Irakasgaiaren azalpena eta testuingurua

Ikasgai hau Unibertsitate honetako Industria Ingeniaritzako Lanbide Masterrean ageri da, gainditua. Ikasgaiak diseinuko, kalkuluko eta esperimentazioko arazoak sortzen dizkio ikasleari trenbideetan, eta hori – Autoen esparruarekin batera – Ingeniari mekanikoen berariazko jarduera-eremua da, aireontzien diseinua ingeniari aeronautikoentzat den moduarekin batera, eta itsasontzien diseinua, berriz, itsas ingeniariarentzat.

Ikasgaiaren barruan sartzen dira trenbide-elementu finko nagusiak diseinatzea eta kalkulatzea, eta, bereziki, trenbidea eta haren osagaiak; eta trenbide-ibilgailuak sortzea, diseinatzea, aztertzea eta simulatzea, ibilaldiaren arazo dinamikoak barne.

Irakasgaiaren ikuspegiak kontuan hartzen du Bilboko ingurune geografikoaren trenbide-jarduera handia, bai trenbideak, metroak eta tranbiak ustiatzen dituzten enpresen kopuruagatik, bai ingurune geografikoko eta haren industria osagarriko material mugikor traktore eta atoian eramateko materialaren eraikitzaile garrantzitsuengatik, bai trenbide-aparatuen fabrikatzaile nagusien hurbiltasun geografikoagatik. Era berean, kontuan hartu dira tren-sektorean proiektu asko dituzten eremuko ingeniaritza garrantzitsuak, bai eta tren-sektorean negozioa duten eraikuntza-enpresak ere.



1. gaia. Tren bidezko garraioaren hastapenak.

2. gaia: Trenbidearen beste merkatu batzuk.

3. gaia: Material mugikorrerako sarrera.

4. gaia: Trenbidea eta segurtasuna.

5. gaia: Bidea.

6. gaia: Bidea bihurgunean.

7. gaia: Trantsizio-kurbak.

8. gaia: Bihurgunean dagoen bidearen beste alderdi batzuk.

9. gaia: Bidearen irregulartasunak.

10. gaia. Bide-aparatuak.

11. gaia: Bidearen portaera dinamikoa

12. gaia. Korrontea hartzeko sistemak. Katenaria. Sistemaren portaera dinamikoa

Pantografokatenarioa.

13. gaia: Gurpilak. Ardatz muntatua. Bogie. Bogiearen esekiduraren elementuak.

14. gaia: Geometria zarata-erreia kontaktuan.

Irakasgaia ikastean lortuko diren emaitzak

Trenbidearekin eta haren trazadurarekin lotutako oinarrizko kalkuluak.

Bide-aparatuekin lotutako oinarrizko kalkuluak, desbideratzeak eta gurutzatzeak barne.

Tren-ibilgailuaren funtsezko osagaiak eta haien oinarrizko portaera ezagutzea.

Zirkulazio-egoeretan trenbidearen potentziari eta kontsumoari buruzko kalkuluak.

Ohiko deialdia: orientazioak eta uko egitea

Idatzizko azterketa: irakasgaiaren notaren % 90. Irakasgaiaren notaren % 10eko lan praktikoak. Irakasgaia gainditzeko, ezinbestekoa da idatzizko azterketako ariketa guztietan 10etik 2 puntu baino gehiagoko kalifikazioa lortzea.



Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.

Ezohiko deialdia: orientazioak eta uko egitea

Idatzizko azterketa: irakasgaiaren notaren % 90. Irakasgaiaren notaren % 10eko lan praktikoak. Irakasgaia gainditzeko, ezinbestekoa da idatzizko azterketako ariketa guztietan 10etik 2 puntu baino gehiagoko kalifikazioa lortzea.



Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.

Irakasgai-zerrenda

1. gaia: trenaren eta tren-ibilgailuaren Komunitatearen ikuspegia

1.1. Kapitulua: trenbideko ibilgailuen sarrera

1.1.1. Ohar historikoak.

1.1.2. Trenbidearen eta bere ibilgailuen oraina eta geroa.

1.1.3. Abiadura handiko ibilgailuak.

1.1.4. Trenbide-ustiapenaren munduko egoera

1.2. Kapitulua: material mugikorraren sarrera

1.2.1. Material ibiltaria: motak eta sailkapena.

1.2.2. Trenbideko material mugikorraren elementu komunen hastapenak.

1.2.3. Trenbide-materiala eraikitzeko industria.

1.2.4. Trenbideko material mugikorraren mantentze-lanak



2. gaia: tren-ibilgailua

2.1 kapitulua: gurpilak.

2.1.1. Eskaera mekanikoak. Tentsioak kalkulatzea M.E.F. bidez

2.1.2. Arimaren diseinua. Biraketa-simetriarik gabeko gurpilak ariman.

2.1.3. Sakonera eskatzea. Murrizketa geometriko diferentzialak.

2.1.4. Balaztatzean zapata-gurpila ukitzea: arazo termoelastikoa formulatzea.

2.1.5. Film-koefizientearen zehaztapen teoriko-esperimentala.

2.1.6. Arazo termo-elasto-plastikoaren formulazioa. Arrakalak zabaltzea.

2.2. Kapitulua: muntatutako ardatza.

2.2.1. Motak eta ezaugarri nagusiak.

2.2.2. Muntatutako ardatzaren teknologiaren bilakaera.

2.2.3. Eskaerak. Nekearen araberako kalkulua.

2.2.4. Abiadura handiko ibilgailuetarako muntatutako ardatzak.

2.2.5. Koipe-kutxak.

2.3 kapitulua: Bogie.

2.3.1. Egitura orokorra eta elementuak. Motak.

2.3.2. Bogia-kaxa artikulazioa. Bogia-kutxa mugimendu erlatiboa.

2.3.3. Trakzio-materialerako Bogiak.

2.3.4. Autoetarako eta bagoietarako Bogiak.

2.3.5. Judderinga bogies mononomotorrean.

2.3.6. Ardatz orientagarriko Bogiak.

2.4 kapitulua: Bogiearen suspentsioaren elementuak.

2.4.1. Lehen eta bigarren mailako esekidurak.

2.4.2. Esekidura mekanikoak eta pneumatikoak.

2.4.3. Bigarren mailako esekidura pneumatikoko etapa baten eredua.

2.4.4. Maiztasunaren araberako analisia.

2.4.5. Esekidura pneumatikoen albo-ezaugarriak.



3. gaia: garraio-sistema gidatuetako elementu finkoak

3.1. kapitulua: trenbidea eta segurtasuna.

3.1.1. Trenen zirkulazio-ahalmena zehaztea.

3.1.2. Zerbitzu-grafikoaren kalkulua.

3.1.3. Segurtasuna. Seinaleztapena. CTC. Bem.

3.1.4. ATP. Ato. ERTMS.

3.2. Bidea eta bere elementuak.

3.2.1. Bidearen deskribapen orokorra.

3.2.2. Erreia. Diseinu eta ezaugarri mekanikoak. Fabrikazioa.

3.2.3. CCS eta zuzeneko egonkortasuna. Gutxieneko erradioa.

3.2.4. Langak. Eusteak.

3.2.5. Bidea plakan.



4. gaia: trazadura

4.1. Bidea bihurgunean.

4.1.1. Bihurguneak trazatzea oinplanoan eta altxaeran.

4.1.2. Kurbaduren diagramak eta gezien diagramak.

4.1.3. Peraltea. Peraltearen gutxiegitasuna.

4.1.4. Zeharkako azelerazio konpentsatu gabea. Souplesse efektua.

4.2. Kapitulua: trantsizio-kurbak.

4.2.1. Trazadura eta gainazelerazioak.

4.2.2. Kotoidea: adierazpen parametrikoak definitzea eta lortzea.

4.2.3. Cassiniko obaloak eta Bernouilliko Lemniscata.

4.2.4. Kleingo bihurgunea eta Schrammeko bihurgunea.

4.2.5. Parabola kubikoa. Aldaerak peraltezko arrapalan

4.3. Bihurguneko bidearen beste alderdi batzuk.

4.3.1. Gainzabalen kalkulua.

4.3.2. Entrevias y su aumento en curva.

4.3.3. Ibilgailu konpentsatuetarako kalkulua. Galibo dinamikoa.

4.3.4. Gutxieneko erradioa.

4.3.5. Lerrokadurak altxaeran.

4.4. kapitulua: bidearen irregulartasunak.

4.4.1. Bide-akatsak eta bidearen eta ibilgailuaren arteko elkarreragina.

4.4.2. Alboko nibelazioko, alboko geziko, alabeatzeko eta zabalerako akatsak.

4.4.3. Auto auskultatzaileen printzipioak. Transferentzia-funtzioak.

4.4.4. Akats harmonikoen neurketa. Mugak konpontzea.

4.4.5. Koipe-kaxako neurketak.

4.5. Bidearen jokabide dinamikoa.

4.5.1. Karga bertikalak dituen bidea: Zimmerman eta Talboten metodoa.

4.5.2. Azoront-ahaleginen eraginpean dagoen bidearen analisi mekanikoa., transb. eta luzera.

4.5.3. Bidearen egonkortasuna plano horizontalean eta bertikalean.

4.5.4. Ibilgailuaren portaera dinamikoan duen eragina. Ereduak.

4.5.5 birziklapen bertikalaren eta albokoaren kalkulua

4.5.6 erreien euskarri diskretua. Pinned-pinned frekuentzia.

4.5.7 FRFen kontraste esperimentala

4.6 kapitulua. Garraio-sistema gidatuak mantentzea

4.6.1 erreien mantentze-lanak

4.6.3 bidea balastoaren gainean mantentzea

4.6.3 bideko bizi-zikloaren luzapena



5. gaia: garraio-sistema gidatuetako beste elementu finko batzuk

5.1 kapitulua: bide-aparatuak.

5.1.1. Sailkapena eta elementuak.

5.1.2. Zeharbideak.

5.1.3. Desbideratzeen trazatu teorikoa eta trazadura praktikoa.

5.1.4. Aztarnaren zabalera kalkulatzea. Gurutzaketa kalkulatzea.

5.1.5. Abiadura handirako desbideratzeak.

5.1.6. Kutxatilako desbideratzeak.

5.1.7. Dilatazio-aparatuak.

5.1.8. Desbideratze bateko sarreraren azterketa zinematikoa eta dinamikoa.

5.2. Kapitulua: korrontea kokatzeko sistemak. Katenaria.

5.2.1. Korrontea hartzeko sistemak.

5.2.2. Katenariaren ezaugarri geometrikoak.

5.2.3. Katenariako tentsioak. Konpentsazio mekanikoa.

5.2.4. Elastikotasuna

Bibliografia

Nahitaez erabili beharreko materiala

Ernesto García Vadillo, Javier Astarloa, "Apuntes de Ferrocarriles", Sección de Publicaciones de la ETSI Bilbao, 2012

Oinarrizko bibliografia

Jean Alias, Antonio Valdés, ¿La vía del ferrocarril¿, Editorial Bellisco,

Fernando Oliveros, ¿Tratado de ferrocarriles. Tomo 1 de La Vía¿, Editorial Rueda, 1977

Fernando Oliveros ¿Tratado de ferrocarriles. Tomo 2 Ingeniería Civil e instalaciones¿, Editorial Rueda, 1980

Gehiago sakontzeko bibliografia

José Manuel García Díaz de Villegas, Miguel Rodríguez Bugarín, ¿Desvíos Ferroviarios¿, Ingeniería Cántabra 1995

Aldizkariak

Railway Gazette



Revue Generale des Chemins de Fer

Estekak

Fundación de los Ferrocarriles Españoles www.ffe.es



UIC - International Union of Railways - www.uic.asso.fr



Professional association for the railway supply industry - www.unife.org



ERRAC - www.errac.org



EURNEX, the European rail Research Network of Excellence, www.eurnex.net



Alamys.- Asociación Latinoamericana de Metros y Subterráneos. www.alamys.org