean.

Erabakia, 2015eko apirilaren 30ekoa, UPV/EHUko Gobernu Kontseiluarena, onartzeko hezkuntza premia bereziak dauzkaten ikasleei aukera berdintasuna bermatzeko arautegia

3. art. Hezkuntza premia bereziak dauzkaten ikasleen eskubideak

3.8.- Ikastegiek eta sailek beharrezkoak izan daitezkeen egokitzapenak egitea ebaluazio probetan, metodologiari, denborari eta espazioari dagozkienak, bai eta UPV/EHUra sartzeko probetan ere.